Oude Vlaemsche liederen

[p. 258]

CVIII.
Thijsken van den Schilde.

Het is goet pays, goet vrede in alle duitsche landen
Sonder Thijsken vanden Schilde,
Hy leit te Delder ghevanghen,
Hy leit ghevanghen so swaerlick op sijn lijf.

Die vrou al vanden Schilde,
Sy lach op hogher tinnen,
Sy sach die heren, die borghers comen binnen,
Sy en sach daer Thijsken haer liefste boele niet.

‘Ghy ruiters, ghy rovers,
Ghy heren van der straten,
Waer hebdy Thijsken vanden Schilde ghelaten,
Waer hebdy ghelaten die liefste boele mijn?’

- ‘Och vrouken vanden Schilde,
Nu laet u niet verlanghen,
Dat Thijsken vanden Schilde
Te Delder leit ghevanghen.’

[p. 259]

5

 

Dat vrouken vanden Schilde

 

En woudes niet gheloven:

 

Sy dede haer paerdeken sadelen ende tomen,

 

Sy reedt te Delder al voor dat hoghe huis.

‘Och Thijsken vanden Schilde
Dats bistu nu hier binnen,
So steect uw hoofdeken al uit der hogher tinnen,
Laet my aenschouwen uw fiere jonghe lijf.’

Thijsken vanden Schilde
En liets hem niet verdrieten,
Hy liet sijn hoofdeken ter hogher tinnen uit schieten,
Hy liet haer aenschouwen sijn fiere jonghe lijf.

‘Thijsken vanden Schilde
Ghy en woudt my niet gheloven,
Dat ghy by daghe, by nachte soudt laten uw ruiten, uw roven,
Dat ghy soudt laten uw roven ter halver middernacht.’

- ‘Ja vrouken vanden Schilde,
Dat quam by uwen schulden,
Dat ghy woudt draghen dat silver ende root gulden,
Dat ghy woudt draghen dat rode beslaghen gout.’

- ‘Och Thijsken vanden Schilde,
Haddy dat woort ghesweghen,
Met silver ende rode gout haddick u op doen weghen,
Dat u nu sal costen dijn fiere jonghe lijf.’

‘Och vrouken vanden Schilde,
En soude u dat niet verdrieten,
Dat my die raven, die voghelen souden eten,
Dat my soude eten so menich clein voghelkijn?’

- ‘Och Thijsken vanden Schilde
En laet u niet verlanghen,
Ick sal uw radeken met rooskens ombehanghen,
Daer op sal rusten uw fiere jonghe lijf.

[p. 260]

[De woorden in Jan Roulan's Liedekens-boeck, Antw., 1544. De melodie in de Souterliedekens, ps. 112.

Wy zagen hiervoren uit de liederen van de Timmerman en van 't Schryvertje, hoe een jeugdig gezel door eene edele vrouw van de galg gered werd. Het onderhavig lied zinspeelt op een zonderling regt, dat in de middeleeuwen in onze landen heerschte. Eene jonge dochter, namelyk, vermogt eenen om diefstal of moord ter dood veroordeelden jongeling te verlossen, wanneer zy met hem trouwen wilde. Deze gewoonte moet overoud zyn en ingevoerd wanneer het land nog weinig bevolkt was, en roof en manslag zeer gemeen waren. Volgens Schotanus (aengehaeld by Hoffmann, Horoe Belgicoe, II, p. 139), zou het schynen dat in Friesland deze gunst enkel aen roovers geschonken werd, en dat het meisje eene wees moest zyn. In 1571 kreeg te Emden een van twee zeerovers, onder dergelyke voorwaerde, genade. In Vlaenderen kon hy, die zich aen manslag vergrepen had, bevryd worden, zonder dat het blykt dat het meisje ouderloos zyn moest. De magistraetspersoonen hadden evenwel het regt de genade niet toe staen, desgelyks die van Gent, op het laetste der XVI^e eeuw, by twee onderscheidene gelegenheden handelden. Wy lezen immers in de Vlaemsche Kronijk, van De Kempenaer, uitgegeven door Ph. Blommaert, bl. 10, dat op Paulus Bate ‘de executie volvoerd werd, niettegenstaende het verzoek van eene maegd, die presenteerde met hem te trouwen:’ en bl. 255: ‘Den 7 mei (1580) werd by last van het magistraet, voor het Gravenkasteel, een soldaet om eenen doodslag onthoofd, niet tegenstaende eene jonge dochter zyn leven wilde verbidden, om met hem te trouwen.’]