Verzameld journalistiek werk. Deel 3. Nieuwe Rotterdamsche Courant maart 1909 - september 1910

[p. 521]

De tentoonstelling te Brussel

Brussel, 17 Mei.

Een aardig partijtje, zal ik maar zeggen, die opening van het Hollandsche paviljoen; zoo niets stijfs, zoo prettig gezellig, zoo echt gemoedelijk: éen groote familie, die zich hier rendez-vous heeft gegeven, met vreugde mekaar terug vindt, zich zoo van harte complimenteert, in verrukking staat om elkanders goed uitzicht; kransjes plezierig pratend om de buffetten: kopje thee en koekje, en hoe het nou gaat met tantes gezondheid en dat huwelijk van nicht... Zulke gesprekken heb ik wel niet stenographisch opgenomen, maar het gaf heelemaal dien indruk van huiselijkheid, van een prettig bezoek bij heel oude, vertrouwde vrienden, waar men veel van houdt...

Ik vertelde vóor een week of drie van de Duitsche receptie. Daar ging het ook wel zeer hoffelijk toe, en zeer galant-beleefd. Men hoefde er geen lijkbiddersgezicht bij te zetten; de menschen waren onder mekaar vriendelijk en voorkomend. Maar zelfs al die rijksduitschers bleven onder mekaar deftig en ceremonieus-glimlachend. Dit was, voor al deze lui, een gewichtige dag. Duitschers leggen graag gewicht op de minste gebeurtenis; en 't feit, dat Duitschland het eerst kon openen, en naar ieders toegeven er zoo heel mooi uitzag, had die menschen de deftigheid gegeven van een pralenden pauw.

Nu, het Hollandsche paviljoen ziet er toch ook heel mooi uit, en.... het is nu toch ook ingewijd, - en uwe landgenooten schijnen er niks fierder om geworden. Zij zijn er alleen blij om, doen opgewonden druk, zijn blij

[p. 522]

dat het alles zoo goed van stapel liep, zijn een beetje beschaamd maar in-gelukkig als men hun zegt dat vele deelen van hun tentoonstelling niet hoeven onder te doen voor hunne groote Oosterburen, en hun gezamentlijk gevoel loopt blijkbaar ten slotte uit op een wederzijdsche dankbaarheid: ieder heeft zijn best gedaan; zonder opzet van mededinging heeft ieder er naar gestreefd, een gedeelte van Hollandsche productie op de meest-voordeelige wijze voor te stellen; de uitslag is verrassend, zelfs voor de exposanten; en nu zijn allen blij en dankbaar, dat ook anderen het goed, degelijk, en mooi vinden.

Een gezellig feestje, ook voor de Vlamingen: volksvertegenwoordiger Franck gevoelt zich lekker thuis. Zijn parlementairen glimlach ontluikt tot een echt gemoedelijken monkel; en zelfs zijn collega Van der Linden, die er anders misgenoegd uitziet over zijn groen gezicht van gallijder, laat een lachje over zijn lippen zweven ‘van louter welligheid’, zooals Streuvels zeggen zou. Carton de Wiart, hij, is een Waal. Staatsminister Beernaert is... een Belg. En ik durf bezwaarlijk zeggen dat de vice-voorzitter onzer Kamer Nerincx meer bepaald een Vlaming zou zijn. Maar is het om de zitting der ‘Hollandsch-Belgische Commissie van Toenadering’, vanmorgen gehouden?: al deze heeren schijnen zich zoowaar al even knusjes thuis te gevoelen als de aanwezige Hollandsche heeren. Alleen Eugène Baie, de vader van bewuste ‘Commissie tot Toenadering’ zet een hooge borst. Hij houdt het er blijkbaar voor, en heeft misschien niet geheel ongelijk, dat het odieus ware... aan zijn vaderschap te twijfelen, en dat zijn kind bij deze tentoonstelling zooveel belooft. Zooveel had hij misschien nooit durven hopen... Tot zelfs

[p. 523]

baron Janssen toont ons, in zijn sprietige oogjes die tintelen van geest, over zijne rimpelige huid waar de grijs-blonde bakkebaardjes bewegen, iets meer dan eene geijkte vriendelijkheid: hij herinnert zich, dat hij, evenals uw commissaris-generaal mr. Regout, in Maastricht geboren is, en dat maakt hem vandaag bijzonder Hollandsch gezind.

De Hollandsche journalisten, zij, hebben geen oogen, geen ooren genoeg. Wat ben ik blij u een algemeen kiekje van het tentoonstellingsruim gegeven te hebben, toen ik hier nog prettig en gemakkelijk om kon loopen en nota's nemen! Heden worden wij, erg vriendelijk, aangeklampt door tentoonstellers, die hulpvaardig inlichtingen over hun stand verstrekken. Nauwelijks heeft men getracht die inlichtingen in zijn hoofd te duwen, of nieuwe inlichtingen komen de voorafgaanden terugdrijven. En het zou verbijsterend worden, was het zoo goed niet bedoeld en zoo offervaardig niet aangeboden, en... had men den tijd niet, daar alles rustig op terug te komen. Heden werkt men niet; het is een feestdag, nietwaar? En gij zult me zakelijk verslag een dagje ten goede houden....

Een feestdag... ook voor de dames, die, niettegenstaande de dondervlaag, in frisch zomertoilet opgekomen zijn. Als helle vlekken kleur, wiegt haar sierlijke gestalte door de zwarte groepen heen der mannen, de groote stroohoed tusschen de hooge zijden hoeden, die telkens maar worden opgelicht, groeten, op het gepommadeerde haar terecht komen om gauw, bij eene nieuwe wiegende gestalte, weêr naar omhoog te gaan...

En daartusschen in glijdt, vlug als een adder, maar zonder de minste venijnige bedoeling - integendeel zou

[p. 524]

Ibsen zeggen - eerst met catalogi voor de heeren, daarna met bloemen voor de dames, baron de Vos van Steenwijk, die hier wel een pluimpje verdient, niet alleen om de vlugheid die hij vandaag aan boord legt, maar om heel het lange voorbereidingswerk van deze tentoonstelling, dat weinigen kunnen beoordeelen, maar dat ik met eigen oogen heb kunnen overzien: waarlijk geen karreweitje, en waarin baron de Vos van Steenwijk ijverig den heer Regout heeft bijgestaan...

Dit wilde alleen een nabetrachtingetje zijn, een laatsten algemeenen indruk na mijn uitvoerig telegram van vanavond. Laat me toe, hier mijne brieven over de Duitsche tentoonstelling af te breken: van morgen af begin ik een gedetailleerde studie van uw eigen paviljoen.

N.R.C., 18 Mei 1910.