Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 10
(1846)–J.F. Willems, [tijdschrift] Belgisch Museum–
Auteursrechtvrij
[pagina 266]
| |
Sequitur sciencia cyromantica verbis Teutonicis compilata.Dese scientie es vander hant ende heet in latijn cyromanchia, dewelke toegt de manieren vanden mensche bi tekenen die men zien mach in die hant. De manieren die mach men noemen ende sijn Bliscap, Aventure, Bescedenheit, Sotheit, Temperancie, Gedoechsamheit, Onghedoechsamheit, Goedertierheit, Gramscap, Suuerheit, Stoutheit, Subtijlheit, Gestadecheit ende Ongestadecheit. Ende alde inclineringe vanden mensche mach men noch bi tekenen weten; de welke tekene sijn Groetheit, Cleinheit in die hant, sutende, wackende, drogende, wreede, lichte, ghehardt. Ende boven desen tekenen so toeghen die linien meest die staen in die hant vanden mensche. Ende al dese tekenen voernoemt sijn tekenen van naturen. Ende daer omme dese scientie en onderwint hare niet, sonder van tekenen die naturen comen. Ende dats gheseit omme tekene die comen van smedene of van andren pinenGa naar voetnoot1: want men vint wel tekenen die comen van pinen. | |
Dits dierste capittel van deser sciencie.Nv so mach men sien vanden deelen vanden hant, waer omme men moet weten dat de hant vele partien | |
[pagina 267]
| |
heeft. Maer in also vele also deser scientie toebehort so ne heeft si maer iij partien principaleke. Die ierste es driehoec, ende dat ander es dat buten driehoec es inde palme tote den vingheren. Ende de derde partie es de vingheren ende de dume. Die ierste vinger naest die dume die hiet Index, ende die ander Medius, ende die derde Medicus, ende de vierde Auricularius. Van desen vorseiden vingheren so heeft de dume ij articlen, ende elc vanden andren drie. Ende omme dat die palme vele partien heeft, daeromme die dese scientie volgen of konnen wille, hi zie daer op; ende daeromme es ierst te seggene van haren partien hoe dat de palme versceedenGa naar voetnoot1 es bi linien. In de palme so sijn iiij principael linien. Die ene die es natuerlec ende groet, die omme gaet alden dume; ende dese heet de linie vanden leuene, ende sie es hoeft vanden andren, ende begint tusschen den vinger die men heet Index ende den wortel vander hant ten arme weert. Dander linie die es groet ende es middelst, ende es die suchterGa naar voetnoot2 vanden driehoecke, ende beghint ter seluer stat daer de linie vanden leuene beghint, ende versceedt de palme rechte bider middelt. Die derde vanden driehoecke es minst principael ende minst blickende, ende es die linie die met den tween vorseiden linie maeckt enen driehoec, ende beghint in den wortel vander hant ten arme wert, ende dore gaet de suchter linie bi den ende al hangende, ende es somtijt oneffene ende niet achtervolgende, ende in menegher handen en vint mense niet. Maer nv verstaet hoe si alle heeten die principael linien sijn, omme die merre verstannisse van der hant. Die meeste die omme gaet den dume die heet linie vanden leuene, | |
[pagina 268]
| |
ende die middelste die beghint met der vorseider linien die heet die suchter van den driehoecke. Die derde die heet fondament vanden driehoecke; ende es die daer achterst ghenoemt was. Die vierde heet die tafellinie, ende die es natuerlijc. Nv so mach men versceeden de partien vander hant biden versceiden linien; want dat binnen den driehoecke es dat heet die holheit vander hant, ende onder elken vinger es een bergheskijn dat heeft name vanden vinghere die daer bouen staet; alse: de bergh die steet onder den dume, die heet des dumen berch, ende also vanden andren vinghren. Maer die partie die staet onder den cleinen vinger ende endt in den wortel vander hant, die heet de slach vander hant; ende dese gaet tote der linien vanden fondamente. Ende die bergh die steet besloten met der linien van den leuene onder den dume, heet sdumen bergh. Ende also es die holheit vander hant besloten met den vier berghen van vier vingheren, ende metten berghe vanden dume, ende met den slaghe vander hant. Ende dat hier voren geseit es, dats omme die kennisse der tekenen die nog te seggene sijn. | |
