Verzameld journalistiek werk. Deel 5. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1911- januari 1913

[p. 44]

Roep geen mosselen.....

Brussel, 22 December.

Meen niet, lezer, dat deze titel louter beeldspraak zij, of dat ik u uit wil noodigen, in uw geheugen een welgekend en zeer wijs spreekwoord op te roepen. Hij moet niet dienen, mijn titel, om de snoeverij te beteugelen der regeeringspartij, die met wat al te veel uitdrukkelijkheid beweert na de aanstaande verkiezingen aan het staatsroer te zullen blijven; hij wil ook niet een voorzichtige vermaning zijn, gericht tot eene oppositie, die zich in zou beelden zonder strijd het bewind in handen te zullen krijgen, en zich in gedachte reeds van nu af aan over zou leveren aan den Capuaanschen wellust zich op de ministerieele zetels neer te mogen vlijen. Ik bedoel niet, den heer Woeste te verwittigen dat hij in Mei of Juni er niet al te zeer mag op rekenen, en er zich vooral niet op beroemen moet, door zijne kiezers uit Aalst terug naar de wetgevende Kamer te worden gestuurd; al wil ik even weinig aan bedoelde kiezers den raad geven, het gezag en vooral de steeds nog strijdbare taaiheid des heeren Woeste over het hoofd te zien. De heer Franck ga nu geen victorie roepen - al dring ik niet aan! -, om zijne interpellaties over ons geldbeheer en den toestand van Kongo na het Fransch-Duitsch verdrag over Marokko, en beweren dat hij onze financie en onze kolonie werkelijk gered heeft; maar de ministers Levie en Davignon moeten zich ook niet inbeelden, en op de daken uit gaan roepen - al kunnen zij hierin mijn raad wel missen, - dat zij den heer Franck met hunne beweringen in de pan hebben gehakt.

[p. 45]

Neen, lezer, mijne bedoeling is niet, die heeren voorzichtigheid áan-, en zelfingenomenheid af-te-leeren, en áf-teleeren, en als ik schrijf: ‘Roep geen Mosselen vóór ze aan wal zijn’, dan bedoel ik niet hun een les te geven in de politiek... hetgeen trouwens onbegonnen werk zou zijn. Neen, ik bedoel hier niet te leeraren. Ik zeg alleen: ‘Roep geen mosselen’; en ik zeg het aan mosselvisschers. Ik raad hun bij deze heel ernstig aan, hunne waar niet aan te prijzen, zoolang zij met hunne schuit niet zijn aangeland. En dien raad geef ik meer bepaald aan de visschers, aan die arme Belgische mosselvisschers die de haven van Bouchoute binnen varen... of het althans zouden wenschen. Al is ook voor dezen mijn raad overbodig, helaas, vermits zij al sedert vijftig jaar hebben afgeleerd, al te presumptueus aan 't venten te gaan vóór zij waren ontscheept.

Ziehier, lezer, hunne lange lijdensgeschiedenis: Bouchoute is een Belgisch havenplaatsje, op zoowat driehonderdvijftig meter afstand van de Hollandsche grens. Nu zijn er Belgische mosselvisschers - ik beveel ze in uwe sympathie ten zeerste aan, al handelen zij niet altijd heel netjes tegenover het Hollandsche vaderland, - die, gezien hunne Belgische nationaliteit en de innigheid van hun patriottisme, en ook wel eenigszins om hun gemak en hun pecuniair belang, heel graag hunne mosselvangst in de Belgisch-Bouchoutsche haven in veiligheid brengen. Maar.... de zee is groot, nietwaar, en men heeft verwaarloosd er grenspalen in te plaatsen, en zelfs als er die grenspalen wèl zouden staan... Kortom, de Belgische visschers wagen zich wel eens in Hollandsch water. Zijn de mossels er beter? Is het de aantrekkelijkheid der verboden vrucht (voorzoover schaaldieren voor vruchten mogen

