Noord en Oost Tartarye

Abulfeda brengt onder Mawaranahr de volgende Steden en Landschappen.

BOchara.

Alkariàh.

Aljadidah, of,

Jangikant, in Turkestan.

Jand, in Turkestan.

Al Tawawen.

Karminah.

Dabusiyah.

Nachshab, of,

Nasat.

Farab, in de gewesten der Turken.

Kash.

Ashtichan.

Samarkand.

Koshamyah.

Zamin, in het gebied van Osrushnah.

Ashshash.

Benkash.

Ihâk.

Estijab, op de grenzen der Turken.

Osrushnah.

Tarâz, boven de grenzen der Turken.

Sabât.

Shalg, in het Land van Turan.

Chojondah, op het einde van den Vliet Sihun.

Shawarcath, in het Landschap van Shash.

Osbainkath, in het Land van Estijab.

Chowakand, in Fergana, en in Opper-Persien.

Tonkat, een der Steden van Schash.

Achsitaith, in Fergana.

Kasan, eene Stad van Asshash.

Balasagum, in het Land der Turken.

Tarmed, op het einde van den Vliet Sihun.

Washjerd.

Fergana, een groot Landschap boven Ashash, en over de Vlieten Sihun en Gihun.

Koba, in Fergana.

Chotolan.

Al Wachsh, eene Stad.

Alsagayan, een Landschap in Mawaranahr.

Schuman, eene Stad in het Landschap Saganiyan.

Kasgar, Caskar of Kashgar, Hooft-stad van Turkestan.

Chotan, aen het einde van Turkestan.

Chan Balek, aen het uiterste Ooste, in de Landschappen van Chatan.

Karakum, in de uiterste Landschappen der Turken, na 't Ooste.

[p. 475]

Hier uit blijkt hoe Abulfeda, niet alleenlijk Fargân en Turkestan, maer ook de Landschappen van Chotan, in het uiterste Ooste gelegen, onder Mawaranahr, schynt te brengen.

Gansch Mawaranahr is eertyds een Moeder, ja vruchtbare Moeder, om zoo te spreken, van doorluchtige verstanden geweest, die door het hanteeren van wetenschappen en oeffeningen van een schrander oordeel, zich een grooten naem gebaert hebben. Aldaer heeft de kunde en queeking van de Arabische en Persische Tale, van de welke zy de meeste Boeken geschreven hebben, gebloeit.

In het Land van Mawaranahr vallen zeer schoone Jacht-honden, op grof Wild, of schoon zy klein zijn; worden veel in Indiën gezocht.

⁺Uit een Dal, tusschen twee Bergen gelegen, in het welk de Stad Badaschan leit, stort de Vliet Sihun met groot gedruis, tot verschrikkens toe.

Garze, anders Garzistan, dat is, Garzeland, is een Landschap op de lengte van negen en negentig graden, en op de breete van zes en dertig graden, en heeft hooge Bergen. Het begrypt vyftig Dorpen, en veele vaste Kastelen. Het Volk is 'er zeer grof en plomp.

Dendankan is een Stedeken op de weg van Saraches, en op de lengte van vyf en negentig en een halve graed, en op de breete van zeven en dertig graden; alwaer veele Zyde en Wol valt.

⁺Schalg of Schelz, is een Stedeken der Turken, of op de grenzen der Turken, in Turan, zeven mylen van Taraz, op de lengte van negentig graden en dertig minuten. Uit Schalg zijn veele geleerde Mannen voort gekomen. De Inwoonders zijn Mahometanen.

Tsigil of Jecel, is een Stedeken naby de Stad Taraz, gelegen op de grenzen der Turken: waer uit Abn Mohammed, Zoon van Jahi, geboortig was.

Estijab of Istizab, is de naem van een Stad en Landschap, en een Edele Landstreke, onder de Landschappen van Mawaranahr, en in het Dal Schasch gelegen.