Dits tcapittel vander scedinghe vander hant.Na dat gheseit es ende versceeden sijn die partien vander hant, so salmen segghen hoe dat wi sculdech sijn vort te gane in onse scientie of in onse const. Ende omme dat in de palme sijn viere linien generalike ende naturlijc; ende sijn gheseit naturlijc, omme dat si sijn ghecoppelt met eneghe linien die principael sijn, ende si sijn naturlijc omme dese redene. Want also men neghene twee ansichten vint in tween lieden eens, alsoe eist vanden linien voreseit dat si niet eens en sijn in diuersen lieden. Ende daer omme sal men segghen hoe dat in diuersen handen | |
[pagina 269]
| |
de linien diuers sijn. Maer men sal ierst seggen vanden principael linien, vanden welken dese vorseide ghecoppelde linien trecken gheboernisseGa naar voetnoot1, dats te segghene dat sire wte spruten. Vort aneGa naar voetnoot2 sal men segghen vanden andren tekenen vander hant, ende danne tende setten vander scientien. | |
Dits tcapitel daerin dat men termineren sal vander linien vanden levene.Omme dat die linie vanden leuene boven den andren linien es principaelre, sekere, ende ghemeinre, ende meest blickende, daer omme so selen wi segghen ten iersten van deser linie. Es dat sake dat dese linie es ghestrect tote den wortel vander hant ofte harde naer, dat bewisel lanc leven; ende eist dat si cort es, soe bediet si cort leuen. Ende naer hare lancheit of cortheit, so es te judicerne vander doot of vander lancheit vanden leuene. Ende om dese redene so essi gheheeten linie vanden leuene. Het es oec te wetene, dat alse die drie principael linien wel gearticuleert sijn ende wijt van maten, die drie principael linien sijn die den driehoec maken, ende alsi sijn van goeder verwe niet te bleec, niet te roet, dit beteekent goetheit van conplexien. Ende es dat sake datter twee ten minsten niet wel ghearticuleert sijn, ende wijt van maten, ende niet blicken, dit bediet kort leuen. Want goede articulacie comt van goeder dispositie van binnen, de welke dispositie es teken van langen leuene. Es oec dat sake dat dese linie gaet van daer si beghint tote den wortel vander hant achtervolgende, al euen | |
[pagina 270]
| |
groot al omme, dit bediedet ghesontheit ende goede dispositie ende stoutheit ende ghestadecheit. Eist dat dese linie rechte es, ende nauwe ende subtijl, daer si vergadert met der suchtere vanden driehoecke, dit betekent subtijlheit ende goet raet. Ende tselve es te segghene vanden andren linien. Want alde linien die recht sijn, niet te wijt noch te nauwe, wel ghecontinueert, wel gheset, wel gheuarwet sonder wriuen ende sonder warmen, niet te bleec, niet te roet, dit bediedet subtijlheit, getrouwecheit ende goeden raet. | |
