Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon. Deel 1

[34. De stad Norden]

In de stad Norden wijkt de tongval der inwoners slechts weinig af van het dialect der bewoners van Norderland, van het omringende platte land. Overigens geldt voor Norden ook, wat reeds meermalen in dit werk gezeid is van de volksspraak der steden in Neder-Duitschland. Even als elders dringt ook te Norden het hoogduitsch zich hoe langer hoe meer in; een min of meer zuiver hoogduitsch, dat echter altijd met een duidelijk merkbaren friso-saksischen en frieschen tongval wordt gesproken, is er reeds de dagelijksche omgangstaal der aanzienlijken geworden; natuurlijk wordt ten gevolge daarvan de tongval der geringere burgers van Norden ook dagelijks met veel vreemde hoogduitsche klanken, woorden en uitdrukkingen besmet.

34. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van de stad Norden.

Medegedeeld door den heer A. Hoppe, Cand. min. te Norden. Juni 1870. (In hoogduitsche spelling.)

11. En minsk harr twee söäns.

[p. 193]

12. Un de jungste van hör sä an de vader: vader! giff mi dat deel van dat good wat mi höört; un he verdeelte dat good unner hör.

13. Un neet lang na her sammel' de jungste söän alls to samen un truck wied weg aver land un dor brogg' he sien good dör mit slampampen.

14. As he nu al sien good vertärt harr, keem 'n groot dührte in dat gansse land un he fung an noth to lieden.

15. Un he gung hen un hung sück an 'n börger van dat land; de schick' hum up sien acker de swien to höden.

16. Un he was blied' to west, wenn he sien buuk man vullslaan kunnt harr mit dat wat de swien eeten; man nüms geef 't hum.

17. Do sloog he in sück un sä: wo vöäl arbeiders up daghüür hett mien vader, de brod genoog hebben, un ick ga to grunn' vör hunger.

18. Ick will mi up 'n weg maken un na mien vader gaan un an hum seggen: vader! ick heff sündigt in d' himmel un vör di.

19. Un ick sün nu neet meer wärt dat ick dien söän heet'; maak mi to een van dien arbeiders.

20. Un he mook sück up 'n weg un keem bi sien vader. As he aber noch wied weg was, seeg sien vader hum un 't jammer' hum, leep un full hum um 'n hals un küss' hum.

21. Aber de söän sä an hum: vader! ick heff sündigt in d' himmel un vör di; ick sün nu neet meer wärt dat ick dien söän heet.

22. Aber de vader sä an sien knechten: haalt dat beste kleed her un treckt hum dat an un gääft hum 'n fingerring an sien hand un scho an sien foten.

23. Un haalt 'n fett kalf her un slacht dat; laat uns äten un lüstig wäsen.

24. Denn diss' mien söän was dood un he is wär lebendig worden; he was verlaorn un is wär funnen. Un se fungen an lüstig to wäsen.

25. Aber de olste söän was up 't feld, un as he dicht bi huus keem, höör he dat singen un dansen.

26. Un he reep een van de knechten un froog wat dat was.

27. Un de sä an hum: dien bröör is kaom'n un dien vader hett 'n fett kalf slacht, darum dat he hum gesund wär hett.

28. Do wur he düll un wull neet henin gaan; do gung sien vader heruut un beed' hum.

29. Aber he geef sien vader to 'n antwoort un sä: süh! so vöäl

[p. 194]

jaren deen ick di un ick heff dien gebott noch nooit avertreden un du hest mi noch nooit 'n buck gäven dat ick mit mien frünn' lüstig wäsen kunn.

30. Nu aber diss' dien söän kaom'n is, de sien geld un good mit horen dörbrocht hett, nu hest du hum 'n fett kalf slacht.

31. He aber sä an hum: mien söän! du büst alltied bi mi un all wat mien is, dat is dien.

32. Du sullst doch lüstig un up dien schick wäsen! denn diss dien bröör was dood un he is wär lebendig worden; he was verlaorn un he is wär funnen.

Aanteekeningen.

De klank ie is de zuivere lange i of ii. Be opene a klinkt als oa.

13. Slampampen, doorbrengen, komt ook in het nederlandsch voor en is het zelfde woord, maar met een lasch er in, als het hoogduitsche schlämmen en het nederlandsches slempen. Zie vs. 13 bl. 119.

15. De schick' hum, van schicken, zenden, in plaats van de stüürd' hum, is meer hoogduitsch.

17. To grunn', door afslijting der d van to grunde, te gronde.

20. Aber, maar, is ook uit het hoogduitsch afkomstig; het oorspronkelijke friso-saksisch heeft hiervoor man, oudfriesch men. Zie vs. 16 bl. 163 en vs. 19 bl. 196.

29. Nooit, is uit het nederlandsch afkomstig en niet zuiver friso-saksisch.

32. Up dien schick, welgemoed, in uw schik; in Nederland zeit men gewoonlijk in zijn schik, in Neder-Duitschland up siin schick zijn.