| |
LXX.
Mooi Aeltje en koning Alewijn.
1
Daer was er een oolijken schachelaer,
Hy schachelde een koning zijn dochter,
Hy schachelde ze hier, hy schachelde ze daer,
Dat hy ze zoo duer verkochte.
2
Hy verkocht ze duer om geenen geld,
Hy woog ze tegen zilvre schalen;
Door haer rijkdom en haer schoonheit
Zoo wert zy geheeten mooi Aele.
3
Zy ging al voor zijn moeder staen:
‘Och, moeder, zeide ze, landsvrouwe,
Wanneer zalder Alewijn, uw eenigste zoon,
Wanneer zal hy my waerlijk trouwen?’
| |
| |
4
- ‘Mooi Adeltje. dat en weet ik niet,
'k Zal hem alzoo waerlijk vragen;
Ik zag er van mijn dagen nooit blijder mael
Als ghy daer staen in zijn behagen.’
5
Zy ging al voor haer zone staen:
‘Koning Alewijn, zeide zy, heere,
Hoe lange zal Mooi Aeltje, dat schoone wijf,
Hoe lange zal zy nog leven in oneere?’
6
- ‘O moeder, dat en weet ik niet,
Zoudt ghy my dat zoo waerlijk raden?
Zy zeggen dat Mooi Aeltje een vondeling is,
God ken haer vrienden en magen.
7
Gister avond was ik nog over den Rijn,
Daer reed ik alzoo waerlijk met rouwe.
Nu zalder Mooi Aeltje, dat schoone wijf,
Haer hertje breken van rouwe.’
8
Zy ging er al voor zijn moeder staen:
‘Och moeder, zeî ze, lam der vrouwen,
Mag ik er wel naer dat bruidhuis gaen,
Want uw eenige zoontje zal trouwen?’
9
- ‘Als ghy der toch naer dat bruidhuis gaet,
Zoo gaet er met goeder manieren,
En neemt er u zeven zonen voor u
En achter veertien kamenieren.’
10
Mooi Adeltje omtrent half wegen kwam,
Koning Alewijn kwam haer tegen:
‘Zult ghy der nu naer dat bruidhuis gaen,
Wat zulje mijn jonge bruid ter eer geven?’
11
- ‘Uw bruid die zal hebben goeds genoeg,
Koning Alewijn, zeide ze, heere,
Mijn oude kousjes en mijn versleten schoen,
Die mag ze wel dragen met eere.’
| |
| |
12
- ‘Uw oude kousen die en wil ic niet,
Mooi Adeltje, zeide hy, vrouwe,
Gy moet haer geven nog beter goed,
Wouje de vriendschap met haer houen.’
13
- ‘Uw bruid die zal hebben goeds genoeg,
Koning Alewijn, zeide ze, heere,
Ik heb nog zeven zonen van u en mijn,
Die mogen haer dienen al haer leven.’
14
- ‘Uw zeven zonen die krijgt zy wel,
Mooi Adeltje, zeide hy, vrouwe,
Gy moest haer geven uw vorige span,
Wouje de vriendschap met haer houen.’
15
- ‘Mijn vorige span dat krijgtje niet,
Koning Alewijn, zeide ze, heere,
Daer waren der twee op mijn vadertjes hof,
Ik en mijn zuster elk eene.’
16
- ‘En zijt gy dan een konings kind,
Mooi Adeltje, zeide hy, vrouwe?
Hadje my dat zoo waerlijk gezeid,
Ik had u zelver willen trouwen.’
17
Doe Mooi Aeltje op dat bruidshuis kwam,
De heeren boden haer eens te drinken;
Zy liet er alzoo menigen traen
Al in de gouden wijnschael zinken.
18
De bruid al tegen den brudegom sprak:
‘Koning Alewijn, zeide ze, heere,
Wat mag er dat voor een bedroefde vrouw zijn,
Die daer zoo deerlijk gaet zitten weenen?’
19
- ‘Wat dat er dat voor een bedroefde vrouw is?
Het zijn van ons nichten en neven;
Zy komen gereisd van uit een vreemd land,
Zy zullen groote giften aen u geven.’
| |
| |
20
- ‘Het zijn van ons nichten, van ons neven niet,
Koning Alewijn, zeide ze, heere,
't Is der Mooi Aeltje, de jongste zuster van mijn,
Die gy benomen hebt haer eere.’
21
Zy nam er de kroon al van haer hoofd,
Het kroontje was roode van goude:
‘Hou daer, Mooi Adeltje, jongste zuster van mijn,
Uw bruidegom zult gy der behouden.
22
Knecht, zadelt my mijn beste peerd
Van vieren of van vijven;
Ik kwam er rijden met zoo grooten eerweerd,
Met schanden moet ik wederom rijden.’