Dits tcapittel vanden linien die omtrent de linie vanden leuene staen.Eist dat die linie vanden leuene heeft een cruus ten ende wert vander hant, also dat si versceeden es in haren ende met ene linie of met tween, dit bediet ghetempertheit ende goetheit vanden endeGa naar voetnoot1 vanden leuene. Es dat die linie van den leuene crom es, ende root ten suchter linie wert bouen, dit bediedet quaet, rouwe ende luxurie. Eist dat si vele voudenGa naar voetnoot2 heeft ter deser vorseider stede, dit betekent verwandelingeGa naar voetnoot3 ende verkeringhe van properen rade. Ende als bouen ter vorseider stede, in de linie vanden leuene daer si ane die suchter linie comt, vonden wort aldus daneghe figure Y dit bewiset toecomende rijcheit ende oec digniteit ende werdecheit: ja als dopen van deser figure voreseit es ten dume waert; maer alse dopeneGa naar voetnoot4 vander vorseider figuren es ten slaghe wart van der hant, so bediedet scade ende quade auenture. Es oec dat die linie vanden leuene heeft vele linien ten holle wert vander hant die roet sijn, dit bediedet onghedoechsamheit. Eist | |
[pagina 271]
| |
dat dese vorseide linie heeft putten die gaen ghetact ghelijc ereGa naar voetnoot1 roeden, dit betekent vol van luxurien ende vol van scildinghenGa naar voetnoot2, die omme sijn scilden ende omme sijn luxurien sal ghedoghenGa naar voetnoot3 stortinghe van bloede, ende sal oec daer omme lede verliesen ende selve lieden doot slaen; maer es dat dese vorseide ten dume wert gaen of strecken, so bediedet tcontrarie van dat hier vorseit es. Alse du vints een O, of enen rinc als dese figure gemaect es o, bider linie vanden leuene te arme wert, dit bediedet dat een mensche sal verliesen ene oghe: ende vint mer twee, so sal hire ij verliesen. Ende het segghen eneghe: eist dat men vint ij cromme linien die beghinnen ter linien vanden leuene ende enden in den wortel van den dume; ende dan dore dese drie linien gaet ene linie onderweers dore, dit betekent dat een mensche lazers es. | |
Sequitur capitulum de liniarum colore etc.Alse de linie vanden leuene es harde groot ende harde diep, ende es noch bleec noc roet, dats dat die geuarwet es gelijc erden, dit bewiset ruutheit. Ende als de verwe naturlec es ende harde root, dit betekent dat een mensche lichtelec gram es. Ende als de vorseide linie es groet ten wortelwert vander hant, dit bediet dat een man onedel es. Eist dat si root es omtrent de middelt ten arme wert, dit bewiset dat eens menschen heeft dicken zweertGa naar voetnoot4. Ende alsi roet es uander middelt ter suchter linie wert vanden driehoecke, dit bediet gramschap ende wedermoet. Maer al dit es te verstane van roetheiden, die sonder wriuen ende sonder hitte natuerlec in de linie oppenbaert. | |
[pagina 272]
| |
Dits tcapittel vander suchter linie vanden driehoecke of vander middelster linie.De linie die men heet de suchtere van den driehoecke, daer af es nu te spreken. Als dese linie es rechte sonder berch van goeder breetheit, diep gnouch, van goeder varwen, dit betekent goede dispositie van conplexien ende ghesontheit, engienGa naar voetnoot1 ende ghetrouwecheit. Ende alsi wel gearticuleert es, ende diepe, ende wel blickende, streckende tote den slaghe vander hant, dit bewiset lancheit des levens. Maer alsi lijdtGa naar voetnoot2 alde hant, dit bediedet cortheit van leuene, dat een mensche cume leuen sal een jaer, ofte alse ene linie hare den wech voregaet in dende, so betekent de vors. dingen. Eist dat si crom es ende herde rooet, dit bediet gramscap ende quade moueringhe, alse omme enen dootslach te doene of die nv gedaen es. Eist oec dat si subtijl es ende van goeder varwe, dit bewiset bliscap. Maer eist dat si bleec es van naturen, so bediedet crancheit van conplexien. Ende alsi cort es ende niet achtervolghende, dit bediedt wandelheit ende lichtheit met ongestadecheiden van worden. Ende alsi puttekine heeft in die middelt, ende danne vele in beiden handen, ende niet ghelijc, niet also dene als dander es van varwen, dese mensche en es negheen bequame persoon, ende hi ne es negheen ere schuldech te hebbene. Eist oec dat dese linie crom es ende niet achtervolghende, ende van diuerser verwen ende cleine, op dat si hare seluen sceedt in de middelt, dit bediedt diefte ende rouwe. Eist dat vele linien gaen van deser vorseider linie ter tafellinie wert, die wel blickende sijn ende van goeden varwen, dit bediedt dueght, ghetrouwecheit ende goede | |
