Verzameld journalistiek werk. Deel 4. Nieuwe Rotterdamsche Courant oktober 1910 - november 1911

[p. 379]

Na het bezoek

Brussel, 12 Mei.

De vreugde is uit, de muziek verklonken. Wat blijft van president Fallières'bezoek over?....

De vraag, aldus gesteld, lokt natuurlijk diverse antwoorden uit. Het mijne zou b.v. kunnen luiden:een verstuikte voet. Vele confrères zullen morren: misnoegdheid om de weinig-vriendelijke houding van wie onzen arbeid belemmerden, terwijl een Fransch journalist gerekend werd te behooren tot het onmiddellijke gevolg van den president en als dusdanig werd behandeld. De koninklijke prinsjes zullen juichen: heerlijk speelgoed. En sommige officieele lui zullen met gemaakte nederigheid wijzen op dat ander speelgoed: eene decoratie.

Mijne vraag heeft echter andere bedoelingen. Niet dat ze verlokken wil tot philosophische beschouwingen over de ijdelheid van alle feestviering, - waar anders het uitzicht van Brussel toe aanleiding kon geven, kalm als het is, en zonder eenige herinnering aan eene opwinding die pas enkele uren geleden nog heerschte. Want het is een feit: het bezoek van president Fallières heeft op het Brusselsche volk geringeren indruk gemaakt dan dat van keizer Wilhelm. Of liever, die indruk was gansch anders. Ditmaal was er veel meer uitgelatenheid onder de menigte, en ook wel meer hartelijkheid voor den ontvangen gast. Maar toen de keizer kwam was er als ingetogenheid; de impressie ging dieper; was er geen uitgeflapte geestdrift, er heerschte meer-innige bewondering. President Fallières werd ontvangen als een goede bekende, met de

[p. 380]

gulle familiariteit waar een familielid op onthaald wordt. De keizer, hij werd ontvangen... als een keizer. Zijn bezoek duurde trouwens langer; er waren dames bij; de vorst werd niet verstopt gelijk met den president maar al te zeer gebeurde. Er was meer prachtvertoon, en niet het minst vanwege de hooge bezoekers. De afstand, die tusschen een keizer en de menigte bestaat, werd gehandhaafd. En het gevolg was: minder sympathie onder het publiek, maar langer naleven van de grootsche stemming. Terwijl president Fallières, nauwelijks weg, ondanks het bijzonder-hartelijk onthaal, reeds als vergeten is... Neen, ik zeg maar: wilt ge te Brussel effekt maken, wilt gij dat men er lang van u spreke, wees dan maar liever keizer of koning dan president eener republiek, als was het de Fransche.

Er ontbrak trouwens iets, om het feest als geslaagd te mogen beschouwen: er ontbrak de koningin. Wel is het nieuws over hare ziekte bevredigend; genezen is zij echter niet, en het zal wel niet louter uit voorzichtigheid zijn geweest, dat men haar binnen heeft gehouden, al was hare aanwezigheid op de tuinpartij aangekondigd geworden. En dat zij er niet bij was heeft alle gratie aan de feestelijkheden ontnomen, die er van lieverlede stroef en stijf bij werden, niettegenstaande de jovialiteit van president Fallières, dewelke er, zoo niet veel eerbied, dan toch heel wat sympathie door wist te verwekken en onder de Brusselaars eene populariteit te veroveren, die keizer Wilhelm onmogelijk bereiken kon.