Estijab is, volgens Allebab, een groote Stad, in 't Ooste, by de grenzen der Turken, of van Turkestan, gelegen; en, volgens Ebn Haukal, in groote een derde deel van de Stad Benkath gelijk. Het heeft een Kasteel gehad, hoewel eer lang al verwoest. Maer de Voorsteden worden noch bewoont.

De Stad was met een dubbele muur omringt; en de Voorsteden met een muur van eene myl.

In de Voor-steden zijn Wateren en Tuinen, te weten, op de vlakte. Tusschen de Voor-steden en de naby gelegene Bergen is een tusschenstand van drie mylen.

Uit de Stad Estijab zijn veele geleerde Mannen voortgekomen.

Taras of Atras is eene Stad op de grenzen van Turkestan, naby Estijab, op de lengte van negen en negentig of honderd graden, en vyftig minuten, en op de breete van vier en veertig graden, en een en dertig minuten. Het is eene Koopstad voor Mahometanen, Turken en Heidenen; waer na de naby gelegene Kastelen genaemt worden.

Het Landschap zelfs is, volgens Ibn Haukal, die het zelf bezichtigt heeft, voor een groot gedeelte bergachtig, of heeft zijn uiterste deelen met Bergen omringt.

Abulfeda getuigt dat in het zelve Landschap over de vier honderd Kastelen getelt worden.

Schas of Alshash, is een prachtige Stad, aen of voorby den Vliet Sihun, in het gebied van Samarkand en 't Dal Sogd, vyf dagen reizens van Fargân, en vier van Chojandah, op eene vlakte. In elk huis vloeit water uit de Vliet Sihun. Zy word gezeit in de lustigste Landstreke van Mawaranahr te zijn gelegen, en veele Vlekken of Stedekens, ten getale van omtrent vyf en twintig, te begrypen, volgens Ebn Haukal. Onder de oude Steden is 'er een Berekat, als Hooft-stad, nu Taskad genaemt.

Schas word half zoo groot gezeit te zijn, als Berekat. Het Volk daer omtrent woont in Tenten, en is niet gehoorzaem.

Het Landschap of de Landstreeke Schâs Alshash of Xâshi, paelt ten Zuiden aen het Landschap van Osruxene, en loopt voorby Samarkand, waer van de Hooftstad ook een zelve naem van Schâs of Alshash voert.

By de Berg Scabalegh, tot aen het einde des Dals Schas, is een muur, tegen de aenvallen der Turken, opgehaelt.

Binketh of Benkath, is een groote Koopstad van Alshash, en heeft buiten een sterk Kasteel, dat met een muur omringt is.

⁺Eenige schryven deze Stad drie poorten toe: als, Aluelabag, Kesch, en Aheum.

De stad is een myl lang, en heeft een groote Voorstad, met een muur omringt; en buiten die muur is een andere Voorstad, ook Tuinen en Gebouwen, met een byzondere muur omtrokken.

+ Warner.

+ Alleb.

+ Warner.

[p. 476]

Het Kasteel heest twee poorten, een na de Voorstad, en de andere na de Stad toe. Op de wallen des Kasteels is een groote Tempel gebouwt.

Schawath of Scaweket, is een Stad in de Landen van Alshashi, waer uit veele geleerde Mannen voort gekomen zijn.

Besket of Beska, is een Stad des Landschaps van Schas, waer uit mede veele geleerde Mannen voort gekomen zijn; en in de Nabuurschap leit een ander Stedeken Barseket of Bareskath; hoewel andere dat onder Estijab brengen.

Budehhet of Bodachkath, is ook een Stad van Schas.

Alazeni steld ook de Stad Koba in Schas; maer Allebab in Fergan.

Alsaganiyan, en van de Perzen Saganiyan genaemt, is de naem van een afgezondert Landschap in Mawaranahr, en van de Hooft-stad des zelven Landschaps; leit onder de Vliet Sihun, en paelt ten Zuide aen het Landschap van Osruxene of Usruscene.

Het is een groot gewest, ryk van Bomen en Water, en word bewatert door eenen Vliet van een zelven naem.