[pagina 273]
| |
conscientie; ende tselue bediedt een cruse vonden tusschen desen linien ende der tafellinie, ende dat aldermeest indien dat tcruse recht es; ende also vele deGa naar voetnoot1 crommere datse es, also vele min betekent de vorseide dingen. Ende eist dat van deser linie ene linie wtgaet ten cleinen vingere wert of ten vingere wert diere naest steet, streckende ter tafellinie wert, dit bediedet duecht ende dat een mensche wel gheredent es ende scaemt hem sonde te doene. Ende eist dat een heeft een driehoexkijn buten der hant of bi den ende vander hant, dit betekent begerte van cunsten ende appetijt ende studie ende heere. Eist oec dat dese linie diep es, ende si dan linien heeft gecoppelt ten holle wert vander hant, dit bewiset ongestadecheit ende logene in een wijf. Eist dat si alte groet ende alte bleec es ende niet achtervolgende ende ruggendeGa naar voetnoot2, dit bediedt crancheit van lichamen of ziecheit van hoefde. Ende eist dat dese vorseide linie lichtelec rooet wert van wriuene, dit bediedt crancheit van herssenen. Eist dat men vint puttekine in de vors. linie, dit bediedt ziecheit van oghen. Eist oec dat dese linie es in een statGa naar voetnoot3 roeder dan in die andere, dit bediedt crancheit ende ziecheit van hoefde. Ende eist dat dese linie gheuarwet es met diuerser verwen, dit bewiset siecheiden, ende dat si groete swarte putten heeft, dit bediedt plompheit van sinne. Eist oec dat dese linie bleec es, ende daer in staen roede poente, dese heeft goet engien wel tontfane, ende te verstane eist, dat hi hem brect in studerne. Eist dat men een cruce vint tusschen deser vorseider linie ende der tafellinie onder den vingere die naest den cleinen vingere steet, dit bediedt dat een mensche ziec es om minnen wille, ende om ere, ende omme deuocie, ende omme nutscape te sinen behoef, of teens | |
[pagina 274]
| |
anders behoef; ende dit es geseit vander suchtere vanden driehoecke of van der middelster linie, also na als men mach. | |
Dits tcapitel vanden fondamente vanden driehoecke.Nv es te segghene vander derdere linie vanden driehoecke, dewelke men vint niet vele in handen, maer somtijt. Bidies alsi es, dats meest in die outheit om die pinen vanden werken. Maer alse mense vint in die jonge daghe, ende si dan sere blijct, so bewiset hitte ende subtilen sin, ende het bediedt oec dat een mensche heeft de condicie van enen colerum, dewelke lichtelec gram sijn, ende haestelec spreken, ende lichtelec minnen starke wine ende heete spisen. Eist oec dat de hande cleine ende sachte sijn, ende si dese linie niet ne heeft, dit bewiset fleumenGa naar voetnoot1 ende vercoutheit, ende dat een mensche niet wel verteren en mach. Ende eist dat dese vorseide linie blijct, ende dat si wel geuest es, ende effene, ende ghecontinueert, ende wel blickende, ende breet ghenouch, ende van goeder verwen, dit bediedet ghesontheit, ende goede naturale dispositie, ende bliscapen, ende stoutheiden. Maer es dat sake dat si nauwe es, ende niet achteruolgende van quader verwe, dit bediedt tcontrarie vanden voorseiden dingen. | |
Dits tcapittel vanden linien die omtrent de vorseide linie staen.Es dat sake dat dese linie es dore slaghen met vele bleker linien, dit bediedet quade dispositie ende diuersche rouwe. Ende alse in hare staen putkene ofte om- | |
[pagina 275]
| |
