Verzameld werk. Deel 8. Het dagelijksch brood II. Dagboeken en brieven over den oorlog 1914-1918

10 Juni.

Wie niet ziet naar de kwaliteit van het vermaak; wie zich niet al te zeer een verleden herinnert waar twee wereldtentoonstellingen de een op de andere ons aan het reusachtige en monsterachtige tot beuheid toe hadden gewend, kan in Brussel nu en dan wel, zonder heel ver hoeven te zoeken, iets vinden dat zijne belangstelling gaande houdt en de noodzakelijkheid eener eerlijke verstrooiing bevredigt. Trouwens, het dient erkend, het Duitsche bestuur zorgt daar zelf voor: ik kan het zeggen zonder bitterheid en zonder ironie, zonder de minste bijgedachte aan afschuwelijks of eenvoudigsarrends. Ik zei u immers dat ik alleen eenvoudige, gezonde, burgerlijke, provinciale vermaken op het oog heb, en... ik bewijs het.

Ik vertelde u dezer dagen wat al veranderingen onze heerlijke, achttiend'eeuwsche Stadswarande sedert de bezetting en vanwege de Duitsche overheid heeft ondergaan: de sierlijk-naakte Venus'sen snuiven er den symbolischen rozengeur niet langer op; in hare hooge nabijheid heeft men de benzine-bergplaats opgetimmerd, waar dorstige auto's zich komen laven; Apolloon presideert er thans andere klankharmonieën dan deze van de Waux-hall, lust der avondlijk-sentimenteele Beulemansbakvischjes: hij hoort nog alleen de manhaftige, ook wel soms weemoedige zangen van de landstormers uit het Soldatenheim; de baardige veldgoden, gevangen binnen hun vierkante schacht, waar onderaan hunne tonen

[p. 799]

uitsteken, waken, in plaats van over denkbeeldige landeigendommen, over de stallen van Duitsche paarden. Voor die paarden heeft men als manege gekozen het liefelijk plekje, hun voorbehouden, waar wij plachten de heerlijke Brusselsche babies te zien spelen. Voor die paarden ook, die nooit dit Park mochten betreden toen de Brusselaars er nog meester waren, liet men er dit jaar het gras tot hooi groeiën, kwelling der menschen die aan dito-koorts lijden, en ik heb u medegedeeld hoe men er onlangs dat hooi aan het maaiën was. - En nu biedt de Warande ons weer eene nieuwe verrassing, en weer eene van dierlijken aard.

Aan dieren was in gewonen tijd het park arm. Zelfs de eenden, kwakend sieraad der vijvers, waren eruit gebannen. Alleen het kleine gevogelt, dat men niet verdrijven kan, had er toegang, alsmede een koppel kirrende boschduiven en, in den vroegen ochtend en bij dalenden zomeravond, de huppelend-familiaire merels en hun gemoedelijken zang vol vragen en verhalen. Thans hebben wij er paarden. Maar wij hebben er ook nog ganzen bijgekregen. - Ik meldde u dat de Brusselsche burgerij zich met hartstocht is gaan toeleggen op intensieve hoenderteelt. De Duitschers denken blijkbaar als de Brusselaars: bewijs van de aanstekelijkheid des Brusselschen geestes. Waarbij de overweging is gekomen dat eene Kerstmisgans ettelijke maanden vergt om op datum naar behooren groot en vet te zijn. Die ganzen nu, die ons watertandend aan de geneuchten des winters doen denken (ik stel mij hier natuurlijk op Duitsch standpunt), hebben in het Park veilig onderkomen gevonden, en een heerlijk wandeloord. De eene na de

[p. 800]

andere, als Indianen op het oorlogspad, maar lang niet zoo omzichtig; opgeblazen-deftig als parvenu's uit den winkelstand, stappen zij op hunne pooten, die gele handschoenen dragen; de herpel vooraan met zijn kopen zijn staartkuifje, die nu en dan zijn hals strekt en den hoorn steekt als een nachtelijke brandweerman uit den ouden tijd; achter hem aan, nederiger, maar toch nogal geïnfatueerd, zijn harem, waarvan elk lid te zelfvoldaan is om jaloerschheid te laten merken; de babies eindelijk, de jongst-gekomenen, nog in hunne grijze jongenskleeren, potsierlijk waggel-loopend als meisjes met te dikke kuiten, die ongemanierd-hongerend doen en aan de overoude Gaiophagen van Herodotos herinneren door hun weinig-kieskeurige vraatzucht. Aldus tel ik elf dieren: voldoende kerstspijziging voor heel het Soldatenheim. En dat ik ze u zoo nauwkeurig beschreef is, omdat men in de stad niet zoo dikwijls gelegenheid heeft ganzen te zien, tenzij overdrachtelijke ganzen...

- ‘Met dat al wil dit nog niet zeggen dat de Duitschers hopen, tegen Kerstdag uit Brussel weg te zijn,’ meent naast mij een oud heertje, dat zucht.

- ‘Hadt u het dan wèl gehoopt?’ vraag ik hem glimlachend.

Het oude heertje ziet mij achterdochtig aan en vervolgt zijn weg. Want de vrees voor spionnen is onder de Brusselaars even groot als onder de Duitschers. Zij het ook voor tegenovergestelde redenen...