Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 1

[86. Het dorp Grijpskerk]

In de westelijkste, aan de provincie Friesland grenzende dorpen van 't Westerkwartier, te Pieterzijl, Visvliet, Grijpskerk of Ruigewaard, Grootegast, Opende enz. helt de volkstongval, ofschoon friso-saksisch blijvende, nog meer naar het friesche taaleigen en de friesche uitspraak over. De tongval van Grijpskerk en vooral die van Visvliet is nagenoeg gelijk aan dien van het aangrenzende dorp Burum in Friesland, waar de friesche taal ook reeds door een friso-saksischen tongval is vervangen.

86. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van het dorp Grijpskerk.

Medegedeeld door den neer Dijksterhuis, hoofdonderwijzer te Grijpskerk. Mei 1871. (In nederlandsche spelling.)

11. 'N man had twie jonges.

12. In de jongste zee tot heur voader! voader! geef mij miin part van 't goed dat mij toekomt. En hij partte heur 't goed.

13. In niet veul doagen loater het de jongste zeun als bij 'nander

[p. 422]

gaard in is vortgoan noa 'n land, wiet hoe ver, in doar het 'r ziin goed en overdoad verzwierd.

14. In doe hij alles kwiit was, doe kwam d'r 'n krappe tiid en dat land, in hij begon gebrek te liiden.

15. En hij gong hen in voegde 'm bij ien van de minsken en dat land in die stuurde 'm met de zwiinen noar 't land.

16. In hij wol wel geern mit de zwiinen uut 'e bak eten; moar gien minsk gaf 'm wat.

17. In doe hij him goed bedocht, zei er: miin vaders knechten hebben alles en de ruumte in ik li gebrek.

18. Ik moak mij kloar om noa miin voader te goan in 'k zel 'm zeggen: voader! ik heb verkeerd handeld tegen God in tegen jou!

19. Ik bin 't niet meer weert jou zeun nuumd te worden; moar loat mij dan moar knecht bij jou wezen.

20. In hij zocht ziin voader weer op. In doe 'r nog 'n end van him was, doe zag ziin vader 'm al in die wor d'r noar van; hij liep op him toe, sloeg him de handen om 'e hals in tuutte him.

21. In de zeun zee tegen him: voader! ik heb verkeerd handeld tegen God in tegen jou in ik bin 't niet weerd jou zeun nuumd te worden.

22. Moar de voader zee tegen ziin volk: bringt hier doadelk de beste kleeren in loat 'm die antrekken in geeft 'n ring om ziin vinger in skoenen an 'e voeten.

23. In hoalt 't beste kalf uut 'l hok in slacht 't; wi willen 'n gastmoal hebben in plezier moaken.

24. Want miin jonge was dood in nou is er weer levendig worren; ik har 'm verloren in nou heb 'k him weervonnen. In doe moakten ze plezier mit 'nander.

25. In ziin oldste zeun was noar 't land in doe die weerom kwam in dicht bij huus was, hoorde hij 't alarm.

26. In doe riep 'r 'n knecht bij 'm in vroeg 'm wat dat te beduden har.

27. In de knecht zee tegen him: jou broer is d'r weer in jou voader het 't meste kalf slacht, omdat 'r him gezond weerom kregen het.

28. Moar hij wor kwoad in wol niet en huus kommen. Doe gong de voader noa buten in neudigde him.

[p. 423]

29. Moar hij zee tegen ziin voader: kiik! ik bin nou zoo lange joaren en huus west in 'k heb nooit tegen jou zin handeld in nooit hei je mij nog 'n bokje geven om mit miin vrunden 's plezier te moaken.

30. Moar nou disse jonge weerkomen is, die jou goed met hoeren d'r deur brocht het, nou loat jou 't meste kalf slachten!

31. In doe zee de voader tegen him: miin jonge! jou bin ja altiid bij mij in al wat ik heb, is jouës ja!

32. Loa' we vroolk in bliide mit 'nander wezen, want jou broer was zoo goed as dood in hij is weer levendig worden, hij was verloren in is weer vonnen.

Aanteekeningen.

De oa klinkt tusschen o en a in, maar naar de a overhellende.

11. Twie, twee; ook in de friesche steden twie; zie vs. 11 bl. 272.

15. En, in, is eigenaardig aan den grijpskerker tongval, terwijl men er het nederlandsche voegwoord en steeds als in uitspreekt. Ook in andere woorden met in en en komt deze afwijking voor; zoo zeit men: minsk voor mensch, enz. even als in Friesland en worden de geslachtsnamen Bennema en Pentinga er als Binnema en Pintinga uitgesproken; daarentegen zeit men wenkel voor winkel, enz. Zie vs. 14 bl. 410 op iin en vs. 20 bl. 421 op iinwindig.

20. Tuutte, zoende; zie vs. 20 bl. 421 op doetje.

25. Alarm; zie vs. 25 bl. 391.

31. Ja, immers; zie vs. 29 bl. 421 en vs. 31 bl. 417.