Noord en Oost Tartarye

Chaledzi.

ZEker Volk van het geslachte der Turken, is uit de grenzen van Chaledzi, in de Landstreke van Zabulestaan geraekt, en heeft haer plaets van verblijf in de Velden, omtrent Gazenien genomen: en vermids dit een warm Climaet is, zoo is haer verw ook verandert, en zijn veel bruinder geworden; gelijk haer Tael mede verschoten is, en een ander in gebruik gebragt hebben.

Een gedeelte van haer zijn aen de grenzen en gewesten van Baadroe geraekt, en hebben zich in de Derreh Gez ter neder gestelt.

De Rivier Cur, of de Cyrus.

DIt is een Rivier, die zijn loop aen de grenzen van Azerbāajidziaan neemt, noemende men de zelve eerst Cur, op drie mylen van Berdaa af. Zijn Fontein is in de streek van Alaan, aen 't gebergte aldaer, en schiet midden door Teflies, stortende zich eindelijk in de stroom Aras uit.

[p. 500]

Aras, of den Araxes.

IS mede een groote Stroom, die langs het Landschap Azerbājidziaan zijn vloei heeft, wezende des zelfs Fontein omtrent de grenzen van Armenia; schietende van daer dichte by Eirewaan, en voorts aen de grenzen van Sjierwah, alwaer de Rivier Cur zich met de zelve vereenigt, lopende dus na de Kaspische Zee toe.

Dzihhoëni Abjas, dat is, in 't Arabisch, de witte Stroom.

DEze Rivier noemen de aengelegene Volken, in 't Persiaensch, Sefied-roed, dat is, de witte Rivier, spruitende uit de Bergen van Armenia, en komt dus in het Land van Azerbājidziaan, stortende tusschen Ardebiel en Zengaan, en valt eindelijk in de Kaspische Zee.

Dzjebel Khatan of Khotan, dat is, de Berg Khatan.

DIt is dien Berg, daer Baab Elabwaab, dat is, Derbendi Chazer, aen leit. Is de grootste Berg hier rondsom, strekt zich in de lengte na Damascus uit, en voorts van daer na de Bahhr Elkhoezum, dat is, na de Arabische Golf.

Dichte by Derbendi Chazer, is een plaets, die men Denb of Dunb hete, alwaer een Uitkyk is, daer op, als men vyanden verneme, die een aentocht na de Muslimaans doen, men vuur boven aensteke, om de Muslimaans daer van kennisse tegeven, op dat zy daer tegens op haer hoede zoude zijn.

Dzjebel Feickh, dat is, den Berg Feickh.

DEze is een Berg, die op verscheide plaetzen een andere naem krygt; en is de zelve Berg, waer van hier boven gemelt word, te weten, den Berg, die aen Derbendi Chazer komt.

De zelve heeft noch, een tak, die uit de grenzen van Roem of Natolia askomt, en zich met deze Berg te zamen voegt, omtrent Melieth, Semsaath, Khalicolaas en Khalifolaas, schietende dus voorts tusschen de grenzen van Sjaam of Damascus, en Dzjedzjireh, dat is, een gedeelte van Mesopotamia; en van daer na de streek van Anthakiah, dat is, Antiochia en Matsitsah, alwaer zy de zelve Lekaam of Legaam noemen; en als Ladifijah verby is, zoo geven zy aen de zelve de naem van Behra; en daer na van Sjerhh tot aen Hhims toe, nemende daer verby de naem van Lubnaam, dat is, de Libanus, aen: en strekt zich deze Berg aldus van het Sjaamsche af, tot aen de Arabische boezem toe, uit.

Dzjebel Hhares, dat is, de Berg Hhares.

DAer is een groote Berg, leggende dicht aen de Stad Ardebiel, de welk zy Hhares noemen, wezende uitstekent hoog, zoodanig, dat iemand niet, als uitermaten zeer bezwaerlijk, op den top komen kan. Daer beneden is een kleinder Berg, die zy Hhoweires, dat is, de kleine Hhares noemen.

