Nader bericht ontbreekt

[p. 30]

Cowboy

‘Ik heb altijd veel voor de cowboys gevoeld. Wanneer ik de films zag, die over hen worden gemaakt, of cowboyboeken las, dan werd ik steeds weer getroffen. Zij zijn eenvoudige mannen misschien, maar zij staan pal.

Nadat ik de ambachtsschool had afgemaakt, heb ik werk gezocht als machinebankwerker. Dat lag mij niet erg, maar wat kun je eraan doen? Ik kocht een guitaar, en zong de cowboyliederen. Ik las de boeken, ik ging naar de film, en in stilte voelde ik mij verbonden met deze harde mannen, die op hun trouwe paarden in de eindeloze prairie het leven nemen zoals het is.

Toen kon ik werk krijgen op een schip in de machinekamer. Ik heb een tijdje gevaren, maar het is gewoon aan de machine staan, net als aan de wal. Ik sprak er over met Henk, een matroos van eenentwintig jaar, die ook veel voor de cowboys voelde.

In Boston zijn we hem gesmeerd, met vijfenzeventig dollar op zak. Als gedroste schepelingen stonden we meteen buiten de wet, zodat het voor ons onmiddellijk het vrije veld werd. We hebben nog gauw een tentje gekocht, en kookspullen, wat dekens om ons in te rollen bij een koude nacht en ook een broek en een hemd zoals de cowboys dragen. Toen hebben we een taxi aangehouden, en de chauffeur gevraagd, ons twintig mijl het land in te brengen. Hij vroeg er vijfendertig dollar voor, en toen hadden we nog vijf dollar over.

We zijn gaan lopen naar het Westen, met de dekens, de tent, en de kookspullen op de nek. Maar het lijkt daar net Limburg, en je komt om de haverklap een dorp tegen. We hebben vijf mijl moeten lopen, voor we een klein bosje vonden voor onze tent. We hadden ook een busje ‘pork and beans’ gekocht, en dat hebben we opgewarmd, en gegeten. Daarna zijn we gaan liggen. Het was zoel, en de sterren stonden aan de wijde hemel. We sliepen niet lekker, want het was zo'n klein bosje, dat we gemakkelijk ontdekt zouden kunnen worden.

Bij het krieken van de dag zijn we maar weggegaan. De

[p. 31]

tent, de kookspullen, en de dekens hebben we laten staan in het bosje. Je leest toch ook dat cowboys gewoon buiten slapen, en het is een hoop gesleep met die spullen, terwijl het best kon zijn, dat de politie al had ontdekt, dat we een tent hadden gekocht, en nu liep uit te kijken naar twee jongens met een tent en kookspullen.

Die dag hebben we twintig mijl gelopen. Het is een heel eind, naar het verre Westen. Af en toe kochten we een kop koffie en een broodje. Tegen het vallen van de avond hebben we weer een bos gezocht, maar we vonden alleen een groepje dennebomen. We zijn er onder gaan liggen, en de volgende ochtend zei Henk: ‘'t Is niet, dat ik over mijn hele lijf verstijfd ben, Arie, want dat buitenslapen zal wel wennen, denk ik. Maar ik zit onder de blaren aan allebei mijn voeten, dus ik kan niet verder.’

Vlak bij onze bomen was een boerderij. Daar zijn we heen gegaan, om iets te drinken. We zeiden maar dat we Hollanders waren, die in de vakantie iets van Amerika wilden zien.

De opzichter heette Allan, en hij zei, dat hij in de oorlog wèl in het Verre Oosten had gevochten, maar nooit in Europa. De boerderij was van een zekere dokter Greer, die in een ziekenhuis even verderop zijn werk had. Hij kwam later, en hij vroeg wat bij ons in Holland de sigaretten kostten, en de benzine, en hoe we hem dat lapten met die dijken. Van de prijzen bij ons had hij niet terug! Dat komt, omdat ze daar in dollarcents rekenen.

