Verzameld journalistiek werk. Deel 1. Nieuwe Rotterdamsche Courant juli 1906 - juni 1907

[p. 257]

Senator Albrecht van België

Brussel, 13 November.

Ik kom daareven tehuis van.... een historischen dag. De dag van heden zal - zonder dat de gewone stervelingen, die vlijtig of nonchalant het Paleis der Natie voorbijliepen, er maar iets van hebben gemerkt, de dag van heden zal in de annalen van Belgenland met een wit keitje en de melding: ‘historisch’ voor verdere geslachten blijven aangeteekend: op 13 November 1906 heeft Prins Albrecht van België gebruik gemaakt van de heropening van den zittijd, om voor den Senaat, waar hij van rechtswege deel van uitmaakt, den grondwettelijken eed als Senator af te leggen.

Groote galadag, natuurlijk! De vorsten en vorstinnen, die, op gouden veld, langs den wand de senatorszetels omketenen, zien er meer dan ooit stijf en majestatisch uit, nu zij een naneef te ontvangen hebben. De tribunes - waar anders gewoonlijk een verkleumd plebs zijn winterleden komt beschermen tegen de buien en 't gegons der senatoriale welsprekendheid gebruikt als wiegelied voor een weldadig namiddagdutje - zijn thans versierd met gravinnen en baronessen. Meer dan ooit spannen de kuiten der huissiers in de zijden kousen, en de zware vergulde keten op hunne borst krijgt een Gulden-Vlies-uitzicht. En van uit de perstribune ziet men, als nimmer glad en blinkend, de senatorsschedels schitteren, in een getal als nooit te voren - want slechts de socialisten zijn afwezig - hunne witte baarden bewegen over de lage hemdsborst van hun habietcostuum, hun mond tot den liefsten

[p. 258]

der glimlachen, ook aan 't adres van politieke vijanden plooien; en alleen het stuursch opzicht van een paar radikalen, en 't gekleurde dasje dat de uitdagende jaquette van een linker-zijdeling begeleidt, zijn vlekken in een Senaat die als in de beste dagen vriendelijk-rustig, aangenaam-gemoedelijk glaasjes limonade slurpt en handdrukken uitdeelt, bijzonder blij dat al die oude, goede collega's mekaar mochten terugvinden...

De aanvang der zitting is lam. In afwachting dat de Prins zijn intreê doe, wordt de tijd met de verkiezing der bestuursleden gekort. Bezigheid, die, bij wat te wachten staat, natuurlijk quasi-onopgemerkt voorbij gaat; waar allen herkozen worden overigens - in de Senaat houdt men niet van verandering - en wat niemand schijnt te verbluffen. 't Is dan ook midden in een ijle onverschilligheid dat de bedankingswoorden van voorzitter de Mérode vallen die, verzoenend en zalvend, grootelijks looft dat de Senatoren geenszins zoo krijgshaftig zijn als hunne confraters der kamer, en, grijsaards, in alles de juiste maat weten te behouden. En daarna - de voorzitter schijnt met opzet zijn redevoering te rekken, want het is pas half drie, en de prins komt niet vóór vier uur - gedenkt hij den afgestorven graaf Surmont de Volsberghe; en na hem doet het minister de Favereau; en na hem nog doet het ondervoorzitter Dupont, en.. we zijn pas kwart voor drieën.

En nochtans is men reeds uitgepraat... Dan maar wat in het hemicycle omloopen, nieuwe handjes reiken en drukken, nieuwe glaasjes limonade slurpen.... Aldus slijt men, in afwachting der gebeurtenissen, historische namiddagen....

[p. 259]

Maar een eerste sein wordt gegeven: Prinses Elisabeth, de sympathieke gemalin van den troonopvolger, doet hare intrede met het kleine, lieve prinsje Leopold. Hartelijk handgeklap begroet haar, ook aan de linkerzijde.

En nu een nieuw sein: het is de nieuwe Senator zelf, begeleid door de ondervoorzitters en vier zijner nieuwe collega's. Zeer rood, verbergt hij zijn zeer wezenlijke aandoening onder zijn geijkten, sceptieken glimlach. Hij gaat zitten op een even hoogeren, met de koninklijke kroon versierden zetel, tusschen twee oude heeren, wier haar schittert in sneeuwige witheid.

