| |
VII.
Tante Sina's verjaardag.
Het was zes uur in den morgen. Alles sliep nog in huis. Mies werd wakker en wreef zich de oogen. ‘Moe is jarig,’ dacht ze, en ze richtte zich op. Voorzichtig - voor zoover dat bij Mies ging - stapte ze over Emmie heen, die rustig doorsliep. Ze liep naar het raam en sloeg het open. Een heerlijke frissche geur kwam haar tegemoet. Een paar musschen tjilpten in de dakgoot. Op straat klonk een enkele haastige voet- | |
| |
stap. Anders was alles stil. Mies nam een sprongetje en ging op de vensterbank zitten. De musschen vlogen weg. Ze stak haar hoofd zoo ver mogelijk naar buiten en haalde diep adem. Wat was het een overheerlijk weer!
‘Moe is jarig,’ dacht Mies weer, sprong van de vensterbank en haalde de quatre-mains voor den dag. Toen zette ze den stoel met haar kleeren voor het raam, ging er zonder aarzelen met de knieën op liggen, zette de muziek in de dakgoot en begon op de vensterbank te spelen. Een kwartier ongeveer speelde ze zoo voort, telkens opnieuw beginnend, toen zuchtte ze, stak driemaal de tong uit tegen het onschuldige blaadje muziek en vond, dat ze haar plicht gedaan had. Toen bekommerde ze er zich niet meer om, nam de lampetkan en schonk of liever stortte den inhoud in de kolossale waschkom, zoodat die bijna overliep. Daarna bukte ze zich en deed kopje-onder in de kom, terwijl het water over de waschtafel stroomde. Ze hield het hoofd zoo lang onder als het haar mogelijk was. Eindelijk kon ze niet langer, proestend kwam ze boven water en liet de korte natte haren naar hartelust op den grond uitdruipen.
| |
| |
Terwijl ze daar stond, zich schuddend als een natte poedel, was Emmie, door het rumoer gewekt, opgestaan.
‘Ik feliciteer je wel, Mies!’
‘Goeien morgen,’ zei Mies, ‘en wel bedankt, - och geef me den handdoek even, ik kan niets zien.’
Toen ze de oogen had afgedroogd, begon ze zich nog eens flink te wasschen. Als Mies de waschkuur achter den rug had, was haar toilet gauw gemaakt. Vlug de rokken aan en de jurk, de haren gekamd en geborsteld, - dat was alles.
Emmie ging altijd langzamer te werk. Alles keurig in de puntjes, dikwijls tot wanhoop van Mies, die al dien tijd ‘verloren’ noemde. Nu werd ze zóó gehaast door Mies, dat ze het niet waagde in den spiegel te zien.
‘Toe, Em, hier is de jurk, - och, laat dat nu, je haar zit heusch goed. Kom, wil ik ze even van achteren vastknoopen? Hier is je ceintuur. Wacht, vouw jij de nachtponnen op, dan haal ik het bed even af. - Toe, ga nu mee, Em.’
‘Maar, wat wil je toch, Mies, 't is pas even halfzeven.’
‘O, is 't al zoo laat? Wat jammer! Ga mee,
| |
| |
dan zullen we de jongens roepen en dan gaan we allen tegelijk feliciteeren. Hoe vroeger, hoe beter. Moe moet nog slapen, dat is veel aardiger.’
Beneden, in het kamertje, waar de jongens sliepen, was alles nog doodstil. Het gordijn was neer, maar de zon scheen er doorheen.
Het bed van de tweelingen zag er allergrappigst uit. Eén kussen lag op den grond. De deken, door de jongens versmaad, was blijkbaar weggeworpen en sleepte over het beddekleedje. Bert en Joop lagen beiden aan het voeteneind. In hun hansopjes leken ze net dikke, ronde worstjes. Bert steunde half met zijn zwaar warm hoofd op Joops zij, terwijl Joop zich wreekte door zijn molligen arm op Berts gezicht te laten rusten. Beiden zagen er warm en blozend en allergezondst uit.
Mies maakte gauw een einde aan de rust van het tweetal. Zij stak haar hand in de lampetkan en liet het water op de warme gezichtjes druppelen, alsof ze bezig was goed te vochten, wat ze ook inderdaad deed, want de lakens genoten er mee van. De jongens trokken ijselijk vieze gezichten, griezelden en werden verschrikt wakker.