Toen we het vroegen, mochten we een maand blijven werken voor honderdvijftig dollar en kost en inwoning. Het dorp heette Salem. Het waren aardige mensen, al was het daar allemaal gewoon, behalve dan, dat iedereen zo maar een geweer kon kopen. Daar merk je aan, dat je in de buurt komt. Ik schoot met de Winchester 30-30 van de dokter op eenden, maar Henk durfde dat niet. Die schoot met een 22. Daar krijg je geen klap van tegen je schouder. En dan hadden ze televisie. Dat was mooi. Van zes tot acht heb je de cowboyprogramma's. Allan vond het overigens best, dat we bleven, omdat ik ambachtsschool heb, en dus van alles kan repareren. Maar na die maand vroeg de dokter of we niet terugmoesten, want we hadden gezegd, dat het voor vakantie was. Ik wou trouwens verder, omdat mijn doel was de Far West, waar de cowboys leven.

Maar de dokter bracht ons naar de bus, dus zat er niets

[p. 32]

anders op, dan de bus naar New York te nemen. Die ging 's avonds om negen uur, en de volgende ochtend om zes uur stonden we in New York op Time Square, waar we helemaal niks te zoeken hadden.

Dat busstation is bijna zo groot als een vliegveld. Overal zagen we borden met plaatsnamen. Je kan van daar naar alle plaatsen in heel Amerika, geloof ik. San Francisco, Mexico, - ineens zag ik de naam Kansas City, en die ken ik uit de cowboyboeken. Ik zei tegen Henk: ‘Daar gaan we heen!’

Aan het loket zeiden ze, dat de bus over een half uur vertrok, dat de reis drie dagen en drie nachten duurde. Toen we in Kansas City aankwamen was ik doorgezeten. Kansas City is gewoon een stad. Ik zei tegen die vent achter het loket: ‘Zeg, waar zijn hier in Amerika de ranches eigenlijk!’

Hij zei: ‘Dan moet je naar Amarillo Texas.’ Maar daar geloofde ik niet in. We zijn met het schip namelijk geweest in Texas, want je hebt daar de haven Houston, en daar wist ik al van, dat je in Texas niet moest wezen. Texas heeft de naam, maar als je dat Houston ziet, dan weet je al genoeg; - gewoon Amsterdam.

Die man achter het loket zei: ‘Nou, ik weet ook niet wat jullie zoeken hoor, maar neem es de bus naar Fort Hayes. 't Is daar historische grond, want er zijn daar, voor zover ik weet, beroemde gevechten geleverd, als je dat bedoelt.’

We zijn er maar heen gegaan van ons laatste geld. Toen we de volgende ochtend om een uur of zes uit de bus stapten bij dat fort, stond er een groepje mensen bij de halte. Er was daar een dijk doorgebroken, hoorden we. Een man zei: ‘Er zal een hoop werk aan de winkel zijn, als de boel droog valt.’ Ik zei: ‘Ja, dat is altijd zo bij overstromingen.’ Die man zei: ‘Hoe weet jij dat?’ Ik zei: ‘Ik kom toevallig uit Holland.’ Hij zei: ‘Asjeblieft! We hebben er nu een paar experts bij!’ Ik zei: ‘Ja, en dat komt goed uit, want we zoeken werk.’

Die man heette Mike Bird. Het was maar een klein overstrominkje, en toen we de boel hadden opgeruimd, zijn we bij hem gebleven. Ze konden me daar goed gebruiken, want er is altijd een hoop te repareren. Negen mijl verderop lag Ellis. Daar had je dansavondjes op zaterdag. Ik speelde er guitaar bij, en zong cowboyliedjes. Het waren aardige mensen. Ze hadden televisie, dus ik kon de cowboyprogramma's blijven volgen.

Na een tijd zei ik tegen Mike: ‘Er zijn hier zeker geen

[p. 33]

cowboys hè?’ Hij zei: ‘Jawel. Wist je dat niet? Dan moet je in North Platte zijn.’

