Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 4

[p. 257]

Belgiade.

Wy hebben elders van de dichterlyke werken van G.F. Verhoeven, in zyn leven koopman in lakens te Mechelen, gesproken¹; doch wisten toen niet dat die goede man, op het laetste van zyne dagen, twaelf jaren lang gezweet had om aen het Belgisch volk een nationael heldendicht van ruim 22000 versen na te laten. Wy vonden dit gedicht, geheel door zyne eigene hand geschreven, in de letterkundige nalatenschap van den heer Van Hulthem: het berust thans in de koninklyke bibliotheek van Bourgondie te Brussel, ad majorem Belgicae gloriam. De schryver heeft, onder de regeering van Napoléon vruchtelooze poogingen gedaen om hetzelve, by middel van eene openbare inteekening, aen het licht te brengen. Thans, daer wy, zoo men zegt, onze nationaliteit hernomen hebben, ware het voorzeker de tyd om dit heldendicht uit te geven; doch ik twyfel er aen of wel een onzer boekdrukkers zich daertoe genegen zou toonen, vooral na dat hy die 22000 versen zou hebben gelezen. De helden van den tyd des Cimberschen zundvloeds zyn niet geschikt om veel belangstelling op te wekken: men vergeet reeds de nog levende helden van September 1830, en het is zelfs grootelyks te betwyfelen of onze doorluchtige generalissimussen Mellinet en Niellon by hun sterven ooyt een standbeeld naest dat van Belliard zullen verkrygen. Het zyn nogthans ook franschen!

Zie hier den titel, den aenvang en het slot der Belgiade. Meer durf ik er niet van afschryven.

1 Verhandeling over de nederduytsche tael- en letterkunde, II, bl. 180.

[p. 258]

Belgiade ofte mannus,

In de omkeering van den Belgischen en Celtischen staet met de verandering door den eersten cimberschen zundvloed, in deze en in andere gewesten van Europa. Heldendicht in XV boeken.

door G.F. Verhoeven.

Ik, die weleer, noch ver van d'Heliconsche trappen,

In proef van dicht-konst zong Minervas wetenschappen,
Zing heden Mannus, held en keyzer, die herleéft
In 't eerste heldendicht dat onze landaerd heéft¹....
Gewenschte vrede-zon, schiet met uw zegen-straelen
Door 't zwart onstuymig zwerk; laet ons hier adem halen;
Geef kragt aen breyn en geest, door pers en ramp ontroert;
Doch moedig even niet uyt hun bereyk vervoert.
Calliopaea schryf, beziel ons letter-ader
Met uw doordringend vuer! gy voert op d'eeuwen-rader
Het halve godendom; gy geéft het leévend licht
En schept de dag, het groot in 't eeuwig helden-dicht...
Verhael ons Zanggodin t'aloude burger-leven
Der groote Theutons, die d'uytheémsche magt verdreéven
Met Belgen, onder Thoth en Schyten, eens in zugt,
Tot in de nazaet staeg met oorlogs-deugd berugt,
Van eer zy lang daer naer den adelaer bevogten,
Toen Caezar zelf voor hun laurieren heéft gevlogten,
Daer hy met achtbaerheyd der Belgen krygs-deugd meld;
Doorzoek d'aloutheyd; breng de vaderlandschen held
De noordsche hercules op uyt Saturnus nagten:
Die vroome helden zyn de vadren der geslagten;
Dring tot in d'eeuw van Thor; leer ons de gulde wet
Voor 't gansche Nederland door Wodon voor-gezet;

1 En stond eerst: in Napoléon daer hy 't ryk de luyster geeft; doch deze woorden zyn in het HS. doorgehaeld. Waerom Verhoeven verkoos Nápöléon te schryven is ons onbekend.

[p. 259]

 

Beschryf d'omkeering van het noordsch bevolkt Europe,

 

De felle water-vloed, deels Cimberland verzope,

 

'T schiereyland Albion van Belgengrond gesleurt,

 

En Zeeland stukx-gewys van Vlaendren afgescheurt....

Aen het einde:

Nu, Zang-godin, genoeg:

Het einde kroont uw werk. Wy quamen noyt te vroeg
Om werkzaem Neerlands tael, verbastert, deels bedorven,
Met ons twaelfjaerig zweet te roemen onverstorven.
Dat vader Vondel voor het nageslagt herleeft,
En niet Anthonides en Hoogvliet spooren geeft
Om 't aengenaem en 't nut te schaeklen, vroed in stoutheyd,
Naer 't edel voorbeeld van de geest der straelend' outheyd.
Al zyt gy d'eerste van uw land die 't heldendicht
Grootmoedig op de thoon van Maro brengt in 't licht,
Rust, staek het maetgezang. Geen Mydas kan u tergen,
Geen Zoylus beroep; gy leeft op Pindus-bergen,
Voor Napoléon met de keyzer, uwen held,
Die gy in Mannus tot een spiegel hebt verbeld
Voor alle heldendom, in zyn hoedanigheden,
In kryg den oorlogsgod en zwoeger voor de vrede...
Dees wonder-eeuw gedoogd geen kruypend laeg gedrag,
Het groot hoogdraevend is op 't order van de dag:
Dat hoeft in 't heldendigt t'herleéven met de zeden
In overduerzaem zout, voor alle d'eeuwigheden.
Men acht in poezy geen middelmaetig werk:
Het uw, hoe 't zy, vereyscht 't Bataefsche zegelmerk
Met oordeelkundigheyd, enz.

J.F. WILLEMS.