trent hare, dit bediedt dat een mensche heeft harden lichame ofte quade lanken. Ende alsi roet es ter linie vanden leuene wert, dit bewiset hoeftzuere. Ende es dat si roet es ter middellinie wert, ende si dan daer scarp es ende subtijl, dit bediedt dat een mensche droeghe es ende licht, ende het bediedt cortsse die cortelike toecomende sijn. Ende als ene cleine markelike linie, niet diep, ghelijc ofte het ware ene linxemeGa naar voetnoot1, cleine dore geet de vorseide linie in de middelt, dit bediedt siecheit. Ende essi roet, dat bewiset dat si haestelike toecomen sal. Maer alsi bleec ende altegaen gelijc den andren, dit betekent dat si leden es; ende also vele alsi min blict, so essi also vele meer leden de siecheit ende te langer. | |
Sequitur capitulum de triangulo.Alse de driehoec volmaect es vander rechter linie, ende vander suchtereGa naar voetnoot2 linie, tusschen den wortel vanden dume ende den wortel vanden iersten vinghere, dit heet die upperste hoec van den driehoecke. Maer die daer staet in den wortel vander hant, ende ghemaect es metter linie vanden leuene ende met der linie vanden | |
[pagina 276]
| |
fondamente, dit heet de rechter hoec. Ende die hoec die es ghemaect met den suchter linie, ende met der fondamentlinie, dit heet de suchter hoec. Alse dan de driehoec effene es of herde naerGa naar voetnoot1 effene, dit bediedt ghesontheit ende ghetrouwecheit. Eist oec also dat de drie linien, daer mede dat de driehoec ghemaect es, rechte sijn ende ghecontinueert, ende wel blickende, ende wel geuerwet, dit comt van ere goeder dispositie van binnen die goet ende natuerlec es. Eist oec dat de driehoec heeft spacien gnouch, dit bewiset miltheit. Ende eist dat de spacie es subtijl, ende van goeder varwen, dit bediedet goede conplexie. Maer es dat sake dat anders wort vonden, so eist anders te judicerne ofte contrarie. Eist dat de spacie es rigghende, dit betekent droecheit. Ende essi hoghe gheuarwet, dit bediedet siecheit in thoeft, beiaegcht van coude ofte andersins, ende dit es gheseit vander spacien vanden driehoecke, also na als men mach. Het gheualt somtijt dat de rechter linie ende de suchter linie maken enen hoec in tholle vander hant, ende dan es de spacie van goeden poente niet te wijt noch niet te nauwe, dit bediet miltheit. Ende als dese ij linien niet vergaderen, dan ne makense ghenen hoec. Ende dan of de hant es daer herdt ofte subtijl: eist dat si herdt es, dit bediet engien ende vorsinnicheit: maer alsi daer subtijl [es], dit bediet miltheit omme blickende ende ydel glorie te hebbene. Ende als dan de rechter linie lijdt de suchtere linie, ende daer negheen recht hoec en es, dan berouwet hem dicken van ghedaenre miltheit. Eist oec dat een cruus wordt vonden in den driehoec, dit betekent haetscap ende nidecheit ende verradenisse. Eist oec dat de twee vorseide linien vele versceeden sijn, ende | |
[pagina 277]
| |
si maken enen subtilen hoec sonder cleine linien daer omtrent, ende sonder telgheskineGa naar voetnoot1, dit bewiset hantieringe ende minne van goeden gheselscape, ende van sconen vrouwen, ende van sconen cleedren, ende van zoeten sanghe. Omme dwelke segghen eneghe dat het bediedt onmedesamheitGa naar voetnoot2 alse dese linien neghenen hoec en maken. | |
