Noord en Oost Tartarye

Volgt het geen uit de mond van eenen Muhhammed Tsadik-beek, van Gilaan geboortig:
die van Heraat, over Balch in Indostan gereist was, omtrent het Jaer zestien honderd en zeventig, aen is getekent.

VAn Khazwien tot Kerreh-roed, is een dag reizens.

Van hier reist men over Thahraan, Seminaan, Damegaan in Mezinaan, daer Koper-mynen zijn.

En voorts over Sebzowaar, en Nisjaboer in Mesihed.

Van Mesihed strekken twee wegen: d'eene over Sengbest, en d'andere over Abigerm, komende beide in de plaets Semingaan te zamen. Waer van de eerste de gemakkelijkste en gemeenste is, dier hier ook eerst melde.

Van Mesihed na Sengbest, een Dorp, zes mylen. Tot hier toe is het bergachtig, en verder een vlakte tot aen Heraat toe.

Van Sengbest tot Hazireh vyf mylen.

[p. 425]

Voorts tot Semingaan zeven mylen.

Langs de andere weg komt men van Mesihed in Fakholt Abaad, zijnde de tusschen-stand, zes mylen, en is de plaets een Dorp, dat een Kelaarter of Hooft van de gemeente tot Mesihed gesticht heeft.

Dan tot Abi-germ, dat een warm of heet water betekent, 't geen ook aldaer uit een gebergte vloeit. Men heeft hier omtrent een zeer hoog en moeyelijke gebergte, onder de naem van Tsiehie Dochteraan, dat is, van de veertig Dochters, genoeg bekent.

Voorts van Abi-germ tot Semingaan vier mylen.

Vervolgende nu de gemeene weg van Semingaan, zoo krygt men Lenger, vier mylen van daer: al waer in die tyd, dat hy daer was, een Zultan heerschte, die Abdaal beek genaemt wierd, en over het Land, van Hazireh af, tot aen Dziaam inkluis het gezag voerde.

In deze plaets van Lenger heeft men een Aulia, of heilig Man begraven, die Siâh Khãsim Anwaar genaemt was.

Van Lenger tot Dziaam zijn vyf mylen. Alhier is een Grafplaets van eenen Pier, of Devotaris: in de wandelinge Zindeh Pier Ahhmed Dziami geheten.

Van Dziaami tot Hisnoewãdzieh zes mylen: wezende dit een Dorp, door eenen Abbaas Khoelichaan gesticht: alwaer een schoone Aabanbaar of waterbak is.

Van hier komt men tot Kehriez, alwaer men Windmolens heeft.

Van daer tot een Carebz, of Rebaat, vyf mylen.

Dan tot Koesoe of Koesoejeh, een groot Dorp, daer veele bezitters van eige Landen zijn, vier mylen: ontmoetende men alhier ook veele Windmolens.

^* Tot Rebathi Tiripul, dat is, de Karewansera van Tiripul, alwaer een brugge over een groote Rivier geslagen is, drie mylen.

Dan tot Sara Hhabesi, een groote Karewansera, acht mylen.

En eindelijk noch vyf mylen tot Heraat.

Van Heraat tot zeker Kasteel,^§ vyf mylen: alwaer in die tyd een Zultan heerschte, die Mierza Chaan genaemt wierd.

Dan komt men tot zekere plaets, dichte by, en ter zyde van Baadgiesi, of Baadkhiesi, anders Bâikis genaemt: waer omtrent men een groote plantagie van Pistasjesboomen heeft.

Van hier komt men aen Maroetsjaakh, alwaer eenen Alikoeli Chaan in die tyd het gezag had: men ontmoet hier omtrent meest Hhasjem-Mesjien, met hare Vee-troepen hier en daer zwervende. Men rekent deze plaets vyftien mylen van Heraat af.

Alhier eindigen de grenzen van Persien, waer na men treed in het Landschap van Balch, dat onder een Usbekkische Prins gehoort.

Deze perzoon had zeer groote moeite, en ook al een goede zomme gelds gespild, eer dat verlof van vertrek uit Persia van eenen Abbaas Koeli Beek, toen Beglerbegi van Heraat, konde krygen, om over de grenzen in Maroetsiaakh te trekken.

Doch in 't Land van Balch bekostigde niets; maer wierd over al gast-vry gehouden, alzoo voorgaf een af komeling te zijn van eenen Abdu-Ikhadir Gilani, die zy voor haer Pier of Heilig, en onder een van hare grootste Doctoren in hare Wet-geleertheit achten: invoegen hy aldus geen onkosten onderhoorig was, zoo lang als zich in het Landschap van Balch onthield.

Van Maroetsiaakh heeft men drie manzels of dagen reizens tot aen Meimeneh.

En van daer een dag reizens tot Tsiektsjektoe: vallende in beide die plaetzen zeer veele en goede Paerden.

Van hier noch zes dagen reizens tot aen de Stad Balch: daer men geen Rivier, maer alleen Kariez-water heeft.

Hy verhaelde, datze daer zeer stip in haer gebeden zijn, en ook alle vreemdelingen, die in de Karewanseraes zijn, na het gebed gedreven wierden. Zwepende den geenen dapper, die daer in verzuimig zijn: zoo dat geen Christen of Heiden, zich alhier zoude konnen onthouden, of ten waer met kennisse en verlof van den Prinze, om van deze dwang verschoont te zijn.

Lichte Vrouwen en Hoeren worden daer niet toegelaten; maer dat noch veel erger is, zoo gaet men daer met de Cynaedi alle de Karewanseraes rond, biedende de zelve aen een yder, om haer schandelijk gebruik daer van te nemen: 't geen aldaer vry staet, ja zelfs voor geen zonde geacht word.

Den Prinze aldaer houd zeer slordig Hof, gelijk ook al het Volk aldaer zeer vuil en morzig over haer eeten is, zoo wel als in de kost, gaende zelfs met hare Laerzen over de Dziadzjiems, een zeker slag van spreeden, zonder de zelve eenigzins te vieren.

Van Balch komt men na vier mylen reizens in de Astaneh Hhatzreti Mortuzã-Ali, dat is, een devotige of Godsdienstige plaets van zijn Majesteit Mortuzã-Ali.

Van hier zijn vier dagen reizens tot Koëri: alwaer zeer veele Paerden zijn.

Voorts noch drie mylen tot Chindziaan,

* Alhier en over het Land van Chaff, en Bachitz, had te dezer tyd het gezag Zultan Siacho-werdizengeneh.

§ Dit zal misschien Serches wezen.

[p. 426]

welke plaets in een engte van 't gebergte leit.

Van hier komt men tot Koteli Hindoekusi; daer is een zeer moeyelijke weg over het gebergte: ontmoetende aen de andere kant van het zelve Hindoestaan, of 't Land van den Grooten Mogol, zoo als de onzen het zelve noemen.

En heeft men van deze Berg een weg tot aen Kabul toe, vyf dagen reizens groot.

Van hier tot Atek zijn tien dagen reizens.

Dan tot Gudzieráti Koetsiek, dat is, Kleen Guzeraat, zeven dagen reizens. Alhier zijn twee wegen, d'eene na Kisimier, en d'andere na Lahor, acht dagen reizens van daer: welke laetste hy bereist had: ontmoetende tusschen het zelve, en Dziehaan-abaad, dat is, Dehli, of Dilli, zoo d'onze het noemen, een plaets, door hem Serhind geheten. Schattende de streek van Balch na Agra omtrent Zuid-oostwaerts op te leggen.