Vuur over Soemerië

[p. 110]

Ikkaroe vertrekt.

Toen de vreselijke orkaan over Oer raasde, had Kadiri éven gevoeld, dat de rijkdom van de wereld eigenlijk een even onzeker bezit is als vliegen op je open hand, of als vogels, die op je dak zijn neergestreken. Zó zijn ze er, en zó zijn ze verdwenen, zonder dat men er iets tegen kan doen. Was het dan nog wel de moeite waard, te zwoegen en te zweten, om rijkdom te verwerven? Maar toen Oer nog overeind stond en de schade voor Kadiri ook heel wat meeviel, begon hij over die dingen weer anders te denken en hij zocht naar nieuwe wegen, om zijn bezit te vermeerderen. Hij dacht er over, een reis naar Elam te maken.

Er kwam daar nogal wat hout vandaan, maar het was overigens een weinig bekend gebied. Het land lag nog woest en zijn bewoners waren onontwikkeld. Wie weet, groeiden er op de bergen wel boomsoorten, die reukhout leverden. Nu moest dat helemaal met karavanen uit het noorden worden aangevoerd, maar als Kadiri het in Elam kon krijgen, zou hem dat heel wat goedkoper komen. Misschien waren er ook streken, waar men edelstenen vond, of leefden er dieren, die kostbaar bont konden leveren.

Kadiri wilde het land gaan verkennen. En wanneer het hem de moeite waard leek, zou hij in Soesa, de hoofdstad van Elam en eigenlijk niet meer dan een groot dorp, een handelskantoor kunnen openen.

De grote moeilijkheid voor Kadiri was, dat hij niemand kon vinden, die de taal en de gewoonten van de Elamieten voldoende kende, en die ook het Soemerisch zó goed beheerste, dat hij als tolk kon optreden. Maar kijk: onverwacht was hij

[p. 111]

een man tegen het lijf gelopen, die geknipt voor dit werk zou zijn: Ikkaroe, de vroegere slaaf van Oerba.

Ikkaroe zou namelijk tóch naar Elam terugkeren.

Een paar weken geleden was er een troep Elamitische soldaten door Oer getrokken. Ze waren bij een van de vele grensgevechten door de Soemeriërs gevangen genomen, en werden naar het paleis van Ibi-Sin gebracht. Een groot aantal nieuwsgierigen had zich langs de kant van de weg opgesteld, om de mannen te zien voorbijkomen. Ook Ikkaroe. En tot zijn verwondering en vreugde had hij een jonge man opgemerkt, die hij nog van vroeger kende.

Het was Lamoe. Die Lamoe was Ikkaroe's naaste buurjongen geweest, al woonde hij ook bijna een half uur lopen verder in een dal, dat even onvruchtbaar en steenachtig was als dat, waar Ikkaroe zijn jeugd had doorgebracht. Maar o, wat hadden de jongens vaak samen gespeeld: ze klommen in de bomen, ze waadden door de beken, ze schoten met zelfgemaakte pijlen op de vogels, die in de bossen leefden.

En nu was die Lamoe hier in Oer!

‘Lamoe!’ riep Ikkaroe luid. Maar die had niet opgezien: door het gejubel van het volk had Lamoe zijn vriend niet kunnen horen. Toen Lamoe echter een paar dagen later als slaaf aan een officier was toegewezen, zocht Ikkaroe zijn oude kameraad op.

‘Hoe is het met Vader?’ vroeg Ikkaroe.

Die leefde gelukkig nog.

‘Maar hij wordt oud,’ vertelde Lamoe. ‘Hij is broodmager en helemaal krom van het werken in die slechte grond.’ ‘En praat hij nog wel eens over mij?’

‘Hij praat bijna over niets anders,’ zei Lamoe. ‘Alleen soms over zijn werk, maar het meest over jou. Het éne ogenblik, denkt hij, dat je niet meer leeft. Het andere zegt hij, dat je wel in krijgsgevangenschap zult zijn, maar dat hij je dan vóór zijn dood evenmin zal zien. Je moest toch eens naar hem toe reizen, Ikkaroe. Het zou het grootste geluk van zijn

[p. 112]

leven worden, jou weer te zien. En daarna kan hij rustig sterven.’

Toen besloot Ikkaroe, naar Elam terug te keren.

Het gaf een hele opschudding in het gezin van Oerba, toen Ikkaroe meedeelde, dat hij van plan was te vertrekken. Oerba en Agoea vond het heel jammer, Gaga-a huilde, en de beide jongens keken ook lang niet vrolijk. Immers: Ikkaroe was een goede vriend van allen geweest, - een oudste zoon voor Oerba en Agoea, - en een grote broer voor de kinderen.