Dits tcapitel vanden rechtren hoecke.Nv est te segghene vanden rechtren hoecke, wederGa naar voetnoot3 hi scerp of plomp of recht es. Eist dat sake dat de rechter hoec recht es, welghemaect, ende wel blickende sonder ander linien, dit bediedt goetheit van bloede ende van gheeste, ende dat een mensche wel ghedueren mach tere stat, omme dwelke het betekent ghesontheit, beschedenheit, ende goede wandelingheGa naar voetnoot4. Eist oec dat hi scarp es, dit bediedet hoefscheit, maer niet so milde als ofte hi recht ware. Eist oec dat de hoec plomp es, dit betekent quade dispositie, quade wandelinge, niet vroet, ruut ende plomp, slapende ende roekeloes. Ende comen dese twee linien niet te gadere, dit betekent dat een mensche niet ne roectGa naar voetnoot5 van ere, wareit, ende hi es wandelGa naar voetnoot6 ende van quader conscientie. Ende het segghen eneghe dat als men vint dese figure X rechte in den vorseider hoec, ende rooet, dit bediedet dat een mensche sal winnen knechtkine. Ende na der menechvuldecheit van deser figuren sal een mensche kindren hebben. Ende eist dat men een cruus vint in desen vorseiden hoec, dit bewiset ere ende goede wandelinghe. | |
[pagina 278]
| |
Dits tcapitel vanden suchtren hoecke.Eist dat de suchter hoec es recht ende scarp, dits teken van langhen leuene ende goet engien. Ende hi es plompe die desen vorseiden heeft scarp van recht. Ende eist dat hi bloncGa naar voetnoot1 es, so bediedet quade dispositien, quade wandelinge, niet vroet, ruut ende blonc, slapende ende roekeloes. Ende eist dat de linie vanden fondamente gaet tote der suchter linie, dit bediet dat een mensche gherne houdt dat hi segcht. Vanden andren tekenen so sech also alse vanden vorseiden rechtren hoecke. | |
Dits tcapitel vander spacie vanden driehoecke.Als ene linie beghint an de linie vanden leuene, ende gaet ten suchtren hoecke weert, dit bediedet vreese van viere ofte van watre. Eist dat de vorseide linie gheet ter suchter linie wert, dit es vrese van viere; maer gheetse ter fondament linie wert, dit bediet vreese van watre, van hem of van sinen dinghen. Eist oec dat twee o o bliken binnen den driehoecke, dit bediedet dat de beroeringhe van sire gramscap sal dooden sinen viant ofte iemen el binnen sire stat. Eist dat men vint roede poente in den driehoec, dit betekent dat een wijf gheen kint mach draghen. Eist oec dat men vint een driehoxkijn in den driehoec ten ouersten hoecke wert, in een wijf, dit bediedt datsi saen sal kint ontfaen. | |
[pagina 279]
| |
Dits tcapitel vander tafellinien.Na dat ghesien es vanden drien principael linien, nv es te segghene vander vierdre, dewelke es gheheeten de tafellinie. Als dese vorseide linie es diep gnouch ende achtervolghende, ende eenuoudech lanc gnouch vander linghedeGa naar voetnoot1 dat de suchter linie es, ende wel gheuarwet, dit bediet goede naturale complexie, ende warachtecheit, ende goeden buuc, ende goede blase, ende het bewiset oec goede manlec lede kindre met te winnene; ende het betekent oec in een wijf gherechtecheit, ende ghetempertheit. Eist oec dat sake datsi comt ten ende vander palme wert ten iersten vinghere, alse hier in dese hant, dit betekent quaetheit ende gramscap. Eist oec dat si comt ane de linie van den leuene, ende met hare maect enen hoec, dit bediedet fingeringheGa naar voetnoot2, sodat hi hem procureert doeght ende ere met sire fingeringhen, ende in eens menschen jegenwordecheit sprect hi scone wort, ende achter heme so verraet hine. Ende eist dat si gheet te iersten vingere weert al climmende, also vele te meer alsi climt also vele te meer eren betekent si. Maer gheet si ten iersten vinghere wert sonder climmen, so bediedt tcontrarie van hier vorseid. Ende es dat dese linie sprietendeGa naar voetnoot3 es boven, dit beteekent dat een mensch swighende es, ende van goeder conscientie; maer alsi te vele climt, dit bewiset pine. Als dese linie es groet, breet ende wel gheuarwet, dit bediedt dat een man machtech es in sine manlicheit. Ende als si es diepe ende rooet, ende si vele linien bouen heeft ende beneden, die volghet vele der luxurie of hi heeft vele neighens tote hare. Het es te wetene dat de te- | |