Dzjebali Wilájet, dat is gezegt, de Bergen van het Land, of Wilájet Dzjebaal, dat is, het Berg-land.

DAer onder worden verstaen de Bergen van Rei, Hamedaan, Khom, Kasjann, en Sipahaan, dat is, van Spahan; hebbende omtrent deze plaets de meeste, en tusschen Rei, Hamedaan, Khom en Kasjaan, weiniger Bergen; en word al dit gebergte te zamen gemeenelijk Khoehestaan, dat is, Berg-land geheten.

Doch daer is noch een ander Khoehestaan, of Berg-land, by Toen, Khajien, en omtrent die oorden gelegen.

Den Berg Dibawend.

⁺D Ibawend leit aen de grenzen van Rei, en is een zeer groote en hooge Berg, wordende daer van gezegt, dat men de zelve vyftig mylen ver kan zien; stekende boven alle andere Bergen, daer rondsom, uit, even als een goubez, of een rond kap-verwulfzel, en is dezen Berg nooit zonder Sneeuw.

+ Dezen Berg word gemeenlijk Koehi Demawend, dat is, den Berg van Demawend geheten.

Dzjebáli Kerkus, dat is, de Bergen van Kerkus.

DIt gebergte is tusschen Rei, Sipahaan, of Spahan gelegen, als mede tusschen Chorasaan, t'eenemael van andere Bergen afgescheiden, in het Persiaensch Kerkuskoeh, dat is, de Kerkus-berg geheten: en heeft men in 't midden een water, dat zy Sed noemen, en is zijn rugge omtrent twee mylen breet.

By aldien men in de Woestyn van Rei reist, zoo ontmoet men Kerkus-Koeh, aen de slinker hand, en Sijahkoeh, dat is, den zwarten Berg, aen de rechter hand, wezende de tusschenstand negen mylen wyt: en onthouden zich, op dit gebergte van

[p. 501]

Kerkoes, veele Dieven en Roovers, slepende al het geen, 't welk zy in de doortochten plunderen, al na dezen Berg toe, daer zy het zelve verbergen.

Dzjebel Khafs, dat is, de Berg Khafs.

AEn de grenzen van Kirmaan, heeft men Bergen, ten Westen van de welke Hormoes leit, en aen d'Oostkant daer van Mekraan; en noemen zy de zelve in de Boeken Khafes en Beloes, en in 't Persiaensch Koehi Boeloetsj, bestaende in zeven Bergen, die alle bewoont en bebouwt zijn, levende die Luiden geduurig met den anderen in oorlog: zy worden by zommige, voor afkomstig van Arabieren gehouden.

Dzjebali Roenedzj, dat is, de Bergen van Roenedzj.

DIt is een groot gebergte, tusschen Taberestaan, Rei, Bestaam en Damegaan gelegen, en is den Berg van Dibawend daer van afgescheiden.

Dzjebali Sibraaf, dat is, de Bergen van Siraaf.

SIraaf is een Stad, onder Faars gehoorig, aen de Zee-strand gelegen; ontmoetende dicht aen die Stad een Berg, die daer over hangt.

De Woestyn van Kirmaan, Faars, of Persis, en Chorasaan.

ROndsom deze woestyn leegen de Landschappen van Faars, Kirmaan, Siestaan, en dat van Khoehestaan, daer Khajien en Toen onder gehoort; en voorts Chorasaan, Khoemis, dat is, Bestaam en Damegaan; als mede, Rei, Khom, Kasjaan, en Sipahaan of Spahan.

Op zommige plaetzen van deze Woestyne heeft men steen en klippen, en in andere zand; en is het zelve onbewoont: maer daer in zijn veele wegen, van d'een na d'andere Stad strekkende, die alle bekent zijn, hebbende op ieder plaets water. Doch nergens zijn zoo veele Dieven, als in die Woestyne alleen.

De Woestyne van Jezd.

Deze strekt zich van de Woestyne, die in de doortocht van Tabas leit, tot aen Kirmaan toe.