Henk had geen zin meer. Die vond het fijn daar, en hij geloofde het verder wel. Maar ik niet. Op een zaterdagmiddag heeft Mike me een lift gegeven met zijn sportvliegtuig naar North Platte, dat tweehonderd mijl verderop ligt. We sliepen in het hotel, en toen ik de volgende ochtend beneden kwam, stapten er ineens vijf cowboys tegelijk de gelagkamer binnen. Ik zal dat ogenblik nooit vergeten. Het waren echte; dat zag je zo, en ze zagen er precies zo uit als op de film. Ze zeiden: ‘What the hell!’ Dat zeggen ze vaak. En het ongelofelijke was - ze kwamen voor mij! ‘Waar is die Hollander!’ riepen ze. En toen ik zei dat ik het was, zeiden ze: ‘What the hell! Waarom heb jij geen klompen aan!’ - Ik zag er uit als een cowboy.

Ze noemden hun namen, en ik zei dat ik George Lee Crane heette, want dat ‘Arie Aan de Wiel uit Amsterdam’ verveelde mij al lang. Maar ze vroegen direct, wat de benzine bij ons kostte, en de sigaretten, en ze wilden alles weten van de dijken. Het bleek, dat ze me kwamen halen, om op de ranch te komen, en cowboy te zijn. Mike had het allemaal in orde gemaakt. Die was iemand, die altijd overal iedereen kende. Ik wist niet wat me gebeurde. Ik werd die dag zonder meer door de cowboys opgenomen in hun midden.

Wel, het waren aardige mensen, en ze konden me daar goed gebruiken, want er was een hoop te repareren aan de afrastering van de prairie. Ik ben daarbij nog de weg kwijtgeraakt ook, door de verkeerde afrastering te volgen, en de afstanden zijn daar zo groot, dat ik toen de nacht moest doorbrengen onder de wijde prairiehemel. Dat was net als in de film. Maar de volgende dag vertelde Floyd, de voorman van ons cowboys, dat ze met de helikopter naar me aan het zoeken waren geweest. Ze zijn het daar niet meer gewend.

De doorsnee cowboy zingt ook niet het cowboylied zoals wij dat kennen, maar liedjes als ‘Hey hey goodlooking - What ‘you got cooking - How about cooking something up with me.’ En toen ze hoorden dat ik zo veel cowboyliedjes kende, zeiden ze: ‘Die moet voor de televisie!’

Dat is toen ook gebeurd. Ik heb ‘Hey hey good looking’ gezongen, en ‘Mijn meisje is stapel op swing’ van Eddie Christiani. Vooral dat laatste vonden ze mooi, omdat de aankondiger zei, dat dit het lied van de Hollandse cowboys was.

[p. 34]

Onmiddellijk daarna vroegen ze me ook voor de radio, en daar ben ik door Joe di Natali geïnterviewd, als de bekende cowboy George Lee Crane uit Amsterdam Holland. Ik heb weer alles moeten vertellen van de bollevelden en de dijken, en van de Zuiderzee, die wij aan het dempen zijn, en van de Februariramp. Maar het mooiste vond die man, dat wij in Holland twee dagen Kerstmis vieren, omdat zij gewend zijn, het in één dag te doen.

Het was allemaal mooi en goed, tot die auto voor de deur stopte, waar een man uit kwam, die zei: ‘Are you Adrianus Aan de Wiel?’

Op de ranch vroegen ze vaak of er in Holland veel cowboys waren, omdat ik mij zozeer in hart en nieren cowboy voelde. Och, ik heb maar ja gezegd. Achteraf heb ik daar nog aan moeten denken. De mannen van de Amerikaanse immigratiedienst hebben me op het schip gezet, en toen ik terug was in Amsterdam, en ze op het Arbeidsbureau vroegen wat ik was, heb ik gezegd: ‘Cowboy!’ De dienstdoende ambtenaar verwees mij toen naar een boer in Diemen. Ik moest daar de schillewijk doen.

Ik werk nu bij Bruynzeel, en als ze het op de fabriek over de cowboyfilms hebben, dan zeg ik wel eens: ‘Zelf ben ik toevallig nog een keertje cowboy.’

Maar ze geloven het niet. En als ik dan mijn lidmaatschapskaart van de cowboybond laat zien, dan zeggen ze: ‘Dat is George Lee Crane, en jij bent gewoon Arie Aan de Wiel.’