Verzameld journalistiek werk. Deel 4. Nieuwe Rotterdamsche Courant oktober 1910 - november 1911

[p. 657]

Het krokodilletje

Brussel, 8 November.

Waarlijk, waarlijk, wij Brusselaars hebben geen reden tot klagen, niet de minste aanleiding tot mopperen, alles behalve een voorwendsel tot pessimistische neigingen. Had men mij niet sedert lang afgeleerd, dat er eene Stad van het Geluk zou bestaan, dan zou ik durven beweren dat Brussel die stad is. Wij zijn troetelkinderen van het leven, want wij mogen onze dagen slijten in een lustoord, waar niets ontbreekt dat ons solaas en jolijt kan bezorgen. Wij hebben een burgemeester en drinkwater als nergens elders; onze Lambiek is even befaamd als ons Parlement; wij hebben de Groote Markt en wij hebben het Ferrer-gedenkteeken; wij bezitten het Bois de la Cambre en Manneken-Pis; wij beroemen ons op onze musea en op onze Marollenwijk; wij zijn de lolligste stad der wereld, maar kunnen er ons ook alle mogelijke verveling permitteeren. In éen woord: er ontbreekt ons niets om....

Ja toch: er ontbreekt ons wél iets; er ontbreekt ons een dierentuin. Een dierentuin is niet alleen een plaats, waar men naar militaire muziek kan luisteren, niettegenstaande de wilde dieren; het is zelfs iets meer dan een oord, waar men wilde dieren kan bestudeeren, niettegenstaande de begeleidende militaire muziek; het kan tot iets anders dienen dan tot flirt; men moet het als iets anders beschouwen dan als een hospitaal waar men de beesten in alle veiligheid aan tering laat doodgaan. Een dierentuin is meer: hij is het philosophisch bestanddeel eener stad, haar wijsgeerig component. Het is de plaats

[p. 658]

waar de mensch, welk stelsel hij ook aankleve, of hij het ook houde met Haeckel of met de Genesis, of hij materialistisch of pantheïstisch zij, of hij ga onder pessimisme of zich optimistisch voelen - waar de mensch, zeg ik, beter dan in welke universiteit of welk laboratorium, welke bibliotheek of welke fantazie ook, de meest-plastische verzekering opdoet, dat hij volkomen juist redeneert en zijne beginselen op de rots zijn gebouwd. Hij kan er zich den koning der schepping of den laatste schakel der evolutie gevoelen. Hij kan er zich overtuigen dat hij alleen met verstand is bedeeld, of het onomstootbaar bewijs vinden dat zijn verstand slechts een vorm van het instinct en dus eene physiologische resultante is. Hij kan er ondervinden dat hij naast tijgers en leeuwen toch maar een ontwapende worm is, (want er zijn ook gewapende wormen, o lezer,) en ook wel dat hij, met éen blik zijner oogen en éen kogel van zijn Browning hun alle de baas is. En aldus is, tuin van alle geestelijke voldoening, zulk eene dierenverzameling het heerlijkste wat zelfs de heerlijkste stad bezitten kan.

Helaas, Brussel, stad van alle geluk, bezit zulk geluk niet. Wel is spraak dat wij het binnenkort zullen mogen genieten. Maar het is ver van de schaal der belofte tot den dronk der volvoering. En het zal wel langer dan tot morgen duren, voor ik mijn oogen verzadigen zal aan huppelende kangoeroe's.

Intusschen hebben twee Brusselsche handellieden ervoor gezorgd, dat we dan toch niet geheel verstoken zouden zijn van het genot, onze mindere broeders, gevangen in een kooi, in al hunne jovialiteit en met al hun mistroost te mogen beschouwen. Zij toonen ons wel de koningin niet

[p. 659]

der woestijn of de meesters van de jungle. Zij laten ons alleen zien, de eene, die pelswerk verkoopt, een marterdier dat verschrikt en als bezeten in een glazen kooi rondloopt; de andere, die handel drijft in wat men maroquinerie noemt, een klein snoezig krokodilletje.

