Verzameld werk. Deel 8. Het dagelijksch brood II. Dagboeken en brieven over den oorlog 1914-1918

[p. 219]

17 November.

In den vreemden winter van dit wondere jaar, dat een der schoonste zomers als het ware stuk zag schieten - het is in Brussel, onder 't aanhoudende kanongebulder om Vilvoorde en vóor Antwerpen de indruk geweest, en de eenige, dien wij kregen -; het jaar, dat ons een herfst bracht van soms ontzettenden, van soms prachtigen weemoed; en nu dezen winter geeft vol plotse verscheidenheid: een frisch-zonnigen dag als in het vroegste voorjaar, vol huivering in de lucht, en die u kil en blij door de leden vaart. Ik loop langs de voorhaven, en zie het haastig-klotsende water dat, diep-blauw met zilveren, opwellende kuifjes, in korte baarkens breekt als op een schilderijtje van den voorvaderlijken Patinir. En, tot mijn vreugde en verrassing: langs de kaden, kiel aan kiel, de lange, smalle, rijp-gekleurde lijven van honderd schepen, binnenvaartbodems, die, onder Hollandsche vlag - o, het helle Hollandsche vlaggetje dat flapperwapperend danst aan iederen boom van de dubbele laan der masten! -, die, onder hoede van de Amerikaansche Vereenigde Staten en door de zorgen van een neutralen staat, welke sedert maanden niet ophoudt ons dergelijke liefdezorgen te plegen, Brussel approviandeeren komen aan graan, aan droge peulvruchten, aan andere eetwaren nog.

Maanden al had de voorhaven ledig gelegen. De kranen langs de oevers waren onroerende smeek-armen boven het ijle kanaal. Zelfs de twee warm-zwartgeteerde schuiten, met hoekige rompen, die ons, zomer en winter, tweemaal in de week uit Zeeland versche mosselen plegen aan te brengen, waren sedert den aanvang van den oorlog weggebleven; boven Laekenbrug was hun

[p. 220]

touwen bintwerk verdwenen, liet als een gat midden in den vertrouwden horizon en zijn rechtlijnig perspectief.

Thans zijn zij er weer, en er zijn nog veel, veel andere booten, en het is prachtig lenteweer...

Van den zomer moesten hier pompeuze feesten plaats hebben: Brussel-zeehaven, eindelijk voltooid, zou worden ingehuldigd... Daar kwam natuurlijk niets van. En in de plaats der oorlogsschepen van alle naties, die de verbinding van de hoofdstad met de zee zouden komen vieren, hebben wij de ijlte gekregen, de verschrikkelijke ijlte, ‘le hâvre de la mort’, gelijk Agrippa d'Aubigné zegt, als de peillooze, oneindig-zwarte gaping van den Honger.

Maar, nu zijn er de platte, Hollandsche booten met het sidderend-blijde vlaggetje, sidderend en blijde als onze ledematen in de fijn-trillende lucht. En mijn vreugde erom is dieper en vromer, dan zij ware geweest om de pompeuze inhuldigingsgaljoten.