[pagina 280]
| |
kene in eens wiues hant ne sijn niet so blickende als in eens mans hant, ouermids de cranke ende de cleine varwe die in hare sijn. Ende daer bi min tekenen moeten ghenoegen in der wiue hande dan in der mannen. Ende daeromme een man die heeft cleine subtile handekine ende vele bleeker linien, dit es een wiuech man die ghebrect in der naturleker hitte ende in de naturleke doegcht, omme dewelke dingen hi es nidech, verradere, vol van worden, ende oec begherende elke te iuerneGa naar voetnoot1, ende en es niet goet met hem te wone. Ende tghelike es vanden wiuen. Een wijf hebbende groete handen ende grote linien, ende luttel, dit es een scildendeGa naar voetnoot2 wijf, ende begherende elcken mensche quaet te doene, ende verblidende in stridingenGa naar voetnoot3 ende in vechtingen als men menschelec blooet stort dore haren wille. Ende es dat men de palme ontdoet, ende daer een putte steet onder medius, dats onder den iersten vinger sonder een, dit bediet minne ane secreten personen ende religieusen. Ende als daer bliken putten binnen deser linie onder medius ende den cleinen vinger, dits passie in de lendenen, opdatGa naar voetnoot4 de putten roet sijn. Maer sijn si bleec so es de passie in de blase. | |
Dits tcapittel vander berghe vander hant.Na dat gheseit es vanden vieren principael linien, nv es te segghene vanden berghen diere omtrent staen, ende ierst vanden berghen der vinghere. Als in den berch van den iersten vinghere tusschen den beghin- | |
[pagina 281]
| |
sele vander middellinie, ende den wortel van index sijn vonden vele linien wederkerende, ende effene staende, ende op dat si niet en sijn dorloepen met andren linien over lanc, dit betekent ghetrouwecheit van vore ghelegchden dingen. Ende tselve bediet ene lange linie daer vonden, die van ghere andre dorslaghen nes: maer als twee linien also comen als hier vorseit es, ende daer ene linie dor geet, dit bediedt tcontrarie van datter vorseit es. Item, een cruus vonden in desen vorseiden berch, dat betekent ere. Item, eene o vonden in den seluen berch, betekent rijcheit. Item, ende enen scilt vonden daer oec, dit bediet edelheit. Eist oec dat twee linien comen vanden wortele vanden iersten vingere te ouersten hoecke wert vanden driehoecke, dit bewiset ene toecomende siecheit, indien dat si rooet sijn, maer sijn si bleec so essi leden. Item, in die vornoemde stat vonden aldus denegeGa naar voetnoot1 figure 2 vel sic 2, dit bediet siecheit. Eist oec dat in dende vander tafellinie ene linie doregeet, dit bewiset wonden van sinen viant. Eist dat si groet es, so bediedet wonden in thoeft; maer essi subtijl, soe bediedet wonden in de lanken: ende essi oec groet, so betekent oec wonden in den borsten. Eist dat twee linien beghinnen in dende vander tafellinien ende enden in den wortel van index, dit betekent haesteghe dooet. Eist dat drie cromme linien comen wte den wortel van index, dit bediedet wonden in den hals of in thoeft. Het segghen eneghe dat ene linie dalende tusschen den iersten vingere ende den andren vinger ter tafellinien wert, opdat si niet toe ne comt, dit bediedet dat een mensche steruen sal vander sciteGa naar voetnoot2. Ende eist dat si scarp es, het bewiset toecomende cortsse. Eist oec dat | |
[pagina 282]
| |
wte dier linien vele linien wtgaen, dit bediedet juchtechheitGa naar voetnoot1 vore sine doet. | |
