Verzameld journalistiek werk. Deel 4. Nieuwe Rotterdamsche Courant oktober 1910 - november 1911

[p. 370]

Daarna

Brussel, 10 Mei.

Deze titel van een roman van Cyriel Buysse sluit geen heimelijkheden in; ik koos hem zonder letterkundige bijbedoelingen; hij is argeloos als een ongeboren lam; want, wat hij ook aan prikkelende, aandachtwekkende kracht moge bezitten, ik schreef hem alleen neer, omdat mijn brief van dezen middag u vertelde wat heden van negen tot vijf aan merkwaardigs is gebeurd, en ik u thans verhalen moet wat daarna, wat verder op den dag geschiedde, en hoe president Fallières verder van zijn tijd gebruik maakte.

Natuurlijk begint dit weêr met een banket. Arme president! Als hij eenige letterkundige cultuur bezit - en waarom zou hij die niet bezitten? - zal hij lang nog mijmeren over Maitre Jacques' bewering in Molière's ‘Avare’: ‘Il faut manger pour vivre et non vivre pour manger’, door een republiekspresident ongetwijfeld te vertalen door: mijne bestaansvoorwaarde is, dat ik ete... Zeker, men kan dit aangenaam vinden; het kan zelfs aangenaam zijn er allerlei ontvangsten en redevoeringen bij te vergeten. Maar het heeft me niet belet, toen ik straks de hofequipages den heer Fallières naar het ministerie van buitenl. zaken zag brengen, waar hij, na twee uur in overheete broeikassen, met de zenuwachtigheid die een onweêr bij iedereen wekt, heeft omgeloopen, hetgeen, zooals ge weet, eene Garden Partij uitmaakt, - waar hij, zeg ik, weêr maar aan tafel moest; het heeft me niet belet in de omstreken van mijn maag eene gewaarwording te ondervinden, die met appetijt niets te maken had. Nu, de heer

[p. 371]

Fallières heeft misschien een betere maag dan ik. Ik wensch het hem van ganscher harte!... Gelukkig waren hem ditmaal de toosten gespaard geworden, en vergoedde de aanwezigheid van den koning wat anders wel kon gaan lijken op eene al te dikwijls herhaalde grap...

Terwijl de president dus weêr maar eens at, was heel Brussel buitengekomen. Het onweêr had opgehouden en niets verstoorde de prachtige aanblik, die een goed deel der stad had aangenomen. Wij, Vlamingen, kennen het om onze steden een feestelijk uitzicht te geven. En dat Brussel in dit opzicht zeer beslist een Vlaamsche stad, een stad van Vlamingen is, werd vanavond eens te meer overvloedig bewezen. Geen beschrijving kan u een gedachte geven van de verlichting der straten, waar de president door moest om van het ministerie naar het stadhuis te rijden. Hooge bogen met veelkleurige electrische lapjes teekenen het stijgen en dalen der straten, hare curve, de blanke schittering harer gevels, waartegen zich de drommen volks aanleunen, in bedwang gehouden door de barsche gendarmes. De donkere lucht heeft roode en paarse glanzen; het aldoor aanstroomende volk gaat in een atmospheer van blij en zacht licht. En het gonst, het volk, als bijen in zonneschijn, tot op het oogenblik dat het gegons een ingetoomd gejuich wordt. Nog een beetje barscher worden de gendarmes. De massa wordt dichter nog tegen de muren gedrukt: de presidentiëele stoet rijdt aan.... Helaas, hoe prachtig de roode lakeien en hunne gepoederde pruik er ook mogen uitzien: het volk kent de teleurstelling, die ik voorspeld had. De president wordt onzichtbaar gehouden; hij zit goed weggedoken in den gesloten landauer; het is zelfs of Mollard, zijn ‘chef du protocole’, hem verboden had

[p. 372]

zijn schoon wit hoofd aan het raampje te vertoonen: geen president te zien. En men vraagt onder het volk, waarom men hem naar Brussel liet overkomen, als slechts eenige uitverkorenen er zijn aangezicht mochten aanschouwen.

