Kleine menschen

V.
Kennismaking.

De avond was voor Willem vrij vervelend geweest. Hij had nog maar weinig huiswerk. Hij was er dus in een oogenblik mee klaar geweest.

Mevrouw had hem een leesboek gegeven. Wim hield veel van lezen, en hij was er dus met plezier aan begonnen. Maar al heel gauw verveelde het hem. Het boek heette: Waarom en Omdat en het behandelde enkel de natuurkunde.

De jongens zaten allen te werken, dus van praten kwam niets in. Wim was dus heel blij,

[p. 111]

toen mijnheer Vosmeer hem een paar brieven gaf om naar de post te brengen. ‘Ik zal je ook nog een pakje meegeven, maar dat moet ik even van boven halen,’ zei Mijnheer.

Alle jongens benijdden Willem, het gebeurde hoogst zelden dat een van allen een boodschap werd opgedragen. En ze wipten er zoo graag eens even uit.

Mevrouw was niet in de kamer, toen Mijnheer wegging.

‘Ik zal je even alleenlaten,’ zei hij ‘ik vertrouw dat jelui ordelijk zult zijn!’

Zoo iets hielp altijd. De jongens bleven op hun plaats, enkelen werkten rustig door. Maar Egbrink vroeg: ‘Heb je geld bij je?’

En toen Willem knikte: ‘Breng dan een kwartje sigaren voor me mee, zware, merk Voorwaarts!’

Ook Wolters keek op; hij likte zich even behaaglijk de lippen en zei toen: ‘En voor mij een ons leverworst, Duitsche, van de beste!’

Brinkje lachte.

Willem knikte en fluisterde: ‘Waar?’ Hij wou zijn nieuwen makkers toonen, dat hij hun graag een dienst bewees.

[p. 112]

‘Bij den poelier!’ riep Ternooy.

‘In het snoephuisje,’ zei Brinkje; maar Wolters had nog juist den tijd hem in te lichten. ‘Drie huizen hier voorbij, bij den slager,’ zei hij. Toen kwam mijnheer Vosmeer binnen.

Willem sloeg de oogen neer, toen hij de brieven in ontvangst nam, Mijnheer moest eens weten, dat Willem hem nú al bedroog!

Toen hij weer terugkwam, had hij de leverworst en de sigaren in zijn buisje verborgen.

‘Kon je het niet vinden?’ vroeg mijnheer Vosmeer vriendelijk.

Willem kleurde. ‘Niet dadelijk, Mijnheer,’ loog hij. Bij den slager had hij zoo lang moeten wachten op het snijden van de worst. Dáárdoor was hij zoo laat teruggekomen.

Om halftien werd Willem, die over zijn boek had zitten druilen, door Mevrouw naar boven gebracht. Op een lange gang, die de geheele bovenverdieping in tweeën verdeelde, kwamen verscheidene kamertjes uit. Wim werd er een van aangewezen, waarin twee ledikanten stonden. Mevrouw vertelde hem dat de groote jongens elk voor zich, en de kleine samen een kamer hadden.

Wim kleedde zich spoedig uit en kroop in bed,

[p. 113]

waar hij met open oogen bleef liggen, nieuwsgierig wie zijn kameraad zou zijn.

De klok had tien geslagen, toen een troepje jongens ordelijk de trap op kwam. Een oogenblik, en daar trad Brinkje op de teenen binnen. Zonder een woord te zeggen, begon hij zich te ontkleeden, en in een wip lag hij onder de wol.

Wim had graag een praatje met hem gemaakt, maar hij herinnerde zich dat Mevrouw het spreken in de slaapkamer nadrukkelijk verboden had, daarom zweeg hij.

Toch verbaasde het hem, dat Brinkje zoo gehoorzaam was. In zijn hart vond hij het heel flink van hem.

Wim keerde zich af en toe om, maar Brinkje bleef onbeweeglijk liggen, wat Willem deed vermoeden dat zijn makker was ingeslapen.

Om halfelf klonk een zachte tred in de gang en stapte mijnheer Vosmeer behoedzaam de open deur binnen. Hij kwam eerst bij het bed van Brinkje, over wien hij zich heenboog, daarna scheen hij te onderzoeken of Willem al sliep. Wim hield de oogen gesloten en Mijnheer dacht, dat hij sliep, en verliet het vertrek.