En de voorzitter vangt zijn sierlijk gestelde redevoering aan. Hij begint met er aan te herinneren, hoe zijn voorganger, graaf d'Ursel, nu drie jaar geleden, bij de inhuldiging der nieuwe zittingzaal, het voorrecht had den Prins van de erkentelijkheid en het vertrouwen van den Senaat te verzekeren, en hoe prins Albrecht erbij erkend had:

‘Zijne groote en hooge zending kennend, door gloeiende vaderlandsliefde bewogen, zal de Senaat, met vasten tred, wijs en overtuigd het pad verder bewandelen, dat hij sedert zijne stichting heeft ingeslagen. Ook is het met wettig en diep vertrouwen dat de natie op hem rekent, wetend dat hij bij elke gelegenheid op de hoogte zijner plichten jegens haar blijven zal.’

‘Het was’, gaat de voorzitter voort, ‘ons zeggen welken prijs Uwe Koninklijke Hoogheid aan zijne hoedanigheid van Senator hecht.

Het uur is gekomen, Monseigneur, dat ge aan onzen arbeid deel gaat nemen en uwe krachten bij de onze voegen.

[p. 260]

Dit uur, wij weten het, hebt ge door vlijtige studie voorbereid. Eerst hebt gij 't land en den vreemde willen bezoeken, en u tot de beste bronnen wendend, hebt gij menigvuldige kennis opgedaan.

.... Het Hooge voorbeeld volgend van Hem, die, nu vijftig jaren geleden, hier de mijlpalen plantte van een buitengemeen vruchtbare regeering, hebt ge begrepen, Monseigneur, dat de hoedanigheid van Senator, verleend aan prinsen die tot regeeren konden geroepen worden, ze beter in 't behandelen der openbare zaken kon inwijden, en de eendracht tusschen hen en de natie, waar de Hooge Vergadering uit gesproten is, hechter aaneen lasschen kon.

Van dit voorrecht begrijpt de Senaat al de eer en al de verantwoordelijkheid. Voor de eer is hij erkentelijk, de verantwoordelijkheid aanvaardt hij met vertrouwen.

En nu, Monseigneur, gaat gij den Grondwettelijken Eed afleggen; en eens te meer zult ge aan 't Vaderland, zoo trouw gediend door Hem, wiens waardige zoon ge zijt, zijn gebonden.

Albrecht, Prins van België, zweert ge de Grondwet na te komen?’

Zeer rank, zeer recht rijst nu de hooge gestalte van den Prins. De hand in de hoogte, met luide, even trillende stem zegt hij:

‘Je le jure’.

En ook hij begint nu, ditmaal niet zonder verveling, zou men zeggen, een redevoeringetje, dezelfde bewoordingen haast van den voorzitter, met veel danken en veel betuiging van erkentelijkheid daarbij, en de belofte van veel toewijding; - met echter één zinnetje, dat, in voorkomende

[p. 261]

omstandigheden, van beteekenis kon zijn. ‘Ik zet’, zei ongeveer de Prins, ‘hier de traditie voort van wie in 1853, als Hertog van Brabant, gelijk ik, den senatorseed aflegde, traditie die zulke schoone vruchten heeft afgeworpen.’

Als men nu denkt dat hier gezinspeeld wordt op de werkzaamheid van den nog zeer jongen Leopold II in den Senaat, waar hij de eerste was om koloniale politiek te verdedigen en van toen af op 't nut van koloniale bezittingen voor België aandrong, dan zal men gemakkelijk raden, nu de Kongozaak juist niet op wieltjes gaat, wat onder de woorden van Prins Albrecht misschien schuilt, en zal men het misschien geen toeval vinden dat hij, de sympathieke troonopvolger, juist dit jaar, en niet vroeger, en niet later, uitkoos om zijn Senatorsloopbaan te beginnen....

Maar prognosticeeren hangt niet in de lucht.... Reeds is de Prins aan 't groeten en buigen onder 't handgeklap - waarbij een gedeelte der linkerzij zich onthoudt - zijner nieuwe collega's. En met veel eerbetuiging wordt hij weêr buiten gebracht; - waarna de voorzitter verklaart dat het oogenblik te plechtig is om nog verder te werken, en toelaat dat de heeren leden van de emotie uit gaan rusten tot op 15 December.

In de kamer van volksvertegenwoordigers was er geen emotie, en.... zeer weinig leden. De dag was er overigens niets historischer dan de vijf-en-zeventig malen dat hij bij ieder jaar, telkens op gegeven datum, opdook. En daarom werd ook hier geen nieuw vrijaf gegeven; want die heeren hebben behalve de begrootingen, een honderdveertig wetsvoorstellingen te bespreken, waaronder er zijn die sedert.... 1855 wachten!

N.R.C., 15 November 1906.