Verzameld journalistiek werk. Deel 2. Nieuwe Rotterdamsche Courant juli 1907 - januari 1909

[p. 400]

Naar db oplossing?
V

Brussel, 9 Mei.

Men heeft er dus voorloopig van afgezien, er verder over te redekavelen: gisteren ging het Parlement uiteen; de Senaat riep, als naar gewoonte: ‘Leve de Koning’; en de Kamer, die minder-luidruchtig koningsgezind is, riep niets, dan in zichzelf, misschien, en ongehoord van den lande - die 't kwalijk mocht nemen soms - maar des te inniger en met eene overtuiging die zeker bij die der patres conscripti niet onderdeed: ‘Leve de Vacantie!’

Leve de vacantie! Al duurt ze, helaas, niet lang: twee weken kiespropaganda, snorrende kiesauto's langs de stoffige banen, vijf meetings daags in vijf onderscheiden dorpen, op iedere meeting eene ton uitzet of gersten ten beste, eene aandoenlijke aphonie voor 't welzijn van 't vaderland; en nà de verkiezing nog een weekje rust, bedankingsbezoeken bij de invloedrijkste kiezers en de ijverigste propagandisten, weêr autotochten, weêr tonnen bier, en alle heeschheid verdwenen, maar een pralend gelaat dat zelfs niet tracht nederig in den triumph te schijnen... En voor anderen, die slechts over twee jaar herkiesbaar zijn, drie weken lekker luieren: zij, die dichterlijk aangelegd zijn, onder de boomen van een geurend lenteboschje, gelijk de Sous-Préfet in Daudet's proza-ballade; zij, die de oude huiselijkheid nog niet verleerd hebben, met vrouw en kroost vóór de boterhammen met ham en de porties aal-in-'t-groen der Zondagsche lusthuizen onder het pril-groene ‘gloriëtje’;andere nog, zij die fashiona-

[p. 401]

ble zijn, in de eerste villa's die aan zee de houten schutmuren ontpopt zijn... En voor de journalisten, die eindelijk uitblazen mogen, en een betere lucht inademen dan die der perstribunes: vanmiddag reeds ontmoette ik er twee in het Zoniënbosch, één zelfs, een confrater die aan een buitenlandsch dagblad meêwerkt, in gemoedsdisposities, en in een gezelschap... Maar ik ga er niet verder op in, uit vrees voor internationale verwikkelingen...

Moge 't nu maar mooi weêr blijven zoolang wij vrijaf hebben, want ze zal kort genoeg wezen, deze parlementaire vakantie; en daarna, - daarna weêr het oneindelijke Kongogeleuter, de Banquoschim die ons zelfs in deze enkele vrijheidsdagen zijn ‘Memento’ in de ooren komt fluisteren, dat triple extrait van verveling, dat als een donderwolk in 't vakantieazuur dreigt, en dat ons allen, vanaf 2 Juni tot God weet wanneer, beletten zal naar buiten of aan zee de puinhoopen van den Berg-van- 't Hof en de benzinelucht van de Louizalaan te gaan vergeten.

Maar ik wil niet jammeren; ik wil me vooralsnog gelukkig achten, dat ik vandaag reeds heel den dag vrij had, verschoond bleef van ochtend- en middagzittingen - van tien tot twaalf en van twee tot zes, nota bene, en dit sedert ruim drie weken! - en 't genoegen zou smaken, na de ontsmettende verkwikking van eene lange wandeling in 't bosch, u dezen brief te schrijven....

Niet dat ik u zooveel prettigs, of zelfs maar interessants heb mede te deelen. Integendeel. Ik schreef u reeds dat er geen enkel nieuw argument vóor of tegen naasting van Kongo sedert 1906 werd ingebracht. De eenige afwisseling - want ik beschouw het aldus - was: vervangen van het Kroondomein door het ‘blijk van dankbaarheid’ onder vorm van

[p. 402]

millioenen aan den Koning, en 't eene komt nu al even weinig verdedigbaar als het andere voor, al vind ik het obstructionistische vitterij, op die millioenen, die bij de minste verandering in de gezindheid der Kamer onder een of ander voorwensel best konden worden geweigerd, af te gaan dingen: er wordt zooveel vergooid hier te lande - de bespreking der begroot ing van financiën bewees het nogmaals - dat het op dat sommetje maar niet kniezen moest, al ziet men niet goed de reden in tot uitbetaling ervan... Heel de vraag, voor ons Belgen is: kunnen wij de naasting ontgaan? En er is geen ander antwoord mogelijk dan: neen, vermits ze te verwerpen aanleiding tot gevaarlijke conflikten met het buitenland en de zekerheid van verlies der geleende millioenen, om niet van de verspilling der nationale energie te spreken, meebrengt. We moeten ons aan zulke eventualiteiten onttrekken, al laadt het ons de zwaarste lasten op den hals, al is het voor ons vol gevaren. Maar liever dan toch, nu de mogendheden Leopold II als Souverein van den Vrijstaat af willen schepen, liever dan toch een dubieuze hoop op welslagen dan de zekerheid van een stoffelijk en zedelijk verlies. En daarom is de muizenval-annexatie voor ons onontkomelijk...

