Verzameld journalistiek werk. Deel 4. Nieuwe Rotterdamsche Courant oktober 1910 - november 1911

[p. 599]

In en om de kamer

Brussel, 9 September.

Ruim twee maanden nog scheiden ons van de heropening der Kamer van volksvertegenwoordigers. Men mag zelfs zeggen dat, na de betoogingen van 15en en 28en Augustus, die beslag hadden gelegd op al de politieke krachten van het land, de parlementaire vacantie nauwelijks begonnen is. Al kan men ook beweren dat de parlementaire vacantie voor dit jaar is afgeschaft, vermits wij over een maand al de gemeentelijke verkiezingen hebben, die velen onzer Kamerleden van nu af aan geheel innemen. Het getal dier Kamerleden, die tevens deel uitmaken of wenschen uit te maken van een gemeenteraad, zal binnenkort zelfs versterkt worden met twee belangrijke rekruten: terwijl Frantz Schollaert zich te Leuven aanbiedt, volgt Paul Hymans zijn voorbeeld te Brussel, zoodat wij, niettegenstaande de vacantie, meer dan ooit in politieke drukte leven, en in een tijd waar de nationale politiek de gemeentepolitiek schijnt te willen beheerschen, en de nieuwe Kamer van na de Meiverkiezingen ons meer dan eene verrassing voorbereidt. En daarom is het misschien goed, in dezen vacantietijd, die geen vacantietijd is, even te praten over hetgeen van nu af aan in en om de Kamer zooal gebeurt.

Binnenin de Kamer gebeurt er eigenlijk niets nog, voor het oogenblik. Maar er staat wel veel te gebeuren, namelijk aan het gebouw zelf. Ge weet dat de regeering er heeft in toegestemd - het kon trouwens niet anders - de Meiverkiezing plaats te doen hebben op de cijfers van de jongste volkstelling, zoodat onze nieuwe Kamer uit

[p. 600]

minstens 184 in plaats van uit 166 leden zal bestaan. Nu heeft het al heel wat moeite gekost, die tegenwoordige 166 Kamerleden te herbergen: de zittingzaal zit proppensvol; de wandelgangen zijn haast onbruikbaar; wil een journalist even met een volksvertegenwoordiger praten, dan moet dat op een trap gebeuren; het getal afzonderlijke zalen is te gering; het drinklokaal is niet breeder dan twee meter. Stel u dan voor wat het zijn zal als men 184 leden zal te plaatsen hebben!....

Er zijn wel veel voorstellen gedaan. Sommigen zouden willen dat eenvoudig het meubilair zou gewijzigd worden, in dezen zin dat de zitplaatsen zouden versmald worden. Maar van nu af aan hebben de leden van middelmatige dikte - ik spreek niet eens van Terwagne of van Warocqué, die men op een hoek der bank heeft moeten plaatsen - al heel wat moeite plaats te nemen in hun zetel. Zoodat er waarlijk éene oplossing is, indertijd door minister Carton de Wiart, die toen secretaris der Kamer was, voorgestaan: de Kamer geheel verbouwen. Er is middel langs achteren plaats te winnen: het open plein tusschen Kamer en Senaat, langs den kant der Leuvensche straat, zou worden ingenomen en bij het gebouw ingelijfd. Het zou toelaten de zittingzaal te vergrooten; meer en betere plaats te geven aan de journalisten die thans, achter de rechterzijde aan, slechts eene halve Kamer in het aangezicht kan zien; eene restauratie in te richten, die er, tijdens lange zittingen, en voor menschen die soms uren te reizen hebben voor ze Brussel bereiken, zeer noodig is; eene zaal te bouwen waar journalisten en Kamerleden met elkander kunnen praten zonder het gevaar van de trappen te rollen, een tocht te vatten, of beluisterd te worden. Maar dat ontwerp zou bij uitvoering een millioen kosten,

[p. 601]

en het is te vreezen dat de uiterst-zuinige kwestuur voor dat millioen den neus ophaalt. Zou de heer Warocqué, die zelf van de kwestuur deel uitmaakt, éen der rijkste menschen van België is, en, gezien zijne corpulentie, het eerste belang heeft bij de verruiming der lokalen en der zitplaatsen, het geld niet kunnen verschieten?...

In afwachting dat we weten, hoe de Kamer er bij heropening uit zal zien, kunnen we al wat meer stelligs zeggen aangaande de werkzaamheden dier Kamer. En hierbij rijst eene eerste vraag: zal de koning dit jaar de werkzaamheden met eene troonrede openen? Men beweert van niet. Niet dat koning Albert de bejegeningen vreezen zou, die hem verleden jaar te beurt vielen, en die, gij herinnert het u, vanwege de socialisten alles behalve vriendelijk waren: nu de socialisten kans zien, na de Meiverkiezingen deel uit te maken van eene ministerieele combinatie, zouden zij zich wel wat tammer toonen. Maar er zijn twee andere redenen, waarvan de eerste is dat het programma der regeering, door den koning verleden jaar voorgedragen, vooralsnog bijna geheel onuitgevoerd bleef, en de tweede, dat de zitting slechts kort zal zijn, vermits de Kamer zes weken vóor de verkiezing - van in Maart dus, - uiteengaat.

Wat nu in dien tijd zal gebeuren? Het kan goed zijn dat de schoolwet weer op het tapijt komt, maar eene geheel gewijzigde schoolwet dan, en waaruit zooals ik u meer dan eens voorspelde, de schoolbon zal verdwenen zijn. Minister Poullet heeft het uitdrukkelijk verklaard op een banket der Christelijke onderwijzers. Ziehier de belangrijkste deelen uit zijne redevoering:

‘Is het ontwerp-Schollaert dan niet ingetrokken? Ik

[p. 602]

ga de punten op de i's stellen, en slechts zij die van dubbelzinnigheid leven zullen kunnen zeggen dat er nog twijfel bestaat. Het ontwerp bevat beginselen en middelen van uitvoering. De beginselen blijven alle vier recht: leerplicht, verbetering van het onderwijzerskorps, verbetering der pedagogische en professioneele voorwaarden, noodzakelijkheid aan ieder de weldaad van het onderwijs te verzekeren onder waarborg van den vrijen keus der school. Voor wat de middelen van uitvoering aangaat: wij zien af van den schoolbon. Noch rechtstreeksch noch onrechtstreeksch zullen wij tot die formule terugkeeren. Maar nooit zullen wij onzen vasten wil prijsgeven, eene wet van rechtschapenheid te maken, en de vrijheid van den huisvader te verzekeren. En die wil kan slechts dan werkelijkheid worden, als de regeering de aanneembare school subsidieert.’

Of de oppositie daar nu op in zal gaan, valt sterk te betwijfelen. Vooral niet als de veranderde wet vóor de Meiverkiezingen wordt voorgesteld. Zijn deze verkiezingen gunstig aan de katholieken, dan zou misschien eene wijziging plaats kunnen grijpen in de handelwijze der linkerzijde, die er van af zou zien, ministerie na ministerie steeds op dezelfde kwestie te doen vallen. Maar ook dit is problematisch. Zoodat de toekomst ons nog wel aardige verrassingen kan bezorgen.....

N.R.C., 10 September 1911.