Dat krokodilletje, het ligt zoowaar aan den oever des Nijls, en geenszins in het seizoen der overstroomingen, die, zooals men weet, het land der Pharao's ook al tot het gelukkigste land der aarde maken. Het ligt, dat krokodilletje, tusschen tasschen en portemonnaie's in, op een bed van hagelblank Nijlzand. Er achter aan ziet men, afgebeeld door beschilderd lijnwaad waar een spiegelglas bedriegelijk den schijn van water aangeeft, den stroom waar Herodotos zoo leuk over vertelt, zooals gij u wel zult herinneren. Uit den stroom rijzen twee eilandjes, beplant met palmen, en twee groene electrische lampjes, die ze van achteren beschijnen, geven zoowaar de illusie dat een overheete zon ze beschijnt. En die zon-zelf, men ziet ze, onder den vorm van een rood gloeilicht, pralen in het pyramide-landschap, dat als achterdoek dit fraaie tafereel voltooit, en waar zich ook een sphinx vertoont, die niet goed weet op wie zij nu 't liefst ging gelijken, op Cléo de Mérode of op de Sada Jacco.

Intusschen ligt dat krokodilletje daar zoo maar op zijn vóorplan. Het is wratterig een beetje, en hobbelig van huid; zijn oogschalen zijn korstig, zijn korte pootjes gezwollen als de winterhanden van een waschvrouw. Maar het is werkelijk gedistingeerd van kleur; eene kleurcombinatie die ik u voor van winter aanbeveel, Mevrouw; aschgrauw met diep-geel, en, heel even maar, wat donkergroen. Het ligt daar, het krokodilletje, en verroert geen

[p. 660]

vin. Niet omdat het geen vinnen heeft. Maar omdat het blijkbaar geen lust er toe gevoelt, wat oefening te nemen.

Natuurlijk ziet het zwart van volk vóor het vensterraam.

‘Het is dood’, beweert er een.

‘Welnee’, meent een ander, ‘indien het niet leefde zou men het niet in eene etalage leggen met al dien rommel eromheen!’

‘Zoo liggen de krokodillen altijd’, doceert een geleerde. ‘Heele dagen liggen zij zich aldus te warmen in de zon.’

Waarop een philosoof bemerkt: ‘Meent ge dan dat krokodillen zoo dom zijn als menschen, die electrisch licht voor de zon houden?’...

‘O, wat snoezig!’ kweelt eene demi-mondaine. ‘Zouden zulke beestjes bijten? Ik zou er wel eentje willen, om in mijn mof mee te dragen!’

‘Wat zou Mayol dan wel zeggen?’ vraagt eenigszinssmalend hare vriendin.

Met Mayol is hier blijkbaar niet bedoeld de Parijsche zanger; want nauwelijks is de naam uitgesproken of uit de mof in kwestie komt een half-pondsgriffonnetje gekropen, dat zijne meesteres uitzinnig aan 't likken gaat.

‘Oh le petit chien-chien à sa mémêre!’ zegt het stemmetje, voortgaande....

... Ik blijf intusschen maar voortkijken, een half uur lang wel. Het is als een match tusschen het krokodilletje en mij, wie van ons beiden het 't langst uithoudt. Ik tuur maar, het krokodilletje blijft stijfhoofdig-ónroerend.

Dan geef ik het op. Maar wil toch eerst weten, voor

[p. 661]

ik wegga. Ik trek dan ook, in figuurlijken zin, mijne reporterschoenen aan (die droeg ik feitelijk al van 's morgens negen uur), en ga den winkel binnen.

‘Neem me niet kwalijk, Meneer; maar leeft dat beestje?’

‘Natuurlijk!’ roept me de woedende winkelier toe. ‘Ik heb het tegen stukken van menschen uit Egypte laten komen (ook hij gebruikte vermoedelijk beeldspraak), en toen ik het in de toonbank wilde leggen, spartelde het als een kat die men wil verdrinken. En nu het daar ligt, en niet meer weg kan, nu wreekt het zich: het speelt den Opgevulde!’....

N.R.C., 10 November 1911.