[p. 46]

worden gehouden)? Is het een overblijfsel der veeten van 1830? Hoe het weze: de Belgische visschers slaan hun netten uit in Hollandsch water, kapen er de vetste bivalven, en... komen zich van hunne vracht ontlasten in de haven van Bouchoute. Holland nu, de Hollandsche regeering, vindt dit verkeerd. Die Hollandsche mosselen moeten op Hollandsch grondgebied ontscheept worden, en wel te Philippine, vindt die nauwziende regeering. - Ja maar, antwoorden de vaderlandslievende Belgen, gij hebt uwe haven van Philippine afgedijkt; wij kunnen er nauwelijks binnen; gij steelt onzen tijd; gij legt daarenboven beslag op de waar, die wij voor onze landgenooten bestemden; terwijl de haven van Bouchoute naast de deur ligt, en... - Kan mij niet schelen, zegt Holland nurksch: hier met die mosselen, vermits zij uit mijn eigen Hollandsch water komen. Maar Vlaamsch-Belgische visschers zijn koppig als de ezelkens uit hunne duinen; zij lachen Holland uit, en varen Bouchoute in. Althans: zij probeeren, maar het gaat niet altijd, en dan is het boete-betalen, in-de-gevangenis-gaan-zitten, zuchten-over-de-menschelijke-ellende-en-Hollandsche-strengheid....

En lezer, die toestand duurt nu al vijftig jaar, en sedert vijftig jaar wordt er in de Belgische Kamer over gejammerd. Zelfs de hoog-ernstige Hollandsch-Belgische commissie wijdde er hare welwillende aandacht aan. Maar vooralsnog kwam er geen verandering... Nu heeft de katholiek Verhaegen er in de Kamer weer over geïnterpelleerd; de socialist Anseele heeft krachtdadig zijne hulp verleend; en Buysse heeft de toetreding aangedragen der liberalen. Gij ziet het: de drie partijen zijn t' akkoord om van Holland genade voor onze mosselboeren af te smee-

[p. 47]

ken. Slechts de Daensisten hebben zich over de zaak niet uitgelaten, maar ik ken te goed de gevoelens van hun vertegenwoordiger, den overtuigden Pieter Daens, om hier te twijfelen aan zijn oordeel hieromtrent. En ik besluit uit die eensgezindheid dat het gevaar wel groot, en wel dringend de nood moet zijn - om nu eens maar Julius Vuylsteke aan te halen -, en dat het hoog tijd wordt dat de Hollandsche regeering door meer menschlievendheid haar strikte rechtsverdediging vermilden laat.... Of zal zij wachten, die regeering, dat wij voor háre, voor de Hollandsche mosselvisschers, onze haven van Selzaete zullen hebben gesloten, waar zij jaarlijks voor vier millioen kilogrammen dier tweeschelpige weekdieren invoeren? Want dat is nu eenmaal ons recht, o hardvochtig Holland....

Neen maar, ik zeg maar: de zaak is niet zoo gering als zij er uitziet. Niet alleen mag de mossel aangezien worden als de oester van den arme, men heeft terecht doen opmerken dat zij zelfs de fijnste tafel niet ontsiert, en dus mag worden beschouwd als een nuttig en smakelijk en vooral een algemeen voedingsmiddel. Wie het niet mocht gelooven, moet maar eens gaan zien in die speciale restaurants van Brussel, die men ‘moules et frites’ noemt, en waar men den rijken bankier naast den sjofelen bedelaar zijne portie mosselen-met-gebakken-aardappelen (het is heel lekker: probeer maar eens) ziet verorberen. En dat de bankier ze nu begiet met Hochheimer, en de bedelaar met Faro; dat de eerste daarna nog de borst van een fazant eet, en de tweede het bij dien eenen schotel laat, doet minder ter zake: beiden eten mosselen, dus zijn mosselen een voedingsmiddel van allereersten nood, evenals vleesch.

[p. 48]

En even goed als de Hollanders het recht hebben te protesteeren, omdat België zijne grens gesloten houdt voor hun vee, hebben wij reden tot klagen, als Holland aan de mosselen verbiedt, eene Belgische haven binnen te varen.

En om dit te betoogen, lezer, heb ik deze letteren neergepend.

N.R.C., 23 December 1911.