|
| |
| |
| |
Anneessens.
(1719.)
De scheemring wast, en 'k dool in Brussels wallen;
'K denk aen mijn Land, en mijmrend stap ik voort.
Hoe menig hoofd is op deez' grond gevallen,
Welks martlaersbloed nog wraek roept om den moord!
Hoe menig held, daer Romen op zou brallen,
En waer men naeuw den naem van kent of hoort!
Zie! de avondzon schiet hare jongste stralen
Op 't vensterglas der hofkapellekerk!
'K wil daer mijn beê voor Belgie gaen herhalen,
Die, vlammend, steigren zal tot boven 't zwerk;
En de engel des gebeds zal, troostend, dalen,
Terwyl ik kniel (licht op eens martlaers zerk!).
Er sluimeren zoo veel verheven Belgen
Op d'eigen boôm, waer Hoorn en Egmond rust!
De dwinglandy kon nooit hun zaed verdelgen;
De vryheid bleef onze onuitroeibre lust.
Elke eeuw toont ons van die rechtschapen telgen,
Wier zucht voor 't land door niets werd uitgebluscht.
Kapellekerk, ontsluit u voor mijn schreden!
'K treê in, en aêm des tempels majesteit:
Een heilge schok doorrilt mijn hart; 't voorleden
Rijst voor mijn geest, by halve duisterheid.
Der vadren God, tot U, tot U mijn beden!
Tot U heb ik de palmen uitgebreid!
Een lampvat zendt zijne offerand' ten hoogen,
En waekt alleen voor 't plechtig godsaltaer.
Maer, neen! wie knielt er, naer den vloer gebogen?
Een grijzaert is 't: hy zucht, zijn borst hijgt zwaer;
Hy roept, in zijn gebeden opgetogen:
‘Rust, rust in vrêe, ô vryheids martelaer!’
| |
| |
Ontroerd, geschokt, treê ik den grijze nader:
‘Zoo ik de stilte in 's eeuwgen woning stoor',
Vergeef het my, ô eerbiedwaerdig vader! -
Wiens assche rust in dit godvruchte choor?
Vermeld het my: dan knielen wy te gader:
De vryheidszucht drong ook mijn boezem door.’ -
- ‘Mijn zoon, 'k zal u Anneessens moed verhalen,
Een stof, geschikt voor gindschen waerheidsstoel.
Gy zult hem op den dood zien zegenpralen,
En blijft gewis by dien triumf niet koel.
O, wil na my dien aen uw kindren malen,
En vul hun hart met vaderlandsch gevoel.
‘Nooit, Markgraef! nooit zal ik de stad verraden,
Die haer belang me, als Deken, heeft vertrouwd.
Al mocht ge my met al uw haet beladen,
Ik ruil mijn ziel niet voor een handvol goud.
Al mocht uw wrok zelfs in mijn bloed zich baden,
Ik doe geen eed, waerom 't gewisse eens rouwt.’ -
‘Anneessens! (riep Prié in laeien toren)
Wijk voor mijn wil, of sidder voor mijn wraek.
Den keizer moet dien nieuwen eed gezworen!
Elk deken houdt op u het oog. Verzaek
Uw dwazen trots! Zoo niet, gy zijt verloren:
Of denkt gy dat ik u de boeien slaek?’ -
- ‘Geduchte Heer, mijn lichaem kunt ge kluistren.
Mijn ziel blijft vry en kalm - zelfs op 't schavot!
Dit grijze hair - zou ik dit gaen ontluistren,
Trots 't hoog gerecht van mijn gewisse, en God?
Eer zal uw hand de volle zon verduistren,
Eer ge in mijn eed mijneedigheid bespot.’ -
- ‘Hardnekkige! 'k zal u dien moed verleeren.
Ja, morgen zweert ge, of rolt uw hoofd in 't zand.’ -
- ‘Mynheer, ik zwoer den keizer zeven keeren;
Thands waer' die eed verraed aen 't Vaderland.
Besloot ge 't recht der vadren te verneêren?
'K steek aen die ark geen heiligschenners hand.’
| |
| |
De morgen klom. 'T heelal, met glans omhangen,
Herleefde in dien verkwikkelijken stond.
De vogel floot zijn liefelijkste zangen,
En huppelde door tak en bladren rond;
Anneessens hief zijn handen, wreed omvangen
Met boeien, op, en bad voor Belgies grond.
De morgen (licht zijn laetste!) is opgerezen.
Hy koomt gerust, waer men de vierschaer spant;
Hy, die slechts voor plichtschendery kan vreezen,
Die leefde, en grootsch wil sterven voor zijn Land.
Het ijslijk vonnis is vooraf gewezen:
Nog heden rolt dit heldenhoofd in 't zand.
Hy deed een wijl den rechtrenstoet verstommen;
Toen sprak Prié, van op het hoog gestoelt:
‘Gy ruiddet, gy, de oproerge burgrendrommen
Ter plundring aen, die vreeslijk heeft gewoeld.
