Oude Vlaemsche liederen

[p. 168]

LXV.
Wachterlied.

Si ghinc den bogaert omme
Met een so droevighen sanc
Tot by haer vaders toren,
Die sijder ghesloten vant:
‘Och wachter, sei sy, wachter mijn,
En wout ghy mijn uitlaten,
Ten souder uw schade niet zijn.

- ‘'k En wil u niet uitlaten,
Ghy sijt so schoone wijf,
En of u iets misquame,
't Sou costen mijn jongher lijf.’
- ‘Mijn en sal niet miscomen,
U en sal niet misschiên;
Drie uertjes voor den daghe
Dan sult ghy my wederom sien.

Drie uertjes voor den daghe
So singter dit droevich liet,
Dan sal ic weder comen
Tot desen toren siet:
Al dieder verholen te vrijen plach,
't Is tijt maer datse scheiden,
Ick sieder den lichten dach.’

De sterren hoghe saten,
Het maentje so clare scheen,
De maghet liet haer dalen
Op eenen blauwen steen,
Aldaer dat clare water spranc,
Daer by so stont een linde,
Daer de nachtegael sat en sanc.

[p. 169]

5

 

‘O nachtegael, clein voghel

 

Wout ghijder mijn bode sijn

 

En vlieghen tot den ruiter,

 

Den allerliefsten mijn,

 

En segghen dat hy comt alhier?

 

Ick sal hem hier verwachten

 

By desen toren schier.’

En dat verhoorden een dwerch,
Die achter de bergen lach,
Hy keerde hem soetjes omme
En hy booter haer goeden dach:
‘Ick bender een bode tot u ghesent
Van een so stouten ruiter,
Ick weet niet of ghy hem kent?’

- ‘En soudick hem niet kennen!
Ick ken hem veel beter dan ghy,
Had ick hem so wel niet gekennet
Ten souder mijn schande niet sijn.
............’

De dwerrech nam de maghet
By haer snewitte hant,
Hy leidese al so verre
Tot dat hy sijn moeder vant:
‘Och moeder, dees maecht hoort my alleen,
Ick vondse ghister avont
Op eenen blauwen steen.’

- ‘Vont ghijse ghister avont
Op eenen blauwen stein,
So brengtse wederomme
Sen hoorter noch u, noch mijn;
So brengtse weder sonder verdrach!
Daer sullen noch drie om sterven
Eer datter aencomt de dach.’

[p. 170]

10

 

De dwerrech nam de maghet

 

By hare snewitte hant,

 

Hy brachtse wederomme,

 

Daer hijse eerstmael vant:

 

Daer lach haer lief, en hy was doot

 

Met 't sweert al in sijn sijde,

 

Van bloet so was hy root.

‘Och lecht ghy hier verslaghen
Al om den wille van mijn,
Nu wil ick wederom sterven
Al om den wille van dijn.’
Sy nam dat mes¹ al by de cnoop,
Sy stacket in haer hartje,
Was dat gheen grote malloot²?

Den wachter op den toren
Hoe luide wast dat hy sanc:
‘In drie en dertich jaren
Noit nacht viel my so lanc!
Al dieder verholen te vrijen plach,
Tis tijt maer datse scheiden,
Ick sieder den lichten dach.’

De moeder op haer bedde,
Op haer bedde wast dat sy lach,
Sy hoorde den wachter singhen
Met een so droevich gheclach:
‘Och man, wat leet is ons gheschiet,
En onse lieven wachter
Singht een so droevich liet.’

De moeder van haer bedde,
Van haer bedde wast datse spranc,
Sy ghinc van bedde tot bedde,
Haer dochter sy niet en vant:

1 Niet een tafelmes, maer een slagmes of zwaerd, fr. coutelas. Vergelyk Bilderdyk's Geslachtlijst op mes.

2 Malloot, zothoofd. Dit vers schynt my van later maeksel.

[p. 171]

 

‘Och man, wat leit is ons gheschiet,

 

En onse lieve dochter

 

En die en vindick niet.’

Sy namen den wachter ghevanghen,
Sy leiden hem op den disch,
Sy lieten hem hauwen en kerven
Ghelijc eenen brasemvisch.
Och waerom hebben sy dat ghedaen?
Omdat gheen conincs kinderen
Meer uit avontspelen souden gaen.

[Oudt Amsterd. Liedt-boeck, bl. 49. De aengeduide stem is: Ick wil te lant uitrijden, de woorden waermede het Hildebrandslied (hiervoren N^r LII) begint, waervan de melodie gevonden wordt by Kretzschmer, I, N^r 60; doch de coupletten der beide liederen zyn in hunne laetste helft elkander niet gelyk, behalven het tweede.

In de XVI^e eeuw was dit lied door alle duitsche landen bekend. Het verscheen in 't hoogduitsch in 1506 te Nurenberg, op een vliegend blaedje, naer welk Arnim en Brentano het in Des Knaben Wunderhorn opnamen. Hetzelve komt genoegzaem met onzen tekst overeen. Hoffmann Von Fallersleben (Horoe Belgicoe, II, bl. 108) spreekt van een anderen, beteren tekst, te vinden in Görres Altteusche Volks- und Meisterlieder. Ook Uhland geeft, behalven den tekst van 1506, een' ouderen doch onvolledigen, mede zeer naby aen den onzen komende. In het nederlandsch lied blinken sterren en maen, in de hoogduitsche is het donker:

Die nacht die was so vinster,
Der mon gab lutsel schein]