De Burgers van Altarned of Tarned, drinken uit den Vliet Alsaganiyan.

Ebn Haukal houd Alsaganiyan voor een groote Stad in Mawaranahr; naer Tarned heeft meerder Inwoonders, en is ryker. Rondsom de Stad is een groote Landsdouwe of Landstreeke, met Dorpen, Tuinen, Wynbergen, en veele Rivieren, die tot in Tarned schieten.

Washjerd of Waschzerd, behoort onder Saganiyan, en leit aen den Vliet Saganiyan, zes mylen van het Kasteel Raseb of Rasib. Daer zijn treffelijke Voorsteden, en overblijfzelen van wonderlijke aeloudheit.

In Washjerd en Sauwan; by Saganiyan word zeer veel Zafraen vergaerd, die van daer na verscheide gewesten vervoert word. Al de andere Koopmanschappen zijn 'er voor een geringe prys te bekomen.

Sihuman is in de gewesten van Saganiyan, over den Vliet Sihun. Het was wel eer een grensvesting der Mahometanen. De Inwoonders wilden eertyds onder geene Koninklijke Heerschappye staen.

Altarned, Tarned, of Tarmed, of Termud, is eene oude Stad, en leit aen den Oever van de Vliet Zeihun of Sihun, of aen het uiterste van de Vliet Balch, die ook Sihun genaemt word, in Tocharestan. De wegen en steden zijn 'er met steenen geplaveit: ook zijn 'er de huizen met steenen gebouwt. Het is een haven der plaetzen die aen de Vliet Sihun leggen.

Tarned begrypt onder zijn gebied veele Steden en Vlekken.

De vaste Bergen leggen omtrent een dag reizens van daer. Daer aen zeer veele Dorpen leggen, en breede Weiden zijn, die door den Vliet Saganiyan bevochtigt worden.

Sarmanyan of Sermetzan, is eene Landstreeke in de gewesten van Tarned, en word op Persisch Zumenkan genaemt.

Ilak is eigentlijk een Landschap, naby Schâs gelegen, en paelt aen Schâs, zonder eenige grensscheiding. Al de Landen van Schas, van Naubacht af, tot aen Fargan, waren eertyds Ilak genaemt, volgens Allebab.

Het Landschap van Ilak word met eenen Vliet van een zelven name bewatert; en is, zoo zommige zeggen, de lustigste van alle plaetzen die God geschapen heeft.

Ilak, zoo eenige Schryvers dryven, en Alshash, zijn mede Steden dicht aen malkander gelegen, zonder eenige Vestingen.

Van de grenzen van Ilak tot aen het Dal Schâs, zijn geduurige geboomten en Tuinen, ook Vlieten. In de Bergen van Ilak zijn Goud- en Zilver-mynen.

Tunkat is, volgens Ebn Haukal, met een muur omringt, in de welke veele poorten zijn. Het heeft veele Tuinen.

Het heeft, volgens den zelven Schryver, een Kasteel met eene Voor-stad en Riviere, als mede noch een tweede Kasteel, van de Vorsten bewoont. De wateren vloeyen in de Stad en Voor-stad.

Ebn Haukal, houd Tunkat voor een Stad van het Landschap Schas; en Allebab, voor eene Stad des Landschaps van Ilak.

Tunkat is, volgens Allebab, voorby of over de Vlieten Gihun en Sihun gelegen.

Chacend, of Chucend, of Chakend, is⁺ eene Stad in de Landstreeke van Fergana, een dag reizens Zuidwaerts van de Stad Rendbadan, en een dag reizens van de Stad Zamin, daer de Vliet Sihun door loopt.

De Stad Rendbadan leit aen den Noorder Oever van den Vliet Sihun, en eene dag-reize Noordwaerts van Chucend.

Chengeruz is een Stad, aen de Noordwest zyde, of Oever van de Sihun, een dag reizens van Rendbadan, en van Chucend; en weer een dag reizens Zuidwaerts, leit de Stad Zamin.

+ Warner.