‘Komt, jongens, opstaan, Moe is jarig.’ Maar
| |
| |
de tweelingen zagen de heerlijke beteekenis van die woorden nog niet ten volle in, althans, ze lieten, zoodra de regen van waterdruppelen ophield, de hoofden weer vallen en sliepen weltevreden in. Mies was verontwaardigd over zooveel ongevoeligheid en schudde de ontaarde zonen eens duchtig door elkaar. Dit hielp. In een oogenblik was het tweetal op de been.
Toen allen gekleed waren, trokken ze in optocht naar de slaapkamer van Pa en Moe, ieder met zijn cadeautje in de hand, dat Pa hun den vorigen avond in stilte gegeven had.
Joop en Bert hadden elk een wenschje bij zich met een groen lint er om. Ze waren een beetje zenuwachtig en hemden een paar maal.
Kleine Piet, die ook uit zijn bed gelokt was, zou voorgaan. Hij liep op de teenen tot voor het bed. Toen begon hij met een vervaarlijke stem te zingen:
en wat er verder volgt. Geen wonder dat ‘Moesje’
| |
| |
in een oogenblik wakker was. Toen Piet zijn aubade gebracht had, klom hij gauw in het groote ledikant, sloeg zijn ronde armpjes om Moe's hals en zoende haar op beide wangen. Mijnheer en Mevrouw waren spoedig gekleed en nu was de beurt aan de tweelingen. Ze boden hun versjes aan, die door het vasthouden niet weinig verkreukeld waren, en zeiden één voor één met haperende stem hun wenschen op, terwijl ze geen oog van het plafond af hadden. - Moe was natuurlijk opgetogen, en hield zich of ze erg verrast was. Meer dan eens in den loop van de week had ze een brokstuk van die verzen gehoord, als de kinderen repeteerden; maar dat was Moe zeker weer vergeten.
Eindelijk kwamen ook Mies en Emma en wenschten haar een gelukkig jaar. Mevrouw Bergsma kuste de meisjes hartelijk en bedankte haar voor de mooie bloemen. Ze hadden namelijk samen een ruiker gekocht. Maar, omdat Mies over zeer weinig geld beschikken kon - ze was natuurlijk eerst in de laatste weken beginnen te sparen - en Emmie ook niet al te veel had, was er bebesloten, niet in een winkel te gaan, maar op de bloemmarkt. Daar, zoo beweerde Mies - ze was een Amsterdamsche en zou het dus wel we- | |
| |
ten - kon je alles goedkoop krijgen, als je maar kordaat was en afdong. Nu, dat hadden de meisjes gedaan. Vijf en twintig stuivers had de koopvrouw gevraagd en voor een gulden had ze den bouquet gegeven! Ze waren dus zeer in haar schik. Het was alleen jammer dat ze hem twee dagen te voren gekocht hadden, want de rozen hadden nu aan den rand gebruinde blaadjes.
Gelukkig vond mevrouw Bergsma ze beeldig, beeldig mooi en waren de meisjes, die een beetje berouw hadden van haar koopje, tevredengesteld.
De morgen ging prettig voorbij, allen waren in de opgeruimdste stemming. Groot was de blijdschap der kinderen toen er van den banketbakker een paar groote platte doozen werden gebracht, geheel gevuld met heerlijke, versche taartjes.
‘Moe,’ vroeg Mies, na het ontbijt, ‘komen er veel menschen vandaag?’
‘Och, als gewoonlijk, kind, mevrouw Terhorst en tante Lize en tante Mina...’
‘Ajakkes!’
‘Wat ajakkes?’
‘Och, die vervelende tante Mina! Dat is mijn peettante, Em, - eigenlijk is het een tante van Moe, dus mijn oudtante. O, ik begrijp het al wat ze
| |
| |
zeggen zal: ‘Wel, wel, en is dat nou Willemientje? Kind, kind, wat wordt jij groot! Past ze nogal goed op? En, hoe oud is ze nu? Zeven jaar? Wel zoo.’
