Stichtelijcke bedenckinge, onledige ledigheyt, stichtelijcke tijt-kortinge
(1649)–Claes Jacobsz Wits–
Auteursrechtvrij
[pagina 300]
| |
Groote Danckbaerheyt eens Leeuws bewesen aen een Slave. Voor waerachtigh verhaelt, van verscheyden gheloofwaerdige Autheurs; als, Appius den Grieck, ende Aulus Gellius een Latijner, Jovianus Pontanus in 't eerste boeck van der Liefde; ende Anthoni de Guevara, Bisschop van Mondonedo, ende den Geleerden Appion die 't selfde binnen Romen gesien heeft. | |
Stem: O ! schoone Cariele.1. ALs Titus op een tijdt
De Duytsche Naci had' gantsch over-heert:
De Keyser heel verblijdt
Met grooter eer te Romen triumpheert:
Te me'er, om dat het op dat pas
Den dagh sijnder Gheboorte was.
2. Daer werden doen ter tijdt
Te Romen veel Schou-speelen aengherecht,
Men sagh een harden strijdt,
Van felle Beesten een seer wreed' ghevecht,
Daer wierden menschen by-gebracht
Die men de doodt wel waerdigh acht.
3. Die waren langh vergaert
Om te vercieren dese groote Feest,
Die men niet langher spaert,
Ga naar voetnoot*Maer moeten vechten met een wreede Beest:
En werden soo in korten tijdt
Vernielt, verslonden in den strijdt.
4. Daer was me'e eenen Leeu,
Die uyt 't Egipse Wout was daer gebracht,
Die met ys'lijck gheschreeu
En fel ghebaer, vast na een Proye wacht,
| |
[pagina 301]
| |
Een yeder sagh met wonder aen,
Den grootsten Leeuw verhonghert staen.
5. Den Ouden Slaef men bracht
Ter doodt bedroeft, recht na dien Leeuwen-kuyl:
Dien Leeuw die staet en wacht
Vast na dien Proy, met op-gesperde muyl:
Men meend' hy soud' haest zyn verscheurt,
Maer 't is heel anders daer ghebeurt.
6. Den Leeuw die kent de Man,
Die hem wel eer, eens hadde deucht ghedaen,
Hy siet hem vriend'lijck an;
En heeft hem als een lieven Vriendt ontfaen:
Den Slaef die siet, en kent den Leeu:
Men hoord' van vreucht een groot gheschreeu.
7. Hy heeft den Leeuw ghekust,
Die hem doen meed' oock alle vrientschap doet,
Veel saghen dit met lust,
Een yeder het syn van dese saeck vermoedt.
Den Keyser hiet hem halen uyt,
En vraeght den Slaef wat of 't beduyt.
8. O ! Slaef, gheef my bescheyt,
Hoe is u Naem, en waer zijt ghy van daen ?
Wat is het voor een feyt,
Daer ghy dus om nu deer'lijck moet vergaen;
Waerom heeft u den Leeuw verschoont ?
Ick wil, dat ghy 't my klaer'lijck toont.
9. Zijt ghy een Toovenaer ?
Of is den Leeuwe van u op-gevoedt ?
Of door u uyt ghevaer
Verlost, of hem gedaen oyt eenigh meerder goedt ?
De saeck is vreemt die men hier siet,
En is, mijns wetens, noyt geschiedt.
* * *
10. HY sprack, Eerwaerde Heer,
Ick ben een Slaef, Androclus toegenaemt,
Ick heb gheweest wel eer,
| |
[pagina 302]
| |
Een Ed'len Ridder, vroom, en wel befaemt,
Hoogh in Slavonien gheacht,
Uyt der Adroniken gheslacht.
11. 't Geslacht is soo vermaert
Als hier de stam van Quintus Fabius;
Een yeder lief en waerdt,
Als nu 't gheslacht van Marcus Marcellus,
Ick was ver-eert met Staet, en Schat,
Gheteelt in Mantuca de Stadt.
12. Wy zyn, eylaes ! verheert
Van u Romeynen (over-al vermaert)
Ghy hebt ons heel verne'ert;
Den Edeldom in 't minste niet ghespaert:
Ick die eertijdts was als een Graef,
Ben nu door u, een armen Slaef.
13. 't Is ses-en-twintigh Jaer,
Dat ick ter marckt als Slave werdt verkocht,
Een Sagher kocht my daer,
Heeft my terstondt me'e aen een Saegh gebrocht,
Ick was daer toe gantsch onbequaem,
Mijn Meester doe niet aenghenaem.
