Verzameld journalistiek werk. Deel 3. Nieuwe Rotterdamsche Courant maart 1909 - september 1910

[p. 614]

Hollandsch-Belgische toenadering
II

Brussel, 28 Juni.

Sedert den dag, - het was in 1908 - dat eene eerste hand aan de tentoonstelling gelegd werd, hebben niet minder dan honderd-en-twaalf officieele of semi-officieele banketten plaats gehad. Sedert 23 April jl., dag der opening, had ik niet minder dan drie-en-twintig uitnoodigingen voor dergelijke eetpartijen gekregen. Ge kunt wel denken, dat het telkens met een gevoel van wrevel en tevens van schrik is, dat ik mij zulke invitaties bereiken zie. Want, neemt het mij waarschijnlijk niemand kwalijk, als ik mij onthoud, in de meeste gevallen, die feestmalen bij te wonen: er zijn gelegenheden, waar men er niet aan ontsnapt. Er zijn er trouwens ook enkele, waar men met echt genoegen heen gaat. Zóó het diner gisteren door den heer Beernaert aan de leden van de Hollandsch-Belgische commissie tot bestudeering der oeconomische vraagstukken die beide landen aanbelangen, en aan enkele hooggeplaatste personen - ik noem staatsminister Le Jeune; de minister Renkin, Helleputte, Davignon, de Lantsheere; baron Kervijn de Lettenhove; Keym, bestuurder der tentoonstelling, die op al dat banketteeren mager wordt, e.a. - aangeboden.

De Hollandsche leden van bewuste commissie-met-denlangen-naam zullen zeer zeker met geen holle maag naar huis hoeven te keeren; zij hadden al gegeten bij Senator Sam Wiener, en ook al, meen ik, bij het Kamerlid Carton de Wiart; hedenmiddag biedt het bestuur der tentoonstelling hun een déjeuner aan. Maar het zal wel het banket-Beer-

[p. 615]

naert zijn, dat aan excellentie van spijzen en wijnen en aan hoofsche hartelijkheid de kroon spant.

Ik verveel u niet met lange beschrijvingen; druk u hier liever het menu over der schotels, die ons op de met bloemen, linten en vlaggetjes versierde tafels werden opgediend:

Hors d'Oeuvre à la Russe

Potage Crème princesse

Potage Real-Turtle

Saumon braisé du Rhin au Vin de Moselle

Sauce Mousseline

Selle de Pré-salé à la Richelieu

Petits pois à la Française

Sorbet au Pommery

Volaille de Bruxelles à la Derby

Aiguillettes de Caneton de Rouen à la Prelace

Salade Orange

Asperges d'Argenteuil en Branches

Parfaits aux Fraises

Friandises - Dessert

Café - Liqueurs.

Met toosten is men gelukkig schaarsch geweest. O, die Duitsche, en ook wel Hollandsche banketten, waar men nooit maar ééne beet warm in den mond krijgt, omdat, van na de soep al, en verder tusschen iederen schotel, één meneer rechtstaat, die u statistieken af komt lezen, met de bedoeling één of ander tafelgenoot aangenaam te zijn... waarvoor de anderen dan maar moeten boeten! Hier heeft men heel wat wijzer gehandeld. Terwijl de krijgs-

[p. 616]

kapel der gidsen ons een keur-programma voordroeg, heeft men kalmpjes gegeten en gedronken, en, slechts als de Heidsick extra dry 1900 in de glazen kwam te perelen, is minister Beernaert voor het eerst opgestaan om te drinken, natuurlijk, op het heil van koningin Wilhelmina, ‘et ses enfants’, - in het meervoud: een aardige speech, met heel veel gulheid voorgedragen, en met een couplet over de beteekenis die een vorst voor een volk hebben kan, dat zeer werd opgemerkt.

Na hem sprak, in het Nederlandsch, de heer Tydeman. Het jaar 1910 is, zei hij, voor België een jaar vol beteekenis. Het jaar dat ons een nieuwen, ijvervollen koning schonk, het jaar dat wij eene wereldtentoonstelling openden, waar we vijf-en-twintig millioen voor over hadden... Hoe vond koning Albrecht België bij zijne troonsbestijging? Hij plukte de vrucht van den machtigen boom, waar Leopold de Groote het zaad aan de vaderlandsche aarde van had toevertrouwd; en tevens was hij onder de eersten, om, in het verre Afrika, vast te mogen gaan stellen, hoe tot wasdom en bloei gedijen zou, wat ook daar zijn voorganger gezaaid had. Want koning Leopold heeft België binnen zijne enge grenzen tot een groot land gemaakt: zie steden als Brussel en als Antwerpen. Maar hij heeft het nog grooter willen hebben: de expansie naar eene groote kolonie laat niet alleen het verbruik van overvloedige nationale krachten toe: zij verzekert ook aan het moederland nieuwe bronnen van welvaart. Dit is het geschenk, dat koning Albrecht geschonken werd, toen hij den troon van België besteeg. En, al regeert hij nog slechts enkele maanden, hij bewijst het geschenk waardig te zijn, hij toont voor zijne taak - te zwaarder, daar hij ze uit de