Hardnekkige! ten minste zult gy krommen
Voor 't beulenzwaerd, daer ras uw bloed verspoeld.’ -
- ‘Waer toe me een vlek, o markgraef, aengewreven?
Nooit zwart uw mond mijne onbevlekbare eer.
'k Veracht den dood, die eens u zal doen beven:
't Onnoozel bloed val op uw schedel neêr.’ -
Toen rees op eens de roep, woest aengeheven:
‘Gy staet hier voor uw rechters: zwijg, of - zweer!’
Dit deed hem aen, den volksheld; en hy rukte
Het heilig kruisbeeld uit des biechtvaêrs hand.
Na dat hy 't aen zijn mond hartstochtlijk drukte:
‘Zie daer het beeld mijns Rechters, die met schand'
Ook overlaên, het hoofd voor moordnaers bukte;
Eens richt hy u, wanneer zijn wraek ontbrandt.’
Hy zweeg, en ging, met onverbleekte trekken;
En 't hoog schavot beklimt hy - als een throon.
't Was of 't stadhuis zijn aendacht op kwam wekken;
Hy wendde er 't aenzicht heen: - ‘Waerom, mijn Zoon,
Nog uw gedachte in 't aerdsche te bevlekken?
Zie liefst om hoog: de Hemel is zoo schoon!’ -
| |
| |
- ‘Vergeef het my, gezalfde vriend des Heeren,
Snelt ziel en blik nog naer die trappen heen,
'k Betrad ze vaek om 't recht er te verweeren,
Toen 't Vaderland belaegd werd of bestreên.
Men zag my trouw tot zeven malen zweeren,
Maer de achtste mael sprak 't Belgisch harte: neen!’
De Biechtvaêr weent, de bleeke burgers weenen,
De beul - zelf weent, by sidderende hand,
En smeekt den Held vergifnis te verleenen:
De Grijze - alleen houdt onverwrikbaer stand,
En stort geen traen; hy hoort de burgers steenen,
En spreekt hun toe: ‘Ik sterf voor 't Vaderland!’
Als Jezus, bidt hy voor zijn moordenaren,
Omsluiert zelf zijne oogen, knielt en bukt.
't Gehuil gaet op der saemgestroomde scharen:
Hun laetste hoop op redding schijnt mislukt.
Reeds is zijn ziel ten Hemel opgevaren;
De Hemel ook staerde op dien moed, verrukt!
Mijn vader zag Anneessens godlijk sneven.
Wat... sneven... hy!... voor 't Vaderland geveld!
Hy stierf niet, die ten hoogen opgeheven
Door 't juichend Martlaerschoor bepalmde, Held.
Mijn Vader zuchtte: ‘ô, sloot ik zóó mijn leven!’
Zoo vaek hy my die zege heeft verteld.
Waer zat Prié, wanneer de Man mocht stappen
Naer 't Vaderland van eeuwge liefde en loon?
Hoe sloeg hem 'thart, zoo dikwijls hy ter trappen
Van 't stadhuis steeg? Hem priemden duizend doôn!
En als hy dacht aen 's hemels wraek te ontsnappen
Greep Weenens beul hem aen, 's volks haet ontvloôn.
Een eeuw week heen, en nog, nog rees in 't marmer
Uw beeld niet op voor 't laetste nageslacht,
En onbekend ligt nog, o Volksbeschermer,
Uw eêl gebeent hier in der graven nacht!
Maer 's Grijzaerts bloed vloeit door zijne adren warmer,
Als hy hier bidt: ‘Rust, tot uw opstand, zacht!.....’
| |
| |
God (barstte ik uit)! waer, edelste der zielen!
Rust Brussels Held, vermoord door een barbaer?’ -
- ‘Ziet gy den zerk, waer op ge my zaegt knielen,
‘Schoon met geen woord bebeiteld? Belg! 't is daer!
Nooit zal de tijd Anneessens naem vernielen:
Neen, eeuwig leeft die vryheidsmartelaer!’
'T woord: martelaer! weêrgalmde in 't huis der waerheid
En 't holle choor, door englen zacht herhaeld.
De tempellamp wierp een verheevner klaerheid,
Tot op 't altaer des Eeuwgen afgestraeld.
Verzonken was al de avondduisternaerheid, -
Een schemerlicht betoovrend neêrgedaeld.
De Grijzaert zag omhoog, en vol vertrouwen:
‘Gy staet voor God, ô Belgies Barneveld!
Hoe juich ik grootsch! ras zal ik u aenschouwen,
Wiens schim me omzweeft!’ Op 't graf van Brussels Held
Zonk ik met hem, de handen saemgevouwen,
De traen in 't oog, de ziel tot God gesneld.
Wy baden. In bespiegeling verloren
Volbrachtten wy een vaderlandschen plicht.
Wy baden, en de maen schoot in de choren,
Recht op het graf, haer halfdroefgeestig licht.
Wy baden: God! wil mijn gebed verhooren:
Steeds vinde ons land genâ voor uw gezicht!
18 1/6 30.
P. VAN DUYSE.
|
|
Auteursrechtvrij