14. Dacus den Borgher-Heer,
Heeft van hem doen my arme Slaef gekocht,
Die plaeghde my noch me'er,
Door gierigheyt, hy door my winste socht:
Ick kreegh oock menigh slagh en stoot,
En quam dickmaels in hongers-noodt.
15. Mijn lichaem dat werdt swack
Door ouderdom, ghebreck en arbeydt swaer.
'k Leed' stadigh onghemack.
Och ! slimmer wierd', eylaes ! van Jaer te Jaer,
Soo ben ick doen met ongenucht,
Als desperaet, mijn Heer ontvlucht.
16. Juyst soo ick met hem was
Om te besoecken 't Landt van Tamithaed',
Doen quam het best te pas
| |
[pagina 303]
| |
Van hem te vluchten op een Avondt spaed',
Ick woud' niet meer sijn Slave zijn
En gingh bedroeft in de Woestijn.
* * *
17. ICk was als doen wel vry,
Maer haest beswaert met p'rijckel, anghst, en noodt,
Den Honger quam daer by:
Ick riep, bedroeft, gestadigh om de doodt.
De middaghs Son my heftigh stack,
In een Spelonck socht ick ghemack.
18. Een woon-plaets van een Leeuw,
Daer socht ick rust, voor mijn onruste sin,
Ick hoord' een droef gheschreeu
Van desen Leeuw, die quam daer by my in:
Ick sagh geen kans dat ick 't ontvloodt,
Ick was van vrees' by na heel doodt.
19. In dees' mijn grootste noodt
Vond' ick den Leeuw heel gunstigh en beleeft,
Hy toonde my sijn Poot,
Daer hy een Dooren in ghetreden heeft,
Hy huylden bangh door groote pijn,
Versocht my doen tot Medicijn.
20. Ick kreegh een weynigh moedt,
En vat' den klaeu met schrick en beven aen,
Ick suyverde den voet;
En heb den Dooren sachjens uyt-gedaen:
Dit licht den Leeuw sijn groote pijn,
En is danckbaer sijn Chirurgijn.
21. Siet, Weldaedts groote kracht
Bedwinght den Leeuw sijn fellen wreeden aerdt,
Hy geeft hem op de jacht,
En voor ons beyde, vlijtigh spijs' vergaert,
Van 't beste dat hy krijghen kan,
Brocht hy, my, als sijn Meester an.
OCh ! na een seeck're tijt,
Soo wert den Leeuw met kracht en list gevaen,
| |
[pagina 304]
| |
Ick was mijn Voeder quijt,
En ben bedroeft uyt den Spelonck ghegaen,
Daer ginck ick arme Mensch alleen,
Vervuld' het Woudt met bangh geween.
23. Dus ick benauwt en bangh
In 't nare Woudt mijn kost met p'rijckel socht:
Maer, och ! ten duerd' niet langh
Ick werd' gevaen, mijn Meester toe-gebrocht:
Mijn wreeden Meester is versteurt,
Wil dat ick hier sal zyn verscheurt.
24. Hier toe ben ick bewaert,
En dus ten toon, Heer Keyser, nu gebracht,
Dees' Leeuw heeft my ghespaert,
Den ouden gunst, en Weldaedt noch gedacht,
Ick sien nu wel, en weet ghewis,
Dat dit de selfde Leeuwe is.
25. Dees' Leeuw voor and're wreet,
Aen my nu gunst, en liefde openbaert,
d'Oorsaeck, mijn Heer, nu weet,
Die ick nu heb waer, en kort verklaert.
Den Keyser toond' hem heel beleeft,
Den Slaef vereert, en vryheyt gheeft.
26. Den Slaef, en Leeuw te saem'
Een seeck're tijdt zyn by malka'er gevoedt:
Den Leeuw werdt soo bequaem
Dat hy geen mensch oyt eenigh hinder doet,
In 't kort, den wreeden Leeuw werdt tam,
Gingh met den Slaef ghelijck een Lam.
27. Dees' saecke werdt ruchtbaer,
En als een wonder over-al vertelt,
Een Schrijver heeft dit klaer
Seer wel ghesien, gehoort, in schrift ghestelt,
Ick stelt u voor in Sanghs-gedicht,
En wensch dat het den Leser sticht.
28. Op dat het wreede Beest
In weldaedt hem gantsch niet te boven gaet,
| |
[pagina 305]
| |
Maer dat voor allen meest
De weldaedt diepst in 't hert gewortelt staet,
Op dat hy recht eerbiedigh loont,
Die hem recht weldaedt heeft betoont.
ICk ben danckbaer, seyt Seneca, niet op dat een ander my te geerender yet doen soude, door mijn danckbaerheyt verweckt-zijnde. Maer op dat ick voor my selven, een gantsch gheneughlijcke sake doen soude, |
|