Emmie moest lachen om den koddigen toon, waarop Mies sprak, en haar verontwaardiging over de onderschatting van haar leeftijd. Maar tante Sina was een beetje boos en zei, dat het volstrekt niet te pas kwam, oude menschen te bespotten.
Mies betuigde dadelijk spijt en bood aan om de kopjes te drogen, iets wat voor haar een afschuwelijke bezigheid was. Dit verzoende tante Sina en deed haar opgeruimdheid terugkeeren. Nu had Mies, die in dergelijke dingen een rechte ongeluksvogel was, de onvoorzichtigheid, een mooien porseleinen kop zóó lang tegen het licht te houden en rond te draaien, tot hij haar uit de hand viel en brak.
Nu werd tante Sina in ernst boos. Mies, verdrietig over haar rampspoed, liep met een stapel boterhammenbordjes naar de keuken, zette zo op de tafel, en barstte in tranen uit.
Mevrouw Bergsma bromde wat in zichzelve over onhandigheid, en dat het zoo'n zonde was van dien prachtigen kop.
| |
| |
‘Och, ze kon het niet helpen, tante, hij gleed haar uit de hand.’
‘Natuurlijk, als je hem niet goed vasthoudt, dan valt hij. Het spijt mij geducht, ik kan je niet zeggen, hoe het me hindert.’
Emmie vouwde de handen over haar ééne knie samen, trok het been op en vroeg met een ernstig gezicht:
‘Is het een erfstuk, tante?’
‘Wat zeg je?’
‘Ik vraag, of het een erfstuk is. Ik heb eens een blauw porseleinen bord gebroken. Moeke was er erg bedroefd om; ze wou het niet weten, maar ik merkte het wel. Dat was een erfstuk.’
Toen bleef ze zitten, in gedachten verdiept. Tante Sina bracht den boel naar de keuken, waar Mies bezig was met dikke bruine lijm den kop te repareeren.
Mevrouw Bergsma tikte het meisje vriendelijk op de wang en zei:
‘Kom, laat maar, Mies, het is zoo erg niet. Veeg je tranen maar af, die wil ik op mijn verjaardag volstrekt niet zien. Knap je wat op en ga wat wandelen met Emmie. Ze is nog maar zoo kort hier.’
| |
| |
Dat liet Mies zich geen tweemaal zeggen. In een wip was ze klaar en met Emmie op weg naar het Vondelpark.
‘Vindt je het niet naar, Em, dat je nu morgenavond weer naar Dordt gaat?’ begon Mies.
‘Och,’ en Emmie lachte stil voor zich heen, ‘je zult me misschien uitlachen, Mies, maar eigenlijk vind ik het nu wel weer prettig. Ik ben zoo verlangend, Moeke weer eens te zien. Dat kun je je niet voorstellen, want je bent nog nooit van huis geweest, hè?’
En toen ze Mies' bedrukt gezichtje zag, ging ze, haar hand pakkend, voort: ‘Zeg, Mieke, je begrijpt toch wel wat ik meen, hè? Je bent altijd erg aardig voor me geweest en ik zal je erg missen....’
Mies lachte.
‘Neen, dat meen ik wezenlijk, je gelooft me toch wel?’ En toen Emmie zich vragend tot Mies over boog en iets schemeren zag in de bruine kijkers, vroeg ze zacht: ‘Zeg, Mieke, denk je niet, dat ik veel van je houd? Ik houd heel veel van je. We moeten mekaar maar veel schrijven, hè?’
Mies antwoordde geruimen tijd niet, omdat ze
| |
| |
niet zeker was van haar stem. Ze hoestte een paar maal en zei toen: ‘O, het spijt me zoo, Em, dat je heengaat. Je bent altijd zoo goed voor me. En’ - dit laatste op fluisterenden toon - ‘ik geloof, dat je me beter maakt. Ja, wezenlijk, je maakt me beter.’
‘O, zeg dat alsjeblieft niet, Mies,’ zei Emmie met een heel verlegen gezichtje.
‘Och, ik wil het wel vóór me houden, maar het is toch zoo.’
Daarna spraken ze over wat anders, zochten een aardig plekje op en bleven langen tijd op een bank zitten. Toen viel het Mies opeens in om krijgertje te spelen, en hiermee vermaakten zij zich tot het tijd werd om te gaan koffiedrinken.
