Verzameld werk. Deel 3. Verhalen en parabelen

[p. 43]

Nota

De ontstaans- en ontwikkelings-geschiedenis van welk geschrift hoegenaamd verbetert het begrip ervan en laat een juistere waarde-bepaling toe, al kan dit wezen ten koste van het genot dat het vermag te verschaffen: niet tot opschroeven van het belang dat hij eraan toekent, veel meer integendeel om den Lezer toe te laten dat belang te ontdekken en vast te stellen zoo het waarlijk aanwezig is, laat de schrijver dit werkje volgen van deze korte aanteekeningen, die de beteekenis ervan, essentiëel als naar de verhouding tot zijne verdere letterkundige opbrengst, aangeven kunnen.

Deze definitieve uitgave is van de ‘Laethemsche Brieven over de Lente’ de derde druk. Geschreven in 1901, te Sinte Martens Laethem aan de Leie, werden zij voor het eerst, op verzoek van de redactrice Mevrouw Marie Metz-Koning, afgestaan voor het literaire bij-blad van het tijdschrift ‘Cosmos’ (uitgever C.A.J. van Dishoeck). Enkelen tijd nadien vroeg Dr. Maurits Sabbe den schrijver oorlof, ze op te mogen nemen in een afzonderlijke aflevering van de ‘Flandria-bibliotheek’ die hij kort te voren had gesticht, en waarin ze verschenen, voorafgegaan door een Parabel vroeger geplaatst in den eersten jaar-gang van ‘Leven en Kunst’, het tijd-schrift van Pol de Mont, welk stukje naderhand werd omgewerkt voor den bundel ‘Janus met het dubbele Voorhoofd’ (eerste der ‘Gevoelerige Parabelen’). Het is de tekst der ‘Flandria’-uitgave van de ‘Laethemsche Brieven’ die hier wordt herdrukt, zonder wijzigingen die eene rechtvaardiging kunnen eischen.

[p. 44]

De ‘Laethemsche Brieven’ werden gericht tot den dichter Adolf Herckenrath en hem geregeld in hunne natuurlijke volg-orde toegestuurd. Het waren echte epistolaire mededeelingen, waarvan reden en bedoeling zich achter vertelling en beschrijving raden laten: diepere inhoud die voor een deel ook den grond uitmaakt van den bundel verzen ‘Het Vader-huis’. Dat met deze brieven niet in hoofdzaak werd gedacht aan literatuur, moge den lezer blijken uit eene vergelijking met een paar vroeger in almanakken van het Gentsche studenten-genootschap ‘'t Zal wel gaan’ geplaatste stukken, zooals de eerste lezing van ‘Den Dood van Salomo’ omgewerkt voor den bundel ‘Afwijkingen’, of uit ‘Romeo of de Minnaar der Liefde’, ongeveer gelijktijdig ontstaan (en te vinden in ‘Janus met het dubbele Voorhoofd’). Nog andere opstellen, om hetzelfde tijd-stip geschreven, wijzen op eene zorg om den vorm, die uit de ‘Laethemsche Brieven’ afwezig is.

Nochtans wil de schrijver niet verhelen dat de ingevende idee, de opwekking zoo niet de aanleiding ertoe, van letterkundigen aard is. De sentimenteele grond zou worden bevrucht door zaad van literatuur. De schrijver die zich, in die jaren, ter zelf-ontwikkeling had gewijd aan nogal losse, zij het ijverige studie der Grieksche letteren, had tot oefening de vertaling ondernomen van Claudius AElianus' ‘Landelijke Brieven’. Het feit dat hij-zelf, sedert een paar jaar, met zijn broeder Gustaaf en zijne vrienden George Minne, Valerius de Saedeleer en anderen, die hij hier erkentelijk gedenkt, het Leiedorpje Sinte Martens Laethem, op korten afstand van de stad Gent, bewoonde, schonk aan het werkje van den Helleni-

[p. 45]

seerenden Praenestijn eene uitzonderlijke, haast onmiddellijk-reëele doorleefdheids-beteekenis: het genot dat hij erbij vond richtte zijn keus en scherpte zijn smaak bij de jongelings-ontboezemingen die deze ‘Laethemsche Brieven’ in eerste instantie zijn. Dat zij waard werden geacht te worden herdrukt, danken zij echter in de eerste plaats AElianus. Dit wilde de auteur niet verzwijgen.

Oostende, 5 November 1921