Willem Witsen aan Elizabeth van Vloten
Plaats: Haarlem |
Datum: [13] september 1890 |
Verblijfplaats: UBA, XXX A 46, 1115 |
[1:1]
Haarlem, Saturdag avond
Sept. 1890.
De gedachte dat 'k je dezen brief niet behoef te zenden al schrijf 'k hem brengt me 'n beetje tot kalmte - want 'k zat nu al 'n heelen tijd te denken, van ze heeft er toch niets aan, en misschien vindt ze 't nog maar vervelend - maar kan ìk 't helpen dat 'k 't doen moèt?
Nu jij weg bent en 'k zoo alleen ben weet 'k eigenlijk niet wat 'k hier doe, - 'k heb 'n geruimen tijd door de stad geloopen maar weet je wat 't is, nèe, - 'k word doodmoe - 'k vin alles zoo leelijk en klein en burgerlijk - en vervelend, o vooral vervelend, om te schreeuwen. - 't Is alles zoo aardig en teekenachtig, nou ja, - en prettig om te zien als je er door loopt met jou en Jacobus en 't nooit gezien hebt - maar, m'n hemel, - altijd
[1:2]
die heldere huisjes en schoone straatjes en bovenal altijd diezelfde menschjes en alles zoo kleintjes, verbrokkeld - nooit groot zuiver mooi - 't is niet om uit te houden. - Zie je, als jij hier bent zie 'k daar niets van, dan is alles goed en vind 'k alles zoo prettig en aardig en wel goed en 'k heb aldoor maar hoop dat 'k 's wat heel moois zal gaan zien - omdat 'k klaar ben om 't te zien en zoo verlang naar 't mooie - maar 'k mag dan ook niet vergeten dat 'k hier niet ben voor 't stadje - en als 'k zooals nu, alleen ben - dan sta 'k er tegen over als artiest en dan vin 'k 't gewoon vervelend - en 'k doe zoo m'n best - dan zeg 'k tegen mezelf: kijk wat aardig, dàt is nu toch wel mooi - waarom maak je dàt nu niet, - maar dan duurt 't niet lang of 'k zie 't in eens zooals 't is - en dan loop 'k maar weer gauw door. -
[1:3]
'k Kan alleen maken wat 'k zuiver mooi vind - niet mooi om bij redenen, omdat 'k weet dat 'k dit zoó zal kunnen gebruiken en dàt zoó - niet om 't geval-zelf al heeft 't me nòg zooveel te vertellen - ik moet 't voelen in z'n geheel als eén wonderlijk-mooie emotie. O jij zei 't zoo goed dien laatsten avond toen we de Leidsche vaart om waren gewandeld. En praat me dan van 't schilderachtige Haarlem. O kom maar gauw weer hier en neem me meê in de duinen en naar de zee, of naar Ede en overal waar 'k je zien kan en je stem hooren, in alles.
Van morgen heb 'k je brief gekregen, dat was zoo heerlijk - maar schrijf me asjeblieft nog eens al was 't alleen om te zeggen hoe laat je Maandag aankomt - o dat màg je niet na laten. Ik kreeg ook 'n briefje van Coba en Tholen die beide Dinsdag hier komen om naar
[1:4]
de familie Kool te gaan en dan ook mij komen opzoeken. - Ze wilden zoo graag dat ze je ergens ontmoeten konden als je wilt - om kennis te maken - wil je wel? Van morgen heb 'k 'n rit gemaakt met den jongen Kool en z'n zuster, naar Groot Bendveld - 'n curieus huis vol prachtige oude dingen, eikenhouten kasten en mooi blauw porcelein, en oude boeken en allerlei merkwaardige snuisterijen. Ik heb in 'n ouderwetsche stoel zitten droomen - in 'n donkere hoek van de bibliotheek - zoo donker-gezellig door al dat eikenhout en gobelins en zoo, van wat ik zou doen met zoo'n huis! Want weet je wat 't is? Al die dingen die er staan, en 't goudleer van 't behang en de mooi uitgesleten tapijten, en alles, is zoo mooi opzichzelf - maar zonder de minste smaak gebruikt.
[2:5]
En wat ligt 't mooi tegen de duinen - en stil, zoo stil in de frissche koû van 'n najaars ochtend, - 'k heb nog even gewandeld daar met Cateau, pratende over 't vak! en later ben 'k meê gegaan naar Bloemendaal en heb daar koffie gedronken en Cateau haar studies en schilderijen bekeken enz. Toen 'k van middag bij [Montagne[?] zat, kwam je Mama voorbij en later zag 'k je broer Gerlof ook nog - maar hij zag mij niet.
Heb je aan Kobus 'n langen goeien brief geschreven? Wat zal hij blij zijn met die roode en goud gele bloemen - o 'k zie z'n gezicht als hij die krijgt en dan zoo'n brief!
Nu zal 'k je dezen toch maar zenden maar morgen niet omdat je er anders zoo veel krijgt van zoo'n [pokerbrokers[?] hand - en misschien zou je Maandag
[2:6]
al weg zijn ook - nu zijn er twee dagen òm - nu nog die vervelende Zondag en dan komt de heerlijke Maandag. Schrijf je bepaald hoe laat of je komt?
Dag -