Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 1

[39. Het dorp Wittlage bij Osnabrück]

De tongval van het zuidwestelijkste gedeelte van het voormalige koninkrijk Hannover, met dien van het noordwestelijkste deel van Westfalen, de steden Lingen, Meppen, Benthem, Reine, Ibbenburen en Osenbrugge of Osnabrück met de omstreken daarvan bevattende, maakt voor een gedeelte den overgang uit van het oostfriesche friso-saksisch en van het zuivere nedersaksisch tot het westfaalsche saksisch en is zeer na verwant aan de tongvallen van oostelijk Drenthe en van Twenthe. In de omstreken van Osnabrück wordt de zware saksische a of oa als au uitgesproken, b.v. gaun voor gaan, daun voor gedaan, enz.; ook de volkomene o van sommige woorden zweemt in deze woorden naar den au-klank, b.v. braud voor brood, auk voor ook, enz.

39. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van het dorp Wittlage bij Osnabrück.

Medegedeeld door den heer Dr. Hermann Hartmann te Lintorf. September 1871. (In hoogduitsche spelling.)

11. Een minske harre twe söhnens.

12. Un de jüngste van de beden seggde to'm vaar: vaar! giff mi miin deel, de mi tokümmt. Un he deelde tussen de beden dat vermügen.

13. Un nich lange darna packede de jüngste söhn alles to haupe un taug wiit weg öwer 't land un da brachte he siin vermügen dür.

14. As he nu all dat sine vertihrt harre, quam 'n düre tüt öwer düt sülweste land un he füng an to hungern.

15. Un he güng hen un vermehede sick an enen börger in dat land, de wisede 'm up dat feild dat he de swine hödde.

[p. 219]

16. Un he verlöng siin liif to füllen mit dem awfall den de swine freiten, mer kin minske gaff et em.

17. Da güng he in sick un sä: wo veele dagläuners heff miin vaar de braud genog hewwet un ick kome ümme vor hunger.

18. Ick will upstaun un to miin vaar gaun un to em seggen: vaar! ick hewwe sünde daun in 'n himmel un vor di.

19. Ick bin nich mehr werth dat ick diin söhne heete, make mi to dinen daglauner.

20. Un he stünd up un quam to sinen vaar. As he noch wiit af was, sach siin vaar em un beduurde em, löp hen un füll em üm den hals un küssede em.

21. De söhne awer sä to em: vaar! ick hewwe sünde daun in 'n himmel un vor di; ick bin nich mehr werth dat ick diin söhne heete.

22. Awer de vaar sä to sine knechte: halet dat beste kleid un tehet et em an un giwet em en ring an de hand un schohe an sine föte.

23. Un bringet en mästet kalw her un slachtet et un laut et us eeten un vergnöget sin.

24. Denn düsse miin söhne was daut un he is wier lebendig worn; he was verloren un is wier funen. Un se füngen an vergnöget to sin.

25. Awer de ölste söhne was up den feilde un as he neiger an dat hus quam, hörde he singen un spell.

26. Un he röp enen van de knechte to sick un frög wat da löss wöre.

27. De seggde to em: diin broer is komen un diin vaar heff en mästet kalw slachtet, dat he em gesund wier sütt.

28. Da word he verdreetlick un woll nich in 't hus gaun. Da güng siin vaar herut en batt em.

29. He andworde awer un seggde to'm vaar: süh! so veele Jahre deen ick bi di un hewwe jimmer daun wat du mi seggt hest, un du hest mi miin liwe nich enen buck giwen dat ik mi mit mine fründe en vergnögen makede.

30. Nu is düsse diin söhne komen de siin vermügen mit horen üm den hals brocht hefft, un nu hest du em en mästet kalw slachtet.

[p. 220]

31. Awer he seggde to em: miin söhne! du bist alle tiit bi mi un alles, wat mi gehört, is auk dine.

32. Du schasst vergnöget un good to freie sin, denn düsse diin broer was daut un he is wier lebendig worn; he was verloren un is wier funen.

Aanteekeningen.

15. Vermehede, verhuurde, van het hoogduitsche vermiethede.

16. Verlöng, verlangde; het werkwoord verlangen wordt in dezen tongval onregelmatig verbogen.

22. Tehet, trekt; zie vs. 13 bl. 162 op tôg.

27. Sütt, ziet.

29. Jimmer, immer, altijd; ook het hedendaagsche westfriesch. heeft jimmer. Zie vs. 31 bl. 153.