Dat is ook wel de meening van de volksvertegenwoordigers, zoo tegen als voor. De laatste sprekers dezer laatste dagen bewezen het. Zij waren slap in hunne argumenteering. De heftigheid van Anseele, den tribunus plebis aan socialistische zijde, klonk hol en stond op het schuivend zand van oeconomische ketterijen, al was hij in zijn stoere, koppige, hardnekkige kracht, met zijne ruwe, razerige, grove, maar meesleepende en overweldigende welsprekendheid weer prachtig: de dweepende, nochtans harde

[p. 403]

oogen in het grauwe, wat fletse, volksche gelaat onder het borstelige haar; het uitslaande gebaar der bleeke, flitsende hand die op elk oogenblik het lorgnet vast gaat zetten; heel het lichaam vooruitstuwend, in ontzettend geweld, als een beukende stormram; het dasje opzij, het boordje in bezwijming, de kleeren flapperend om het heftige lijf; tot het ineens wordt als een klokkengebimbam, in zwaren, regelmatigen rythmus na het hortende hotsebotsen, en, als een profetisch hosannah, de zegepraal van het proletariaat verkondigd wordt...

‘Voor de zooveelste maal, in dezelfde woorden steeds’, denkt men echter weldra na, als de dondervlaag, die u beangstigd heeft en allicht op uw zenuwstelsel heeft ingewerkt, over is... En dan blijkt het weer hoe dit in den grond niets dan eene rhetorika is, gebouwd op eene onontwortelbare overtuiging, gediend door eene gloeiende en schroeiende welsprekendheid, maar die al den grond van juiste en passende argumenten en de logika van eene onweerlegbare redeneering mist...

Na Anseele was het de zeer ernstige, zeer beslagene, zeer degelijke, zeer verstandige verslaggever over de zaak: de Lantsheere. Hij is een onzer allerbeste parlementsleden, een echt en schrander, oprecht en eerlijk staatsman. Bloeit ooit nog zijne partij, de katholieke, op, het zal grootendeels zijn door de taaie vernieuwingswerking en door den adel van zijn politiek verschijnen, buiten alle knoeierij om. De heer de Lantsheere is een kranig en nobel figuur. Hij is, helaas, ook een verslaggever. En in deze laatste hoedanigheid is hij niet schitterend geweest. Is het te wijten aan de rechtheid, aan de onwrikbare eerlijkheid van zijn karakter? Voor Kongo

[p. 404]

is hij een slap advokaat geweest...

Ook de heer Beernaert. De heer Beernaert is slechts heel zelden een slap advokaat, want hij bezit eene plooibaarheid die den heer de Lantsheere niet eigen is. En ditmaal nochtans kon hij ons niet goed duidelijk maken hoe hij nu zoomaar een beslist en onvoorwaardelijk aanhanger der overneming is geworden... Dit komt er overigens nu ook veel minder op aan, vermits we overnemen moeten. De redevoering die hij uitsprak was echter van beteekenis, waar hij de vergissing beging, aan de socialisten troef in de handen te geven. De heer Beernaert, die als handelende rol heel de Kongo-geschiedenis heeft meegemaakt, kwam beslist verklaren: aanvankelijk bestond de gedachte bij de conferentie van Berlijn nl., van Kongo eene internationale kolonie te maken. En ieder kon er gemakkelijk uit afleiden: zien de mogendheden van internationalisatie af, dan is het omdat Koning Leopold het boeltje verbrod heeft; en nu moet België maar alles weer goed maken, - waarna we dan zullen zien of we in 't beheer niet eventjes meê kunnen helpen....

- Zoover de zaken. Wat brengt ons de Junizitting? Overneming zéker, maar langs welke wegen? Op welke wijze gaan we ‘naar de oplossing’?...

Maar daar buiten zingt de koekoek. Er valt een zoete avond. En... het is vakantie.

N.R.C., 12 Mei 1908.