Verzameld journalistiek werk. Deel 5. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1911- januari 1913

[p. 49]

Officieele aanmoedigingen

Brussel, 27 December.

Het officiëele manna gaat voort, overvloedig in Belgische letterkundige zakken te vloeien;... hetgeen natuurlijk overdrachtelijk bedoeld is, geachte lezers, daar het anders onverkwikkelijk moet zijn, zijn zakken nat en kleverig te voelen van ‘een geelachtig, taai, zoetachtig en zacht buikzuiverend sap’, gelijk Van Dale het manna omschrijft... Ik bedoel dus alleen: minder en minder gaat men in België toegeven, dat kunst, en zelfs letterkunde, geen regeeringszaak zouden wezen. En men steunt, men moedigt aan, men bekroont zoo, dat hij weldra een zeldzaamheid zal wezen, de literator, of hij die wenscht het te worden, dewelke niet op staatsgelden zal hebben geteerd.

Dus meer en meer pecunia in literaire beurzen. Inderdaad, in het ministerie van Wetenschap en Kunst is een nieuw besluit genomen, waarbij voortaan niet alleen meer een aantal exemplaren der nieuw-verschenen boeken ten behoeve der volksbibliotheken zal worden aangekocht (wat eigenlijk hoofdzakelijk den uitgever ten goede kwam), maar dat thans aan iederen verdienstelijken schrijver, van denwelken iets in die bibliotheken opgenomen wordt, tevens eene bijzondere toelage toekent. En dat is een maatregel, waar vooralsnog niemand over klaagt.

Ander nieuwsje: de provincie Brabant heeft sedert een vijftal jaren de goede gewoonte, letterkundige prijzen uit te loven. Thans is het getal dier prijzen van drie op vijf gebracht. De bekroonden zijn dit jaar, langs Vlaamschen kant: Karel van den Oever (De Geuzenstad), Edm.

[p. 50]

van Offel (De Getijden, een bundel verzen), André de Ridder (Filiep Dingemans Liefdeleven), Fernand V. Toussaint van Boelare (Landelijk Minnespel)en het tijdschrift Vlaamsche Arbeid. Iedere prijs bedraagt vijfhonderd frank. Tevens is besloten dat een schrijver, die vroeger door de provincie reeds bekroond werd, ten tweede male met goud kan gelauwerd worden (weer beeldspraak natuurlijk), wat vroeger niet het geval was. En dit danken de literators in hoofdzaak aan hun confrère Aug. Vermeylen, die de Vlaamsche belangen in de Brabantsche jury behartigt, gelijk zij voor een groot deel hunne nieuwe royale behandeling door het ministerie te danken hebben aan volksvertegenwoordiger Frans van Cauwelaert.

Maar er is beters nog: de oorlogskreten die zijn opgegaan bij de herhaalde bekroning van Stijn Streuvels (het tijdschrift De Boomgaard heeft er een geestig en leerrijk dubbel-nummer aan gewijd, waar een dertigtal letterkundigen hun hart in luchten over deze nieuwe streek der Academische... autocratie,) schijnen ernstige gevolgen te zullen hebben. Niet alleen zal de vijfjaarlijksche prijs voor letterkunde (vijfduizend frank) niet slechts nog door leden der Koninklijke Vlaamsche Academie worden uitgereikt, maar het verluidt, dat hij in geheel andere voorwaarden zou worden toegekend, dan thans het geval is. Wat het zal wezen, weet men nog niet zoo heel precies: dat het béter zal zijn: het kan niet anders. De Vereeniging van Vlaamsche Letterkundigen stelt voor hem te vervangen door een jaarlijkschen prijs van vierduizend frank (gij ziet het: langs om vrijgeviger,) die bij beurte aan een dichter, een romancier, een criticus en een tooneelschrijver zou worden uitgekeerd; en er bestaat kans,

[p. 51]

dat dit ontwerp in hoogere kringen aangenomen en verwezenlijkt wordt.

Intusschen moet einde dit jaar een nieuwe, literaire, tweejaarlijksche prijs van circa duizend frank worden geschonken, éen aan het beste Vlaamsche, éen aan het beste Fransche werk. De heer Aug. Beernaert is de milde schenker. Wie weet gaat nu de heer Woeste, uit ouden wrok en naijver, zijn voorbeeld niet volgen!....

Met dat al worden onze literators netjes, netjes! Nog slechts een paar dragen lang haar. De meesten bezitten handschoenen. En zij rooken sigaren van méer dan vijf cent.... Waaruit blijkt, dat al die officieele aanmoediging tot niets anders dient dan om de Belgische letterkundige Bohème uit te roeien. Wat in den grond gemeen is...

N.R.C., 29 December 1911.