Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 4

[p. 100]

Merkwaerdige toetreding tot het taelstelsel der Koninklyke Commissie.

De eerwaerde heer P. Visschers, pastor van Heyst-op-den-Berg, thans op eene reize naer Rome, was, zoo als bekend is, een der voornaemste aenhangers van het taelstelsel van Des Roches en Terbruggen, volgens hetwelk hy een dertigtal boekdeeltjes van zedelyken en godsdienstigen inhoud heeft in het licht gegeven. Ook heeft deze verdienstelyke schryver daerin een vlaemsch woordenboek opgesteld, dat door velen met vrucht gebruikt is. Met genoegen vernemen wy dat Zyn Eerw. thans tot het taelstelsel der koninklyke commissie is overgegaen. In een nieuw werkje, gedrukt by P.J. Hanicq, te Mechelen, en getiteld: Levensschets van den H. Lambertus, bisschop van Maestricht, met geschiedkundige aenteekeningen, door P. Visschers, priester, lezen wy de volgende verklaring, by wyze van Voorwoord:

‘Sedert twee jaren zyn my menigvuldige uitnoodigingen van wege myner lettervrienden, en ook verwyten van anderen toegekomen; uitnoodigingen van de eenen opdat ik in myne werkjes de spelling en schryfwyze onzer voorvaders zou volgen, en aldus medewerken tot eenparigheid in het schryven der nederduitsche tael; verwyten van anderen, omdat ik hardnekkig bleef in myne schryfwyze, daer ik nogtans, zeggen zy, voortyds wel anders schreef in den Godsdienstvriend van S'Gravenhage, en meermaels beloofd heb myne byzondere begrippen van spelling en tael op het altaer van broederlyke

[p. 101]

vereeniging, onderlinge beschaving en volmaking te slagtofferen. Eenigen zelfs zyn zoo verre gegaen dat zy, by de vleiende benamingen welke zy my geven, nogtans niet aerzelen my vurigen voorstander van Terbruggen en Behaegel te noemen, en zelfs te beweren dat ik gedeeltelyk de oorzaek ben dat anderen van hunne begrippen niet afzien. Ik heb goed geoordeeld, noch de eenen noch de anderen te antwoorden, en slechts aen my zelven gezeid: de tyd zal leeren, wel besloten hebbende van, zoo er uitspraek gedaen zou worden van wege de Commissie ten dien einde, by koninklyk besluit van den 6 september 1836 ingesteld, myne eigene begrippen af te leggen, en de goedgevondene tael- en spelgronden onzer letterkundige maetschappy te volgen. Welnu, die tyd is gekomen; de ingezondene verhandelingen wegens de bestaende geschilpunten ten aenzien der spelling en woordbuiging der nederduitsche tael zyn, ik twyfel niet, wel overwogen en beoordeeld geworden, en eene klare uitspraek, vergezeld van eene opgave van tael- en spelgronden is daer op gevolgd, en nu antwoord ik geerne aen de eenen en anderen: de uitspraek is daer, de twist is gedaen.

Heyst-op-den-Berg, den 1 september 1839.’

J.F. WILLEMS.