Verzameld journalistiek werk. Deel 1. Nieuwe Rotterdamsche Courant juli 1906 - juni 1907

[p. 232]

De lock-out van Verviers

Brussel, 25 October.

De hoofdstad is, sedert enkele dagen, evenals de andere groote steden van het land, getuige van een schouwspel, dat tevens roerend en pijnlijk is: honderdtallen kinderen van werklui, slachtoffers van het Verviersche lock-out, werden door hunne, tot uiterste armoede gedrevene, ouders aan socialistische partijgenooten in de Vlaamsche steden tot onderhoud gestuurd. En nu ziet men die kinderen, dag aan dag, onze straten doortrekken, hun jammerlijken, medelijwekkenden toestand ten toon spreiden; en die solidariteit onder weinig-bedeelden, onder arme menschen waarvan de eene zijn door 't ongeluk getroffen mede-arbeider in zijn kinderen helpt, zou werkelijk verheven-aandoenlijk, zou eene nobele les zijn, ware 't niet dat die broederlijkheid den schijn aannam alleen een propagandamiddel te zijn, dat de steun aan die armzalige knaapjes en meisjes verleend samenging met partijvertoon, en met socialistische parade; en het is het pijnlijke, het minder edele van de zaak, dat men die geholpen kinderkens door de straten meetroont, met vuurroode dasjes om den hals, achter eene bloedroode vlag aan, opstandliederen zingend achter eene opstandvlag, - het eerbied afdwingende, hoogmenschlievende der daad aldus door het eng-sectarische, het ijdele vertoons-grage en onverdoken militaristische ervan bevlekkend. Die indruk is pijnlijk; bij bekampers der partij leidt hij tot weinig vleiende gevolgtrekkingen, waarvan de eerste - eene afschuwelijke - is, dat de Verviersche moeders al heel slechte moeders zijn moeten,

[p. 233]

om aldus hunne kinderen tot een laag politiek doel te leenen. Aldus komt weer de politieke passie het nobele van een menschlievende daad bezoedelen, en leidt ze bij andersdenkenden tot onwaardige conclusies, aldus dreigt ze opnieuw het verzoeningswerk van een gemengde onderzoekscommissie, sedert een week werkzaam, te verijdelen of althans lastig en onvruchtbaar te maken.

Het is, daar in 't laken-wevende Verviers, - eene grauwe, treurige, schrompele stad, - het oude tweegevecht, de venijnige strijd tusschen twee opvattingen: het individualisme van den werkgever, die 't loon naar arbeid volgens eigen schatting, volgens eigen eerlijkheid meent te mogen wegen, en de gemeenschappelijke stem der werkers, die de waarde van eigen arbeid willen rekenen naar eigen taxatie, ‘aan eigen zweet’, zouden zij zeggen.

De syndicale beweging, werkdadig optredend, wil, ook in feite, na de wettelijke bevestiging, hare rechten stand zien houden; de patroons stellen tegenover stakingsrecht - uitvloeisel der syndicale macht - hun recht op lockout; wil geen van beiden buigen, wil geen van beiden eenige toenadering bewerken: waar moet het leiden?

De arbeiders zitten zonder brood; de werkgevers verliezen dag aan dag ontzaglijke sommen; de lakennijverheid, bij ons in gevaar, dreigt zich ten bate van Duitschland te verplaatsen.

En wat wordt er, na weken dadeloosheid, na weken angst der vrouwen en wrok der mannen, wat wordt er tot eene oplossing, tot verlossing uit den druk, gedaan? Twintigduizend werklieden loopen hongerig over straat; duizenden moeders zijn gedwongen hare kinderen in verre streken, bij vreemde menschen uit te besteden; eene gansche nij-

[p. 234]

verheid, 't leven van een gansche arbeidende stad dreigt onder te gaan en uit te sterven; en toch bestaat het reddingsmiddel dat aan den werkman brood, en aan de moeder den troost harer kinderen, en aan heel de streek de verzekering eener toekomst geeft; - maar: socialistische volksvertegenwoordigers gaan 't volk opruien; de kinderen van dat volk worden als propaganda-middel aangewend; een nobel gevoel wordt bezoedeld, en gaat, in zijn partijdige bedoeling, alle verzoening te keer.

Op het oogenblik dat elke geest, die zich niet door politiek begrenzen laat, naar bemiddeling ter overeenkomst reikt; op 't oogenblik dat een gemengd comité deze tracht te bereiken, zien we socialistische leiders van al deze ellende een middel tot nog grootere verbittering, tot nog meerderen haat maken; en de door ieder, in den grond des harten, hoewel onverklaard, verlangde drang naar eensgezindheid, wordt gesmoord onder de declamaties van eene ál te idealistische - ik wil niemand kwetsen -, ál te onpraktische politiek.

En aldus blijft de strijd, de paroxistische strijd tusschen kapitaal en arbeid, onderhouden door klassenhaat die steeds wordt aangevuurd, onverzoenlijk branden, en de dutsekens van kinderen dwingen tot uitwijking en socialistisch paradespel.

En nochtans hebben wij in België een ministerie van den arbeid. We zijn zelfs, heb ik het goed voor, het eerste land in Europa dat er een bezeten heeft. Hoe komt het dan dat onze minister van arbeid - de vacanties zijn immers ten einde - niet tusschen komt?

De Gazette des Tribunaux herinnert er aan: Roosevelt treedt in den anthracietenoorlog tusschen; een Fransch

[p. 235]

minister gaat de opstandige mijnwerkers uit het Noorderdepartement bevredigen; Rosebery doet zijn best om tusschen Engelsche mijnwerkers en mijnbazen verzoening te verkrijgen; de Pruisische regeering stelt alles in het werk om de staking aan de Roer tot een einde te brengen. En bij ons, in een klein land, dat, hoe welvarend ook, niets te verliezen heeft van wat die welvaart uitmaakt, bestendigt de koppigheid van werkgevers als van arbeiders een toestand die de ergste gevolgen hebben kan; eene politieke partij buit, steunend op sentimenteele motieven, die het duren der ellende bestendigen, dien toestand ten eigen bate uit; en - wij hebben een ministerie van den arbeid!

Twintigduizend arbeiders wachten op één teeken, om het werk te hervatten; de arbeidgevers, levend in meer dan benepen en zorgwekkende omstandigheden, zien evenzeer met vurig verlangen dat teeken tegemoet. De staat van zaken schijnt tusschen beiden, uit eigen beweging, niet te willen verbeteren. Waarom geeft de minister van arbeid dat ééne teeken niet, dat tot zijnen plicht behoort, en zulke gelukkige uitslagen opleveren kan?

N.R.C., 27 October 1906.