Sequitur capitulum medii digiti.Nv es te segghene vanden berghe die naest den iersten vingere staet. Als ene linie comt vander tafellinie ten wortel wert van desen vorseiden berghe, dit bediedet grote pine. Eist datter vele groter linien sijn, also vele te meer pinen bediedet. Eist dat si cleine ende subtijl sijn, dit betekent dat een mensche niet ne roect van sire bedaruen. Eist dat si wert dorloepen met ere linie, dit bediedet impediment vander vorseider pine. Maer als neghene linie vonden worden op desen berch, dit [bediedet] ledecheit, sonder sorghe ende met rusten. | |
Dits tcapitel vanden berghe die steet naest den cleinen vinger.Nv eist te segghene vanden berghe die steet naest den cleinen vinger. Eist dat twe linien staen op desen bergh, streckende ten wortele van desen vinghere die effene staen versceeden, van goeder varwe, dit betekent dat een mensche es subtijl ende heeft appetijt van consten; maer hi es vele sprekende, ende daerbi mint hi sciencie daer men vele in sprect, als logike, ende rethorike, ende sophisticatieGa naar voetnoot2; want hi begheert meer te scinen connen van buten danne de cunst van binnen. Ende oec verblijt hi sere in idele glorie, ende hi roect vele van wiuen. Eist dat dese ij linien niet effene staen ende niet effene beghinnen, also dat dene bouen beghint ende dandre | |
[pagina 283]
| |
beneden, dat bediedet contrarie van datter vorseit es. Eist dat ene cleine subtijl linie spruut wt den wortel van desen vinghere allene, dit betekent cleine wonden in die lanken. Ene linie vonden tusschen desen vinghere ende den cleinen vinger die groet es, dit bediedet hoecheit van state. | |
Sequitur de minimo digito.WantGa naar voetnoot1 wi hier selen spreken vanden berghe die onder den cleinen vingere steet, so es te wetene dat ene linie comende vander tafellinie ten cleinen vingere wert, eist dat si rechte es, dit betekent vrecheit in enen man ende verholenheit, in een wijf bediedet maghedoem ende suuerheit. Maer eist dat si groet es ende crom, dit bediedet in enen man miltheit ende in een wijf onsuuerheit ende groete stoutheit. Eist oec dat vele linien sijn op desen berch, dit betekent in enen man minne ende in een wijf spel ende lachinge. Item, linien verscedende in desen berch gheuen impedimenta van dat hier vorseid es. | |
Dits vanden slaghe vander hant.Nv es te segghene vanden slaghe vander hant. Als in den berch onder de tafellinie, die men noemt de slach vander hant, sijn vonden linien wederkerende die effene staen, ende roet sijn, ende wel gheuerwet, ende wel achtervolgende, niet dorloepen met andren linien, dit bediedet dat een mensche heeft goede vriende. Ende also vele alse min blicken, soe heeft hire min. Ende also vele te meer alsi ter tafellinie ghaen, so betekent te meer vriende, ja vriende die niet ne sijn van sinen conincrike. | |
[pagina 284]
| |
Ende also vele meer alse dese vorseide linien comen ten armen wert ane, so betekent also vele meer na vriende van sinen rike of van sinen geslachte. Ende als dese linien oppenbaerlec dorslaghen sijn, so betekent impediment van den vorseiden dinghen. Nv so eist vande viren principael linien gesproken, dats te wetene vander linie van den leuene, ende van der middelline van den driehoecke, ende van den fondamente, ende van der tafellinie, ende van de vijf berghen, ende van den slaghe van der hant, met den welken die driehoec es besloten. Ende dit es gheseit ende bescreven also na als men mach van al den linien diere vorseit sijn. Ende dit es dende van derre scientie. Explicit expliceat scriptor lusum eat.
Qui scripsit scripta sua dextera sit benedicta.
Dexteram scribentis benedicat lingua legentis.
Door den heer Willems afgeschreven uit een handschrift op perkament, behoord hebbende tot de verzameling van den heer C. Van Hulthem; thans berustende in de koninklyke bibliotheek te Brussel.
F.A. SNELLAERT. |
|