[Door Hoffmann Von Fallersleben in zyn Horoe Belgicoe, II, p. 164, enz., overgenomen uit Den Italiaenschen Quacksalver, Amst. 1708.
Het was vroeger de gewoonte, by de aenzienlyken, op huwelyks en andere groote feesten ook de ongenoodigden vriendelyk te onthalen, van waer het spreekwoord open hof houden.
Ook in 't deensch bestaet dit lied, doch het noordsche is negentien strofen langer dan het nederlandsche. Hetzelve begint:
De Rövere vilde stjele gaa
Saa langt i fremmede Lande,
Saa stjal de bort det Konge-Barn,
Den jomfru hedte skjön Anna.
De förde hende i fremmed Land,
En Hertugs Sön tilhaande,
For hende saa meget Guld gav han.
Den jomfru hedte skjön Anna.
Het hoogduitsch lied heeft een anderen gang:
Es hat ein König ein Töchterlein,
Mit Namen hiess es Annelein,
Es sass an einem Rainelein,
Las auf die kleinen Steinelein.
Es kam ein fremder Krämer in 's Land,
Er wurf ihm dar ein seidnes Band: :,:
Jetst musst du mit mir in fremde Land.
| |
| |
Er trug's von einer Frau Wirthin Haus,
Er gab's für einen Bankert aus:
Frau Wirthin, liebe Frau Wirthin mein,
Verdinget mir mein Kindelein.
O ja! o ja! das wil ich wohl,
Ich will ihm thun doch also wohl, :,:
Gleich wie ein' Mutter ei'm Kind thun soll.
Und als die Jahrszeit ummen war,
Und es zu seinen Jahren Kam:
Es wollt' ein Herr ausreiten
Und er wollt' ausgahn weiben.
Er ritt vor einer Frau Wirthin Haus,
Die schöne Magd treit ihm Wein heraus:
Frau Wirthin, liebe Frau Wirthin mein! :,:
Ist das euer Töchterlein?
Oder ist es eures Sohnes Weib?
Dass es so wunderschön mag seyn. :,:
Es ist doch nicht mein Töchterlein,
Es ist doch nicht meines Sohnes Weib,
Es is nur mein armes Südeli,
Es weist meinen Gästen die Stübeli.
Frau Wirthin, liebe Frau Wirthin mein,
Erlaubet mir ein Nacht oder drei, :,:
So lang das euer Willen mag seyn!
O ja! o ja! das will ich wol,
Es sol doch euch erlaubet seyn, :,:
So lang das euer Willen mag seyn.
Er nahm schön Annelein bei der Hand,
Er führt' es in eine Schlafkammer lang,
Er führt' es vor ein schönes Bett,
Ob es die Nacht bei ihm schlafen wöllt.
Der Herzog zog aus sein goldiges Schwerdt,
Er leit es zwischen beide Herz!
Das Schwerdt soll weder hauen noch schneiden,
Das Annelein soll ein Mägdeli bleiben.
Ach Annelein kehr dich umher!
Und klag mir deinen Kummer Schwer,
Klag mir alles was du weisst,
Was du in deinem Herzen treist.
| |
| |
Sag, wer ist dein Vater? Sag, wer ist deine Mutter?
‘Der Herr König ist mein Vater, Frau Königin ist meine Mutter,
Ich hab' einen Bruder heisst Mannigfalt,
Gott weiss wohl wo er umherfahrt.’
Und ist dein Vater ein König,
Und ist dein Mutter eine Königin,
Hast du einen Bruder heisst Mannigfalt;
Jetst hab' ich mein Schwesterlein an meiner hand.
Und wie es Morgens Tage ward
Frau Wirthin vor die Kammer trat:
Steh' auf du schnöde Magd, steh' auf,
Füll deinem Gästen die Häfelein auf!
‘O nein! lass du schön Annelein in Ruh,
Füll deine Häfelein selber zu, :,:
Mein Schwester Annelein muss 's nimmer mehr thun.’
Er sass wol auf sein hohes Pferd,
Und er sein Schwesterlein hinter ihm nahm,
Er nahm schön Annelein bei'm Gürtelschloss,
Er schwung's wohl hinter sich auf sein Ross.
Und wie er durch den Hof einritt,
Sein Mutter ihm entgegenschritt:
Bis mir Gott willkommen du Sohne mein,
Und auch dies zarte Fräuelein!
Es ist doch nicht mein Fräuelein, :,:
Es ist doch nur euer liebes Kind,
Was wir so lange verloren gehan.
Sie Setsen schön Annelein oben an Tisch,
Sie geben ihm gesotten und gebratne Fisch,
Sie stecken ihm an einen güldnen Ring:
Jetst bist du wieder mein Königskind!
Zie dit stuk in Des Knaben Wunderhorn, II, bl. 274, enz., en by Von Erlach, Die Volkslieder der Deutschen, II, bl. 146, enz.] |
|