Tooneelpoëzy. Deel 1

[p. 119]

Voorbericht.

De liefde voor het Vaderland was altoos een kenmerk van onzen Landaart. Wy zien denzelven, van de tyden van Claudius Civilis af tot op onze dagen, goed en bloed rustig opzetten om hetzelve te beschermen. Nooit echter vertoonde deeze zucht zich schooner, dan toen Philips de Tweede de Vryheid naar het harte stak; toen wierd elk Nederlander een Held. Wie telt alle de naamen van haare edelmoedige Beschermers, die onder de banier der doorluchtige Nassauwsche Vorsten gestreden hebben? Mannen, die aan de Nakomelingschap dierbaar zullen zyn zo lang Nederland een vry Gemeenebest zal weezen. Onder deeze lofwaardige Helden verdient Jacob Simonszoon de Ryk eene uitmuntende plaats; gelyk door den grooten Geschiedschryver Hooft zeer wel is aangemerkt. Dit heeft my bewogen zyn' naam, na tweehonderd jaaren, weder te doen herleeven. Zie hier de byzonlerheden die ik van zyn' persoon heb kunnen verneemen. Jacob Simonszoon de Ryk, of de Ryke, was toegenaamd van der Gracht. Zyn Grootvader, Ryk Alberts van der Gracht, wierd bygenaamd Rykert, en was gehuwd aan Margareta Remmers; by welke hy drie Zoonen had, Simon, Pieter den ouden, en Pieter den jongen, nevens drie Dochters. Hy schynt van Amsterdamsche afkomste geweest te zyn, dewyl in de lysten der Regeeringe van die Stad, onder de Schepenen van den jaare 1416, reeds gevonden word, Willem Janszoon van der Gracht. De oudste Zoon Simon Ryke, of Rykert van der Gracht, trouwde Cornelia van der Pot, Willems Dochter; en had by haar twee Zoonen, Jacob en Rykert, nevens zes Dochters.

Jacob Simonszoon de Ryk, was gehuwd aan Margareta Hooft, Nicolaas Dochter. Zy had één Broeder, ook Nicolaas genaamd, en was een volle Nicht van den beroemden Amsterdamschen Burgemeester, Cornelis Pieters-

[p. 120]

zoon Hooft. By zyne gemelde Echtgenoote had hy twee Zoonen en drie Dochters; Simon, Willem, Geertruid, Agatha, en Johanna. Uit de talryke spruiten van den stamboom van de Ryk zyn eenige takken der aanzienelyke Familiën van Oudenroch, Spiegel, Backer, van Waveren, van Hoorn, van der Pot, Raap, Hudde, de Wit, en anderen gesproten. Deeze en nog eenige byzonderheden ben ik verschuldigd aan de berichten my door sommigen van hen beleefdelyk medegedeeld; waarvoor ik openlyk myne erkentenis betuige. Of Roeland de Ryke, Pensionaris van Loven, en in 1568 door Alva gevangen, van de Familie geweest is, heb ik niet kunnen ontdekken. Waarschynlyk is Pieter de Ryke, Representant van Prins Willem den Eersten, als eerste Edele van Zeeland in 1581, een Broeder van den Vader van onzen de Ryk geweest, die, gelyk hier vóór blykt, twee Broeders gehad heeft, beiden Pieter genaamd. De waarschynlykheid hiervan word vergroot, doordien men my bericht heeft dat nog heden eene Familie in Zeeland is, die den Naam en het Wapen voert van de Ryke van der Gracht.

Onze de Ryk, in de Nederlandsche geschiedenissen bekend onder de inneemers van den Briel, en als Admiraal van ter Veere in den jaare 1572,^* heeft het geluk gehad dat zyn naam nog roemryker der vergetelheid ontrukt is door zynen Bloedverwant, den Historieschryver Hooft; de eenige van onze oude Geschiedschryveren, zo verre my bekend is, die een omstandig bericht geeft van de daad, die het onderwerp van dit Treurspel uitmaakt.^†

Naderhand is hy geweest, Heere van Zaffelaar; Overste over het Land van Over-Flakké; en heeft als Kolonel en Luitenant onder den Grave van Bossu in de legers van den Staat, in den jaare 1580, te lande gediend.

* Zie Hooft, bladzyde 234, 239 en 252.

† Zie den zelfden, bl. 315 en 350.

[p. 121]

Gelyk ook zyn oudste Zoon, Simon de Ryke van der Gracht genaamd^*, die naderhand, in de jaaren 1627 en 1628, Rekenmeester, Raad en Schepen der Stad Amsterdam geweest is, en gehuwd aan Maria Jonkheins.

Zyn tweede Zoon, Willem, was getrouwd aan Maria van der Pot, Dochter van Cornelis van der Pot en Agatha Hooft, Cornelis Dochter; welke eene volle Nicht van zyne Moeder was.

De oudste Dochter, Geertruid, was in eerste huwlyk getrouwd met Absalon Nicolaaszoon, die als vrywillige by den aanval op den Couwenstynschen dyk geweest is, en aldaar gewond wierd in 1585.^†

Haar tweede Echtgenoot was Jan van Hoorn Jansz.; waarschynlyk Broeder van Willem van Hoorn Jansz, die zyn' Zoon als Gyzelaar by den Spaanschen Gezant Mendoza in London waagde, in den jaare 1581.^§

De tweede Dochter van de Ryk, Agatha genaamd, trouwde Pieter Jacobsz Nachtglas, in 1595 Raad te Amsterdam.

Zyn derde Dochter, Johanna, is gehuwd geweest aan Ysbrand Elbertszoon Ben, in 1594 en 1595 Raad en Schepen te Amsterdam.

Mogt thans de stem van de Ryk, die eerbiedwaardige Vaderlander, een stem welke hy als uit zyn eerlyk graf ons nog doet hooren, de liefde tot het Vaderland in alle braave gemoederen leevende houden; opdat elk Nederlander het zyne toebrenge, om dit gezegend plekje gronds, in dien zelfden stand aan de Nakomelingen over te leveren als hy het van zyne Voorvaderen ontfangen heeft!

* Zie Hooft, Nederlandsche Historie, bladzyde 180 en 236.

† Zie den zelfden, bladzyde 1004.

§ Zie den zelfden, bladzyde 778.