Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 1
(1837)–J.F. Willems, [tijdschrift] Belgisch Museum–
Auteursrechtvrij
[pagina 172]
| |
De LykproefGa naar voetnoot(1).'T gerecht ontblootte, in vroeger tyd,
Een yzingwekkend stael,
En dikwerf droop 't onnoozel bloed
In de inquisitiezael.
Daer prykten wat een dweepend brein
Ter, straf verkoren had,
'T alom vermaerde marteltuig -
De pynbank en het rad;
Daer tuigde op een geduchte wys
De proef van vuer en vocht,
En wat een vloekbaer beulenkraem
Aen wreedheid bieden mocht;
Daer leed de burger doem en dood,
Of, kwam hy uit den stryd,
O! 't was geroost, gekneusd, geknakt,
Rampzalig voor altyd,
Of wel van 't nare schouwtooneel
Den geest verward en woest,
Vooral wanneer een bloedig lyk
Den moord getuigen moest.
Wee, wee den dader die, verdacht,
De lykproef moest doorstaen!
Zy was een blyk van 't wanbedryf
En sloot zyn levensbaen.
O gy, die 't nare en wondre mint,
Aenhoort myn rampverhael,
En leert wat eens de dood vermocht
Op Themis zegeprael.
| |
[pagina 173]
| |
Niet ver van 't oude kerkerslot,
Thans Brussels Hallepoort,
Daer werd voorheen de Tombestraet
Bezoedeld met een moord.
Helena was aen Valentyn
Door echtverbond verknocht:
Het was een frissche roozenband
Waermêe hen liefde omvlocht.
Sints kort had zy aen Valentyn
Heur hart en hand gejond,
Ten spyt des woedenden Urbaens,
Die naer haer liefde ook stond.
Urbaen bedaerde toch, naer 't scheen,
By overleg en tyd:
Geen razen meer op Valentyn,
Geen vonk van minnespyt.
‘Heb dank, beschermende oppermacht!
Gy, richter van myn lot,
Gy weert myn laetsten kommer af;
Heb vuergen dank, ô God!’
Zoo bad in 't zwygend tempelruim
De gâ van Valentyn;
De dag verbleekte en school het hoofd
Voor 't dalend nachtgordyn.
De najaersmaen loeg 't aerdryk aen;
In kalmte lag natuer;
De domklok sloeg met hol gebrom
Het zevende avonduer.
En troostvol had de dankbre vrouw
Heur laetste beê volbracht.
Nu streeft ze naer de dierbre woon
Waer Valentyn haer wacht.
| |
[pagina 174]
| |
Zy koomt: de woon staet open, leêg;
Geen vlam glimt aen de lamp.
Zy roept en luistert: alles zwygt;
Zy siddert voor een ramp.
Daer spreidt de lamp een' valen glans
De sombre kamer rond,
En licht, eilaes! op Valentyn,
Dood uitgestrekt ten grond'!
Helena gilt en duizelt neêr.
De zwym is lang en zwaer.
'T gerecht ylt aen; men wordt by haer
Nog levensglimp gewaer.
Maer naeuwlyks richt ze op Valentyn
Een flaeuw-ontloken blik,
Of weder loost ze een' diepen zucht,
En 't is haer laetste snik!
Daer ligt ze, een lyk by 't lyk geveld,
Door overmaet van pyn.
Maer wie, wie is de moordenaer
Van haren Valentyn?
Een dolk heeft hem het hart doorboord,
En op dat bloedend hart
Houdt hy zyn forsche vuist geklemd,
Die niemand openspart.
Wie 't aenziet staet verbaest, verstomt;
Men peinst en houdt beraed,
En roept en neemt de lykproef ras
In 't onderzoek te baet.
Daer schikt men tot de plechtigheid.
De in rouw gedolven zael;
Daer vlamt het knappend fakkellicht
Om de ysbre tombeprael.
| |
[pagina 175]
| |
Daer brengt men een verdachten by:
Hy koomt, hy raekt het lyk;
Geen lid des dooden heeft verroerd:
Het is een onschuldsblyk.
Een tweede koomt: de proef gebeurt:
Het lyk maekt geen gebaer.
Een derde koomt, een vierde volgt:
Men vindt geen moordenaer.
Thans nadert een verdachte nog:
Het is de jonge Urbaen.
Wat siddert hy! wat aerzelt hy!
Hy raekt den ziellooze aen.
Rechtvaerdig God! de doode krimpt;
Zyn oogen draeïen rond;
Zyn vuist gaet open, en daer valt
Een blinkend stuk ten grond',
Urbaens ontscheurde wambuisknop!.....
Dit moordbewys volstaet.
'T gerecht doet uitspraek, en Urbaen
Beboet zyne, euveldaed.
*
Wat vroeger gold voor oordeel Gods
Verspreidde ontzag in 't rond.
Maer jammer, dat de vierschaer soms
Het recht der menschheid schond.
F. BLIECK.
|
|