Verzameld journalistiek werk. Deel 3. Nieuwe Rotterdamsche Courant maart 1909 - september 1910

[p. 86]

Voorsmaakje

Brussel, 4 Juni.

Moest ge meenen dat bij de bespreking over legerhervorming - mocht ze nu maar niet te lang uitblijven! - alles heel kalmpjes en deftigjes afloopen zal, dan zoudt ge u, vrees ik, deerlijk vergissen... Als bij de eerste bespreking over Kongo, in 1906; als in de ministerieele belijdenis van wijlen ons kabinetshoofd de Trooz, klinkt het weer, bezadigd en vol waardigheid: ‘de rechterzijde is eensgezind, zal het blijven, en de regeering wil niet handelen dan in de zienswijze harer partij’. Zoo wordt, bij elke gelegenheid, per fas et nefas, verklaard en herhaald. Die eensgezindheid werd Zondag laatst nog te Brugge bezongen door iemand, die nochtans niet opziet tegen een stokje-in-de-wielen van vrienden en kennissen: door Beernaert. En minister Schollaert beriep er zich Woensdag nog op, toen hij eenige dagen geduld vroeg: zijn hervormingsontwerp moest immers de spiegel zijn van de gezindheid der rechterzijde.

Weliswaar voegde Schollaert erbij, dat al de leden der regeering solidair blijven, dat er geen spraak was minister Hellebaut te laten schieten, en dat hij, Schollaert, een mooi deel van generaal Hellebaut's plannen goed bleef keuren. Waarop Woeste, om der eensgezindheidswille waarschijnlijk, gauw bij voorbaat alle voorbehouding maakte, en verklaarde dat hij, mits wat stopverf hier en daar en een nieuw laagje vernis, het statu quo zeer voldoende vond, wat het parlementair inkwest ook hebbe mogen leeren.

[p. 87]

Het staat dus vast: de rechterzijde is perfekt eensgezind... als men maar niet onbescheiden is en wat nauw toe gaat zien. En het tragi-komisch incident van gisteren, tusschen Woeste en Hellebaut, komt een Röntgen-straal op die merkwaardige eensgezindheid werpen.

Ge moet weten: onlangs had een leerling der militaire school geweigerd, te duelleeren. Beleedigd en in het aangezicht geslagen door een makker, had hij zijne moreele overtuigingen ingeroepen om niet te voldoen aan een verderfelijke gewoonte in de school: het tweegevecht. De zaak maakte nogal gerucht: de leerlingen der krijgsschool maken een wereldje apart uit, zeer gezien in hoogere kringen; zij hebben hunne loges in den Muntschouwburg, vergaderen - nogal arrogant - in bijzondere koffiehuizen, dragen overigens een prachtig uniformm dat ze niet weinig fier maakt, en bezitten een kastegevoel dat ze, in eigen oogen, ver boven hunne medemenschen plaatst. In den grond meestal erg verwaande, erg oppervlakkige kereltjes, die, eenmaal als officier in het leger getreden, heel wat te verleeren hebben, willen ze den haat of den spot hunner manschappen ontkomen. Wat aan 't voorval vooral beteekenis gaf, was het gerucht, dat minister Hellebaut den aspirantofficier, die beleedigd was geworden, naar huis had gestuurd... omdat hij geweigerd had te vechten.

Dit gerucht bleek aldra valsch te zijn. Ondervraagd door Vandervelde, antwoordde de minister, dat integendeel de beleediger weg was gezonden. De leerling, die de oorvijg niet had willen beantwoorden door een degenstoot, was eenvoudig uit eigen beweging uit de school gegaan, omdat hij wel voelde, waarschijnlijk, dat het leven er hem een hel zou worden, dat hij met zulke begrip-

[p. 88]

pen nooit een soldaat in de ziel werd.

Nu dacht men heel die geschiedenis uit de voeten; toen gisteren Woeste, in den loop der bespreking van de krijgsbegrooting, er weer mee voor den dag kwam. Kregelig merkte Hellebaut op, dat dit eene interpellatie was, waar overigens bij voorbaat op geantwoord was. Woeste, bijtend, houdt zijn recht op ondervraging staande. En toen begon het aardig te worden; een dialoogetje in dezen zin:

Hellebaut: Gij wilt me eenvoudig last geven, omdat ik u niet volgen wil in zake legerhervormingen.

Woeste: Geenszins; niet omdat we van meening verschillen, ondervraag ik u, maar omdat de goede faam onzer krijgsschool op het spel staat. Ik heb van u geen bevelen te aanvaarden!

Hellebaut: Gij wilt mij eenvoudig sarren, mij in verlegenheid brengen. Maar gij zult er niet in slagen!

Woeste: Gij maakt u belachelijk!

Hellebaut: Een van ons twee is belachelijk, zeker; maar ik in elk geval niet!...

Woeste, ontdaan, groen van woede, duikt in zijn zetel.

En ziedaar, andermaal de eensgezindheid van rechts doorslaand bewezen. Wat zou het zijn indien men er niet eensgezind was!

En, als nevenvraag: welk gevolg is hier uit te trekken met het oog op de oplossing der legerkwestie? Me dunkt, de artillerist Hellebaut gebruikt al te grof geschut, om niet zeker te zijn dat zijn schot raak zal wezen.

N.R.C., 5 Juni 1909.