Noord en Oost Tartarye

Verhael
Uit Purchas Reis-boek, rakende de⁺ Samojeden.

DE Permianen en Samojeden, leggende Noord en Noord-oost van Rusland, worden gehouden van den Tartaren te zijn gesprooten, 't welk ten deele uit haer aengezicht kan worden afgenomen, als hebbende de zelve alle breede en platte thronien.

De Permianen zijn aengezien voor een heel oud Volk: zy zijn hedendaegs den Russen onderhoorig: leven van de Jacht, en den handel in Pelterye, zoo wel als de Samojeden, de welke meer na de Noordzee woonen. De Russen willen, dat de Samojeden alzoo genaemt worden, als zich zelven eetende, om dat zy voor dezen, als andere Cannibales, den een den anderen zouden hebben gegeten; 't welk te geloofwaerdiger is, om dat zy heden ten dage, alle, raeuw vleesch, zoo wel als gekookt, tot krengen van den mishoop, eeten: maer de Samojeden zelve, zeggen, genaemt te zijn Samoje, dat Inwoonders betekent, om dat altyd geweest zijn in dat zelve Land, zonder, als andere Volkeren, haer woonplaetze buiten dat gewest te hebben veranderd. Tegenwoordig zijn de zelve Onderdanen van hunne Tzaersche Majesteiten van Moskovien.

Ik hebbe met eenige van haer gesprooken, en verstaen, dat zy maer een Godt erkennen, maer den zelven uitbeeldendoor alzulke dingen, waer van zy 't meeste nut trekken; en daerom aenbidden zy de Zon, den Ollem-boom, het Dier Losh, enz.

Wat aengaet het verdichtzel van Slata Baba, dat is de Gulde oude Vrouw (waer van men in zommige Schriften leest, dat een Afgodin zoude zijn, in gedaente van een oud Wyf) welk van de Priesters gevraegt zijnde, by wys van voorzeggingen, antwoord, ten opzichte van den uit-

+ Vol. 3. cap. 3. No. 20.

[p. *88]

Samojeedsche Somer Huys-houdingh

Samojeedsche Iaght.

[p. 895]

komst der toekomende zaken, hebbe bevonden dat het maer een uitstrooizel zonder waerheit is. Alleenlijk in het Landschap van Obdoria, naby de Zee, omtrent de mond van de groote Rivier Oby, is een Klip, welkers maekzel (door de inbeelding iets geholpen zijnde) wat schynt te gelijken na een Vrouw met gescheurde kleederen, en een Kind op haer armen (gelijk als de Klip van de Noord-kaep de gedaente van een Monnik) daer de Obdoriaensche Samojeden dikmael te zamen komen, van wegen de groote gelegentheit om te Visschen. Volgens hun gewoonte stellen zy hare Tooverye in 't werk, omtrent de goede of quaae spoed, als ze op Reis gaen; ook als uit Visschen en Jagen trekken, enz. Zy zijn bekleed met vellen, de ruige zyde buitenwaerts, hangende tot aen de knyen, zijnde haer broeken en hoozen van 't zelve, beide voor Mannen en Vrouwen. Zy hebben alle zwart haair, en zijn baerdeloos, zoo dat de Mannen van de Vrouwen, naeuwlijks by 't aengezicht te onderscheiden zijn, ten ware aen de vlechtinge des haairs, want de Vrouwen aen ieder zyde des hoofts een lok haair laten neerhangen. Zy leven zeer wild en woest, gestadig van de eene plaets na de andere jachtende, zonder eenige afzondering van eigendom: haer Leidsman en bestierder van elken hoop, is haren Priester. Dus verre Purchas.