Dat er iets bijzonder heerlijks op de boterhammen was, begrijpt ieder. Maar Joop en Bert waren voor hun doen bijzonder matig en Mies was slecht genoeg om te denken, dat ze zich spaarden om een plaatsje voor de taartjes open te houden.
Na de koffie ging mevrouw Bergsma naar de keuken om limonade klaar te maken, een bezigheid, die in hooge mate de belangstelling van het tweetal opwekte.
De meisjes waren in de kamer gebleven. Mies
| |
| |
lag languit op den grond, onder voorgeven de pluisjes van 't kleed te rapen. ‘Wat is het warm, hè?’ zuchtte ze.
‘Je ligt ook juist met je gezicht in de zon!’ lachte Emmie.
Mies probeerde zich met haar handen wat achteruit te duwen, zoodat ze in de schaduw van de tafel kwam te liggen. Bij ongeluk stootte ze het hoofd aan den poot, nu sprong ze op, wreef zich eens flink over de pijnlijke plek en riep toen: ‘Zeg, Em, ga mee, ik weet wat.’
‘Wat dan?’ vroeg Em, die, lui in haar makkelijk stoeltje gezeten, ongaarne opstond.
‘Toe zeg, help eens om de kaarsen te krijgen, wat zitten ze er vast in!’ en Mies wurmde aan de rozen van de pianino, waarin de nieuwe mooie waskaarsen prijkten.
Eindelijk had Mies ze er uit, maar hield ook een blaadje van de roos in de hand.
Even keek ze verlegen, toen lachte ze.
‘Ik zal het maar uit het raam gooien,’ zei ze, ‘dan zullen ze denken, dat Piet het gedaan heeft, die zit er toch altijd aan te peuteren, en het is wel een wonder, dat hij ze niet al lang heeft stuk gemaakt.’
| |
| |
Emmie keek haar even aan, kreeg een kleur, want ze bloosde dadelijk, maar zei niets.
‘Of ik zal het toch ook maar zeggen,’ ging Mies voort, ‘maar vandaag niet, ik zal het in mijn zak steken, dan zal ik het morgen wel eens vertellen, of zoo.’
Toen nam ze welgemoed de kaars, klom op een stoel voor den spiegel en schreef, niet zoo sierlijk als ze wel gewenscht had: ‘Ter gelegendheid van Moe's verjaardag.’ De laatste g kon er niet goed meer op, maar dat was minder, die zette ze er in het midden onder, dat stond meteen netjes.
‘Moet het niet zijn gelegenheid, zonder d er in?’ waagde Emmie bescheiden op te merken.
‘Neen,’ zei Mies beslist en met gezag. ‘De menzeggen wel gelegenheid, maar het hoort toch zoo niet. Het staat netjes, hè?’ ging ze voort, een blik op het schilderwerk slaande, en achteruitloopend om het goed te zien. ‘Ik heb het eens gezien, toen onze meid trouwde. Maar dat was veel prachtiger, met bloemen en slingers; guurlanders noemde ze het, geloof ik.’
Daar kionk de bel, Emmie zette den stoel voor den spiegel vandaan en Mies posteerde zich in een hoek, om het effect te zien.
| |
| |
‘Mevrouw Van der Mark van Huyzen.’
Mevrouw Van der Mark van Huyzen werd binnengelaten. Ze was een vroegere vriendin van tante Sina. Ze was getrouwd met een heel deftigen mijnheer en deed mevrouw Bergsma ieder jaar één keer de eer aan, op visite te komen. Het was een lange, broodmagere dame met krulponny. Ze droeg handschoenen met twaalf knoopjes en had een lila-zijden japon aan en een mantel die uit louter fijne zwarte kant bestond.
Ze keek de meisjes door haar lorgnet uit de hoogte aan, en zette zich met majesteit op een stoel, dien Emmie haar aanbood. Gelukkig kwam mevrouw Bergsma gauw binnen.
‘Van harte gefeliciteerd, Gesina. Hoe gaat het? Goed? En je man ook nog wel, hoop ik?