[p. 617]

handen van een reus overnam - volkomen opgewassen te zijn. België mag fier zijn op een vorst, zoo ernstig, zoo werkzaam, zoo schrander. Lang leve hij!

Aldus, onder luide toejuichingen, de heer Tydeman.

Op hem volgde onze jonge, kranige volksvertegenwoordiger Louis Franck. Na eraan herinnerd te hebben - in het Fransch - dat we de gelukkige resultaten der Hollandsch-Belgische toenadering hoofdzakelijk aan twee Walen te danken hebben, hield de bezielde spreker eene Nederlandsche rede, die zeker lang in 't geheugen der aanzittenden blijven zal. Louis Franck bezit de lyriek van het spreken. Hij laat zich gaan op de klank van zijn stem, op den rhythmus zijner perioden. En toch wordt hij nooit hol of lawaaierig. Want wat hij ook zeggen moge: het is gedragen op een liefde en een overtuiging, die het doorgloeien en tot levende beelden groeien laat. En hij zei hoe kleine landen soms groot weten te zijn; hoe de kleine landen Holland en België - die echter het voorrecht genieten aan de monding der groote West-Europeesche stroomen te liggen -, hoe de beide Nederlanden, ontginningsterreinen der beschaving - wat niet altijd zonder gevaar en schade gaat - door de eeuwen heen groot zijn geweest door deze twee hoofddeugden: moed en vrijheidszin. Moed in het dagelijksche als in het buitengewone, - moed, door de Vlamingen der Middeleeuwen, door de Hollanders der 16e eeuw, door de Zuid-Afrikanen van onze dagen overvloedig bewezen. Vrijheidszin, die wij bewijzen, hoofdzakelijk, door onzen taalstrijd. Want, is onze taal ook geene wereldtaal: het is de onze, en dat is wel voldoende om ze te beminnen en te verdedigen. Wij hebben trouwens eene taal, die wel eene wereldtaal is: die onzer Vlaamsche, onzer

[p. 618]

Nederlandsche kunst, van vroeger als van heden... Spreker brengt hulde aan het Holland van gisteren en van nu, groot door zijne wetenschap en zijne kunst; groot, bij vrouwen als bij mannen, door taaien wil naar ontwikkeling: eene zedelijke grootheid, die voet houdt naast eene weêrgalooze materieele.

Na lang toegejuicht te hebben, dronk men portwijn (Very Old Royal Porto 1865), en toen sprak de heer Treub in het Fransch nog eenige woorden van hulde en dank aan onzen royalen gastheer, den eeuwig-jongen minister Beernaert, Beernaert-sempervirens, die, dertig jaar geleden al, droomde van eene Hollandsch-Belgische Akademie, en die thans, dank zij eigen ijver en eigen volharding, de toenadering bewerkstelligd heeft en verwezenlijkt ziet. (Applaus.)

Want die toenadering - nu is het niet meer mr. Treub die spreekt, maar ik-zelf - die toenadering bestaat thans in feite. Sceptici hadden meenen op te merken, dat, op het banket van mr. Regout, de Hollandsche sprekers zich een beetje weigerig over de toenadering hadden uitgelaten, terwijl de Belgen er den mond vol van hadden. Nu zullen die sceptici wel op hun meening terugkomen. Meer nog misschien dan bij de Belgen, want ongewoner, merkt men de gulheid op waarmede de Hollanders erover spreken. En kan het nu ook gebeuren dat de oeconomische toenadering en hare praktische gevolgen langer uitblijft dan sommigen wenschen, de toenadering der harten is er, - en dat is veel.

Na het banket ging men nog koffie gebruiken, en een likeurtje, op het Stadhuis, waar burgemeester Max met zijne gewone hartelijkheid zijne gasten ontving. En het was eerst in de uurkens, waarvan het cijfer gering is en ook de duur heel kort schijnt te zijn, dat wij naar huis togen.

N.R.C., 29 Juni 1910.