Stelde ik dus mijne vraag aan president Fallières, misschien zou hij op die populariteit wijzen. En wij zouden er hem geluk mee wenschen, al weten wij in petto dat

[p. 381]

die volksgezindheid als de liefde ‘niet bestendig van duur’ is, en ook hier het ‘uit de ogen uit het hart’ geldt, en dat imponeerend gezag onder de menigte langer naleeft dan innemende bonhommie... Een feit trouwens is het mogelijke enthousiasme van het eigenlijke volk komen breidelen: president Fallières was evengoed als keizer Wilhelm in den ban gedaan door de sociaal-demokratische partij. Deze wenschte zich bij het bezoek te onthouden. Wel was de heer Fallières president eener republiek, maar eene republiek die niet naar de gading is der socialistische leiders; eene ‘république bourgeoise’, die zich tegen het syndicalisme verzet en de manifestanten van 1 Mei door politie laat bewaken... Voor de socialisten is de heer Fallières een vulgair kapitalistisch staatshoofd, wien het alleen aan een huzarenuniform ontbreekt met een doodskop op de sjako, om aan den Duitschen keizer geassimileerd te worden...

Maar laten wij van ons onderwerp niet afwijken, en onze vraag herhalen: wat blijft van het bezoek over? Het antwoord der groote dagbladen in Frankrijk en België, het eenige dat gezag inhoudt, vermits het heet van de openbare opninie uit te gaan, luidt: er is meer eenheid, meer eendracht tusschen beide volkeren door ontstaan, hetgeen economische gevolgen van het grootste belang kan hebben.

Over die economische gevolgen zullen wij hier maar niet twisten. Het is te gemakkelijk te profeteeren; het is te naïef uit officieele toosten diepzinnigheden te halen, om daar op in te gaan. President Fallières zal, evengoed als koning Albert, zeker wel drie maal zijn tong in zijn mond hebben omgedraaid voor hij van de economische

[p. 382]

belangen van beide landen in de meest-vage termen zou spreken. Er echter uit afleiden, dat Frankrijk van alle protectionisme gaat afzien, en dat Dinsdag laatst aan de koninklijke tafel een tarievenoorlog ontweken werd, is toch wel wat al te gewaagd. Voor wat de eendracht, de vriendschap tusschen beide volkeren aangaat: dit bezoek zou ze niet verminderen, en kon ze zeker niet vermeerderen. Vlamingen als Walen hadden dit bezoek niet noodig, om aan Frankrijk eene sympathie toe te dragen, die voor de twee rassen van ons volk zeker op andere gronden berust en eene verschillende uiting vindt, maar haarzelve blijft vóor als na, en na als vóor. En zelfs de uitvallen van het ‘Journal des Débats’, dat meende tegen de Vlaamsche Beweging uit te mogen varen omdat onze koning van België's bewondering voor den Franschen geest en de Fransche kunst sprak en de houding van bedoeld blad kan ik maar niet kiesch vinden, op het oogenblik dat de president der Fransche republiek zoowel door Vlamingen als door Walen wordt toegejuicht. Zelfs zulke uitvallen, die niets anders bewijzen dan volslagen onbekendheid met de heerschende toestanden, den hardnekkigsten flamingant geen verandering in zijne meening inboezemen.

Het toeval heeft trouwens gewild, dat op het intieme diner, door de Brusselsche journalisten aan de Parijzer confrères aangeboden, het woord als voorzitter door een Vlaming werd gevoerd, en een gezaghebbenden Vlaming nogal, die zijne Vlaamsch-gezindheid niet onder stoelen of banken steekt: door Julius Hoste, directeur der ‘Vlaamsche Gazet.’ De woorden des heeren Hoste nu geven volkomen de meening weêr van al de Vlamingen, wat het ‘Journal des Débats’ ook meene: ‘Belges - in casu Vlamingen - et Fran-

[p. 383]

çais entretiennent plus que de simples relations internationales. La France est notre proche voisine, et nous tenons à demeurer ses meilleurs voisins.’

En de versiering van het Vlaamsche Huis, op de Groote Markt, kon gelden als de symbolische voorstelling van de Vlaamsche houding bij dit bezoek: eene Fransche vlag zoowel als eene Belgische, maar midden in, en erboven uit, de gouden pennoen, waarop de Vlaamsche Leeuw danst!

N.R.C., 13 Mei 1911.