‘En zijn dat je kleintjes? O, die alleen, maar dat is een allerliefst dotje! Kom eens hier, Laura, - o, heet ze geen Laura? - neen, dat is waar ook, ik vergis me met freule Laura van Beukenoorde, een nichtje van mijn man.
‘Maar Gesina, wat een snoezige versiering! Wezenlijk alleraardigst!’
Mevrouw Bergsma keerde zich verwonderd om, ze had met den rug naar den spiegel gezeten, en kleurde.
| |
| |
Het scheen toch al, dat zij de eer van dit hooge bezoek niet ten volle besefte. Nu was ze werkelijk boos.
‘Wie heeft dát gedaan?’ vroeg ze, ‘wat moet dat beteekenen?’
Mies, die met schepperswelbehagen het werk al dien tijd gadegeslagen en zich verwonderd had, dat het nog niemand in het oog was gevallen, kreeg een kleur en zweeg.
Emmie kwam naar voren, keek tante Sina met haar aardige blauwe kijkers aan en zei: ‘Wij... we dachten dat u het mooi zou vinden.’
‘Ik heb het verzonnen,’ viel Mies nu in. ‘Hier is de kaars,’ en ze haalde het stompje, dat ze op den rug hield, voor den dag. ‘En hier,’ en ze tastte in haar zak en gooide het porseleinen rozeblaadje op tafel, ‘dat heb ik gebroken, toen ik de kaars er uithaalde.’
Nu was het er uit.
‘Och,’ zei ze een poosje later tegen Emmie, toen mevrouw Bergsma de meisjes met een boodschap had weggestuurd, ‘ik heb het nu meteen maar gezegd, dan gaat alles in één moeite door. Ik zal straks wel een standje krijgen, maar och, als het vandaag Zaterdag is, is het morgen Zondag!’
| |
| |
Toen de avond gekomen was, begon de rechte feestvreugde. Oom Piet zat, met een genoeglijk gezicht, zeer tevreden een fijne sigaar te rooken. Tante Sina was druk in de weer. De theeboel stond op tafel, het mooie servies, het parelmoeren kistje met de zilveren lepeltjes op het blaadje, het theelichtje met zijn transparantjes er achter. De jongens hadden hun mooie hessen aan en Mies en Emmie zagen er alleraardigst uit. Mies had geprobeerd in haar voorhaar wat krullen te branden met een friseertang, wat haar gelukt was. Natuurlijk had zij een bosje haren verbrand en een blaar in den vinger gekregen, maar, zooals Mies zei: ‘Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden.’
De spiegel prijkte nog met zijn fraaie versiering. Tante Sina had ze er eerst af willen wasschen, maar oom Piet had er hartelijk om gelachen en gezegd, dat het wel jammer zou zijn, en toen was het zoo gebleven.
Langzamerhand kwamen de weinige gasten. Bij elk belgelui sprongen de jongens op, keken mekaar verheugd aan en verkneukelden zich van plezier.
Eindelijk, na een haastigen ruk aan de schel
| |
| |
en een paar vinnige woorden tegen Dientje, die in een helder japonnetje de deur opendeed, kwam Mies' peettante de kamer binnen.
Het was ongetwijfeld een vreemde verschijning. Op het geelwitte haar had ze een zwart kanten kapje gezet met vuurrood lint, want ze zei: ‘Een mensch is niet zoo oud of hij ziet graag wat vroolijks.’ De kanten linten hingen haar over het bruinzijden lijfje, waarop een reusachtige broche prijkte.
Ze trippelde de kamer binnen, omhelsde mevrouw Bergsma en kuste haar met veel vertoon op beide wangen.
Toen wendde ze zich, nijgend, naar de gasten, druk pratend en tegelijk naar de ooren wijzend en de schouders ophalend, om te beduiden, dat ze doof was en geen woord verstond van wat men terugzei. Eigenlijk was het een beetje voorbarig, want niemand had nog een woord gezegd.
Eindelijk kreeg ze Mies in het oog: ‘Kom eens hier, Mies, kom eens bij je tante. Dat is nu mijn petekindje! En, hoe gaat het, leert ze braaf? Je moet je tante eens komen opzoeken, hoor, ik geloof dat ze nog wat in het trommeltje heeft.’
