Stichtelijcke bedenckinge, onledige ledigheyt, stichtelijcke tijt-kortinge
(1649)–Claes Jacobsz Wits–
AuteursrechtvrijStem: In Gods geplante Hof, in 't lustigh &c. Coelius Rhodiginus in 't 7. Boeck, Cap. 26.1.
DE Macedonse Vorst Philippus, sandt sijn Knechten,
Om voor sijn Majesteyt een saecke te verrechten;
| |
[pagina 297]
| |
En moste over Zee, daer hy schip-breucke lijdt,
Daer raeckt hy al sijn goedt, en schier sijn leven quijt.
2.
Hy lagh daer op een wrack by na heel doodt te drijven,
Begonde deur de koud' alreede te verstijven.
Een seker rijcken Boer, hoogh uyt sijn Hoeve sagh,
Dat daer een vreemdelingh op 't water droevigh lagh.
3.
Hy krijght met haest een Schuyt (door yver aengedreven)
En bergt den vreemden Man in't p'rijckel van sijn leven,
Hy leyd' hem in sijn Huys, en op sijn eygen Bedt,
En moeyt' noch kosten spaert, wel op den Siecken let.
4.
Siet, wat beleefden aerdt gaet desen Boer betoonen,
Hy laet dien vreemden Gast veel dagen by hem woonen:
Een die hy niet en kent hy bly van herten dient
Als of 't sijn Broeder waer, of ander waerden Vrient.
5.
Sijn Gast heel wel geneest: eer dat hy hem laet scheyden
Gaet hy hem tot vermaeck vaeck op sijn Hoef geleyden,
Hy sagh het groot Gebouw, gelijck een Wonder aen,
't Welck heer'lijck na de konst' playsierigh was ghedaen.
6.
Na dat verloopen was den tijdt van dertigh daghen,
Soo werdt den Huysman eerst van desen Gast ontslagen:
Siet, wat een grooten gunst, den Gast in 't eynd' geniet,
Daer hem sijn milden Waert met reys-gelt me'e versiet.
7.
ALs nu den Hovelingh is weder t'huys ghekomen,
Doen heeft hy eerst sijn loop na 's Konincks Hof genomen,
Daer hy sijn droeve Reys op 't alder-swaerst' vertelt;
Maer daer des Huysmans deucht in 't minste niet vermelt.
8.
Den milden Koningh wil sijn Ed'len aerdt betoonen,
Belooft voor al 't ghevaer sijn Dienaer te beloonen,
| |
[pagina 298]
| |
En vraeght wat hy begeert. Hy seyt, Eerwaerde Heer,
Ick heb een Hoef ghesien, die ick alleen begeer.
9.
Die aen een seeck're strandt is by de Zee geleghen;
Mach die voor mijn ellendt en arbeydt zijn verkreghen ?
Ick wensch geen ander dingh; Ick danck sijn Majesteyt.
Den Vorst heeft onverdacht hem d'Hoef-steed' toe-geseyt.
10.
Den Knecht die bidt dat dit in haesten mach geschieden,
Den Koningh gaet terstondt sijn Overste ghebieden,
Dat hy de saeck uyt-voert, sijn Knecht den Hoef bestelt,
Dus kreegh d'Ondanckb're Gast sijn Weerts Hoef met gewelt.
11.
DUS wert dien goeden Man heel uyt sijn goet gestooten
Door eenen die van hem veel weldaedt had' genoten;
Dit speet den vromen Man, reyst na sijn Majesteyt,
Vertelt den Koningh doen sijns Dienaers snoode feyt.
12.
Den Vorst des Huysmans deucht, en sijn Knechts faut aenhoorde,
Om dit snood' Schellem-stuck hem heftelijck verstoorde,
Om dat den snooden Fielt, den Weldaedt niet gedacht,
Ja sijn Weldader selfs in groote lijden bracht.
13.
Wat doet den grooten Vorst ? Hy gaet niet lange dralen,
Maer laet d'Ondanckb're Gast stracx van den Hoeve halen,
Daer hy den Huysman we'er met grooter eer in stelt,
En voor sijn trouwe daedt oock me'e sijn gunst vermeldt.
14.
Den Koningh strafte me'e sijn Dienaers quade wercken,
En laet het voorhooft van dien snooden Gast brantmercken
Met lett'ren dus gestelt; Dit's een Ondanckb're Gast.
Dus werdt hem tot een loon dit schandael toe-gepast.
15.
Daer gingh den Lincker heen met dese letters proncken,
Doe gingh het nieusgier' Volck hem stadelijck beloncken,
| |
[pagina 299]
| |
En spotten met die Guyt, en niemandt hem beklaeght:
Van veel niet waerd' gheacht dat hem de Aerde draeght.
16.
‘Een die veel gunst geniet, geen Weldaedt gaet betoonen,
‘Een leelijck Monster is, waerd' by een Leeu te woonen.
Dit alder-selfste Beest een kleene Weldaedt loont,
Gelijck dit na-ghedicht u kort en klaer vertoont.
De wijse Seneca plagh te segghen;
Daer sullen Moorders zyn, Dwinge-landen, Dieven, Overspeelders, Roovers, Kerck-schenders, Verraders Een ondanckbaer Mensche is slimmer dan die alle; ten Zy men segge, dat die alle van een Ondanckbaer mensche ontstaen, sonder wien qualijck eenich groot schelm-stuck opgewassen is.
Begheert ghy de ruste uwer Ziele; zijt rechtveerdigh. Wie een ander gheen overlast en doet, vreest niet dat men hem die doen sal. De Ziele van den onrechtveerdige mensch, is altijdt in arbeyt: want of hy stelt in 't werck het quaedt dat sy self ontworpen heeft, ofte tracht t'ontvlieden het quaedt datse verdient heeft.
't Gene ghy onrechtveerdelijck hebt genomen, geeft haestelijck weder: want de sonde die ghy bedreven hebt, dat nemende, wordt herdaen ende vernieuwt t'elcken oogenblick ghy het behoudt: Isser mogelijck, geeft het eyghen wederom; soo niet, geeft het weder in weerde, kan 't wesen, geeft het den selven van wien ghy 't ghenomen hebt; soo dat niet zyn en kan, gheeft'et Gode. De Armen zyn d'Ontfangers Godts.
J. de la Montagne. |
|