Men bereikt de Groote Markt. Hier is de aanblik nog prachtiger. Langs den gevel van het stadhuis loopt het gas, vloeit als een vluchtende vliet het licht langs de lijnen en ribben van het heerlijke gebouw, wekt leven in de beelden die het versieren, hapert aan het steenen kantwerk waar dit uit opgetrokken is, teekent een grillig spel van felle klaarte en zwarten schaduw aan tinnen en hoeken, schiet en verschiet, leeft op en verdwijnt ineens. 't Goud der gildenhuizen leeft fantastisch, met brutale flitsen, als de uiting van een bralle kracht. En tusschen al die schittering in hangen donker de lappen der vlaggen, wapperen als duistere vlammen midden in al dat licht.... Ineens is de toren van 't stadhuis één lichte laaie: Bengaalsch vuur stelt hem in gloed; de walmende wolken rood en groen licht slaan ten hemel op met het bewonderend gemompel der menigte. Dat gemompel wordt één kreet, één jubeling als de hofstoet aan komt rijden, de roode lakeien als vlekken verschbloed hoog boven het menschenbeweeg. De muziek schatert: de massa volk juicht: het is een oogenblik dat men niet vergeet....

Wat in het stadhuis geschiedt weet ik niet. Of liever, ik weet het wel, maar mocht het niet met eigen oogen aanschouwen. De buitenlandsche journalisten waren ook hier buitengehouden: een bom is zoo gauw gegooid, nietwaar, en het zou zoo gemakkelijk zijn dit pronkjuweel in de lucht te doen springen!... Hier werd dus - ik schrijf het officieel programma na, - hier werd de president inge-

[p. 373]

wijd in de zeventiend' en achttiend'eeuwsche Fransche muziek door een keurorkest, en de danseressen van den Muntschouwburg, die tegenwoordig het sieraad van onzen gemeenteburcht uitmaken, daar zij bij geen enkel feest nog mogen afwezig zijn, voerden een ballet uit. Waarna de heer Fallières zich kon begeven naar een buffet - jawel, nóg een! - en er, in geval hij honger mocht hebben, een paar sandwiches gebruiken...

Maar daar schetteren opeens nieuwe fanfares. Een nieuwe jubel gaat van het volk uit. De president, de koning, de burgemeester verschijnen op het balkon. De menigte verademt: zij mag hem dan toch eens zien, al is het onder fantastische belichting. En nu trekt de fakkeloptocht voorbij, te voet, te paard, achttien honderd soldaten welgeteld, groote lampions aan hooge stokken dragend, waar het acetyleengas in schittert. Echte vondsten zijn onder die lantarens: er zijn er als overgroote sinaasappelen; andere zijn als de koperen lampen onzer voorvaderen; de Fransche kleuren schitteren van deze uit; gene dragen, fonkelend rood op een blauw veld, het monogram der republiek; en men ziet zelfs, tot vergelijking, de goede oude toortsen van vroeger, die walmen en stinken en groote vlekken bewegend licht op de aangezichten gooien... In den stoet tallooze muziekkorpsen. Terwijl het eene de Marseillaise speelt, heft het andere een welgemeende Brabançonne aan. Het wordt eene cacophonie om er oorendol van te worden. Maar het volk is zoo kieschkeurig niet: als er maar veel lawaai is, en het juichen niet wordt verboden....

Daarboven staat de president nog maar te groeten, tot de lange fakkeltocht geheel voorbij is. Deze zet zijn weg voort langs straten en pleinen, waar het volk veel

[p. 374]

schaarscher is dan men zou hebben verwacht. Dit ligt aan de vergissing die ik u heb geseind: de stoet zou, officieel, volgens affiches aan het stadhuis onder handteekening van burgemeester Max aangeplakt, eerst om half elf uitgaan. Aan het leger had men echter bevel gegeven, zich reeds om half tien in beweging te stellen. Zoodat tegen elf uur heel wat volk te wachten stond naar een optocht, die reeds lang voorbij was, en de optocht, bij het terugkeeren, langs kwasie-ledige straten voorbijtrok... En zulke vergissingen zijn bij een plechtigheid als die van heden in de goede stad Brussel mogelijk....

Intusschen wordt het al heel laat. Om elf uur heeft de hofstoet nog het stadhuis niet verlaten. En die arme president is van vóor negen uur op de been en in de weêr. Neen, een sinecure is zijn baantje niet!...

Eindelijk is het laatste trompetgeschal uitgestorven; de lichten zijn gedoofd; alleen nog leven de koffiehuizen, waar garde-civiques, die van dienst waren, zich na gekweten plicht laven met Duitsche bieren... De stad valt in slaap: het is over middernacht. En ik ken den trots, onder de weinigen te zijn, die nog waken en arbeiden...

En aldus, o lezers, nam ook deze Tweede Dag een einde.

N.R.C., 11 Mei 1911.