En toen Mies zich met een ontstemd gezicht
| |
| |
van haar liefkoozingen vrijmaakte: ‘Och, het is zoo'n schatje, die Mies!’
Toen de thee met de schuimpjes genoten was, zocht oom Piet tevergeefs Mies in het oog te krijgen. Mies merkte het wel maar scheen niets te begrijpen. Eindelijk, toen ze opstond om eau-de-cologne te krijgen, pakte hij haar beet en fluisterde: ‘Hoe is het, speel jullie je stukje niet?’
Nu was er geen ontkomen meer aan, want oom Piet opende de piano en kondigde deftig de quatremains aan. Emmie en Mies zetten zich neer.
Het was alsof Mies een prop in de keel schoot. ‘Ik kan er niets meer van,’ fluisterde ze. ‘Kom,’ zei Emmie, ‘probeer het maar, ik zal wel zachtjes tellen. We zullen het wat langzaam spelen.’ Mies ademde diep en beet op haar wangen. Emmie telde: ‘Eén twee, drie,’ - en daar begon het. Of liever, daar begon Emmie, die de tweede hand speelde. Mies was bij ongeluk een beetje te laat.
Emmie telde door, één, twee, drie, vier, - één, twee, drie, vier, hopende dat alles nog goed zou gaan, maar Mies raakte hoe langer hoe meer in de war. Toen probeerde Emmie haar in te
| |
| |
halen en sloeg een paar maten over, om gelijk te komen; maar Mies, die zoo iets merkte, meende dat ze veel vlugger moest spelen en raffelde door.
Emmie was rood tot in den hals, Mies beet op haar wangen. Eindelijk, op het onverwachtst, sloeg ze met een handige beweging twee bladen om, stootte Emmie met de knie even aan, zette zich schrap en speelde het slot onberispelijk af, wel is waar in marschtempo, maar overigens zonder fouten.
De gasten, die ten duidelijkste de slotakkoorden gehoord hadden, want Mies had die zoo beslist mogelijk gespeeld, applaudisseerden luid.
Oom Piet trok een comisch schuin gezicht en lachte Mies uit.
‘Hoe heet het?’ vroeg tante Sina, terwijl ze Mies en Emmie voor de verrassing bedankte.
‘Die letzte Rosen, uit de Martha,’ antwoordde Mies.
‘O, zoo,’ zei Tante.
‘Kent u het niet,’ vroeg een der dames vriendelijk, ‘het is “Lieve schipper, vaar mij over”; ik vind het een heel lief wijsje.’
Nu barstte Oom in een hartelijk lachen uit en kon niet tot bedaren komen, kneep Mies, die
| |
| |
verlegen werd, in de wangen en zei dat ze zeker niet voor pianiste in de wieg was gelegd. Daarop vroeg hij of Emmie niet eens alleen wat spelen wou, wat ze dadelijk deed. Mies was blij, dat Emmie zoo weer in haar eer hersteld werd.
De wijn kwam op tafel en nu werden Bert en Joop met een taartje in de hand naar bed gestuurd. Zeer gewillig, maar met bedrukte gezichten, stonden ze op, gaven allen menschen een hand en verlieten het tooneel.
Mies en Emmie mochten opblijven en vermaakten zich met dan naar dezen, dan naar genen te luisteren en met het eten van onderscheidene taartjes. Een groot glas limonade, dat tante Sina voor ze inschonk, verhoogde haar vreugde zeer.
Heel laat 's avonds gingen ze naar bed, beiden dood van den slaap. Mies zette zich op den rand van het bed, schopte de lage schoentjes uit en bleef, te lui om zich uit te kleeden, een poosje met dichte oogen zitten.
‘Nu moest je zóó kunnen neervallen,’ zuchtte Mies slaperig, ‘zonder je uit te kleeden.’
Toen Emmie al klaar was en zonder veel woorden in bed stapte, begon zij haar kleeren uit te doen, stuk voor stuk alles vallen latend.
| |
| |
Gapend werkte ze zich in de mouwen van haar jakje. Fft, daar ging de kaars uit. Ze liet zich in bed vallen. ‘Slaap je al, Em?’
Maar Em gaf geen antwoord.
|
|