Nauwelijks was Mijnheer weg, of Wim meende

[p. 114]

een onderdrukt gelach te hooren, dat echter dadelijk geheel verstomde. Wim kon Mijnheers voetstappen volgen, hij begreep dat nu de kamertjes der andere jongens geïnspecteerd werden. Na een paar minuten hoorde hij niets meer. Even later zag hij Brinkje met duizend voorzorgen het bed uitstappen en op de teenen naar de deur gaan. Hij scheen aan den overkant iemand te wenken en werkelijk, daar kwamen Egbrink en Ternooy, Jansen en Wolters en zelfs de groote Van der Made, voorzichtig of ze op eieren liepen, het kamertje binnen. Zonder zich te geneeren, zetten Egbrink en Wolters zich op den rand van zijn bed, Ternooy, Jansen en Van der Made op dat van Brinkje.

‘Nu voor den dag met je leverworst!’ zei Wolters, niet onvriendelijk.

‘En met je sigaren,’ voegde Egbrink er bij.

Willem, verbluft, angstig, geheel in de war, grabbelde onder zijn stapeltje kleeren en bracht het gevraagde te voorschijn.

Er waren juist zeven plakjes worst, die Wolters eerlijk deelde.

‘Nu, je hebt beste gehaald,’zei Wolters goedkeurend, terwijl hij zich de lippen aflikte.

[p. 115]

‘Ze kost twintig centen het ons,’ zei Willem, waarop Wolters met een grootmoedige handbeweging zei: ‘Spreek daar maar niet meer over, laat dat maar blijven!’

Wim zag nu, dat hij er ingeloopen was, en dat hij de traktatie zelf betalen moest; het ging hem wel een beetje aan zijn hart, maar hij genoot nu een betere behandeling, en dat deed hem veel plezier.

Na de worst kwam de beurt aan de sigaren. Egbrink was er heel royaal mee, dat moet gezegd worden. ‘Steek eens op,’ zei hij ook tot Willem; maar Wim bedankte.

‘Allo, geen kunsten!’ zei Egbrink. ‘Kerel, je moet lid worden van ons college. Heb je wel eens van den Grooten Keurvorst en zijn tabakscollege gehoord?’

Ja, dat had Willem.

‘Nu, wij hebben er ook een, het Tabakscollege van de Zes Nachtbrakers, want we beginnen pas om halfelf, zie je. Dan is de ronde gedaan, Mevrouw zit beneden te dutten, en Mijnheer doet een loopje. Om kwart over elven stappen we op, want tegen halftwaalf komt zijnedele weer thuis.’

[p. 116]

Willem was verstomd. Hij bedankte voor de sigaar, hij wou niet leeren rooken, zei hij. De jongens lachten hem uit.

‘Geen pardon,’ zeiden ze, ‘geen uitvluchten! Bij Frederik Wilhelm moest ook iedereen er aan.’

‘Maar het is ongezond,’ protesteerde Willem. En toen, met een wijsheid en een overtuiging, die de jongens lachen deed: ‘Er zit nicotine in tabak. Nicotine is vergif. Eén druppel vloeiende nicotine is voldoende om een konijn te dooden.’

Egbrink proestte het uit: ‘Ben jij dan een konijn?’ vroeg hij

‘Zijn wij dan ziek of halfdood?’ vroeg Ternooy.

‘Jullie hebt toch allemaal bleeke gezichten!’ zei Willem opeens, hij kreeg een kleur van zijn brutaliteit; ‘Van der Made en Wolters niet zoo erg,’ voegde hij er eerlijkheidshalve bij.

Egbrink fronste het voorhoofd. ‘Wat een praats voor zoo'n kleinen jongen, daar, pak aan,’ zei hij, en nogmaals hield hij Willem een sigaar voor.

Maar Van der Made kwam vergoelijkend tusschenbeide. ‘Ik heb nog een paar kleine, lichte sigaartjes meegenomen, die heb ik toch ook lie-

[p. 117]

ver.’ En toen de anderen niet op hen letten, fluisterde hij Willem toe: ‘Doe maar een paar trekjes voor de leus, 't zal je niet hinderen!’