De kinderen wilden hem alles wel beloven en geven, wanneer hij in Oer wou blijven. Maar Oerba en Agoea zeiden, dat ze het Ikkaroe niet moeilijker mochten maken, dan het al voor hem was. Als hij naar zijn oude vader wilde gaan, mocht niemand hem daarvan terughouden.

De datum van het vertrek was nog niet vastgesteld, maar Ikkaroe maakte zich vast gereed voor de reis. Hij sneed zich een stevige stok, die hem van nut kon zijn bij de lange wandeling, - hij naaide zich een linnen zakje, om hierin zijn verdiende geld te doen en het dan om zijn hals te hangen. Maar toch zou hij anders reizen dan hij zich had voorgesteld. Want zó groot was Oer niet, of de nieuwtjes waren spoedig in de hele stad bekend. En toen Kadiri er de lucht van kreeg, dat Ikkaroe ook naar Elam zou gaan, was hij hem in het huis van Oerba komen opzoeken.

‘Heb je geen zin, om met míj mee te gaan?’ vroeg hij. ‘Je hoeft dan niet te lopen, maar kunt er heel wat gemakkelijker komen: op een ezel.’

Bovendien nam Kadiri twee Soemerische bedienden mee: dat was nog gezellig ook voor Ikkaroe; en natuurlijk zou Ikkaroe als tolk ook iets kunnen verdienen.

Ikkaroe nam het voorstel met beide handen aan. Kadiri was misschien een wat onberekenbare en trotse man. Maar zo'n aanbod kwam niet alle dagen, en och...... in een goede week kon men gemakkelijk van Oer in Elam komen.

Zo héél lang zat Ikkaroe dan toch niet met de koopman opgescheept.

[p. 113]

De dag van vertrek, die door Kadiri werd vastgesteld, was aangebroken. Heel vroeg zou het reisgezelschap de stad verlaten en Ikkaroe was al voor dag en dauw opgestaan om nog even het werk in de keuken af te maken. De drie kinderen hingen echter al over de balustrade van het plankier van de bovenverdieping.

‘Hallo, Ikkaroe!’ riepen ze naar omlaag. ‘Je moet niet weggaan, hoor! Je kunt je nú nog bedenken!’

Ikkaroe antwoordde met een goedige lach: ‘Ik kan niet blijven, ik móet weg...... Maar dít beloof ik jullie: Ik kóm terug. Wanneer en hoe weet ik niet. Maar jullie zien me in elk geval weer!’

Oerba en Agoea waren ook vroeg opgestaan om van hun vroegere slaaf afscheid te nemen.

‘We hebben ook een herinnering voor je,’ zei Agoea. ‘Probeer eens, Ikkaroe, of die je past?’

Ze haalde een zilveren ring te voorschijn, waarin een blauwe, doorschijnende steen als een droppel water schitterde, en schoof die Ikkaroe aan de vinger.

Ikkaroe was ontroerd.

‘Het is véél te mooi voor mij,’ zei hij zacht. ‘Maar als ik terugkom, zal ik deze ring dragen.’

Toen nam hij zijn bundeltje met geld en hing het om zijn hals.

‘Het ga je goed, Ikkaroe,’ zeiden Oerba en Agoea hartelijk.

De kinderen mochten hem naar Kadiri brengen. Voor het laatst liep Ikkaroe nu over de binnenplaats. In de deuropening bleef hij even staan, keek achterom, wuifde naar zijn meester en meesteres, en trok toen de deur langzaam achter zich toe.

Hij zag naar de ring, die aan zijn vinger schitterde, en wist, dat een stuk van zijn leven voorbij was.

Met de drie kinderen trok hij nu naar Kadiri, die reeds met acht ezels stond te wachten.

‘We waren bijna zonder jou weggegaan,’ zei de koopman lachend. ‘Moeten die drie jongelui ook nog mee? Dan moeten we er nog een paar ezels bij nemen. Ik heb er genoeg.’

[p. 114]

Even moest Kadiri laten horen, hoe ongelooflijk rijk hij wel was!

Nee, de kinderen moesten niet mee. Die stonden hier om afscheid te nemen, en ze konden zich bijna niet goed houden, toen ze hun handen in de grote, ruwe hand van hun vriend legden. Daarna spoedden ze zich naar de stadspoort om Ikkaroe te zien uitrijden en hem vandaar na te wuiven.

‘Die familie Oerba is wel op je gesteld,’ zei Kadiri. ‘De kinderen vonden het verdrietig, dat je wegging. En verdraaid kerel, wat heb je daar een pracht van een ring aan je vinger.... Kom eens hier, laat eens kijken. Nou, die is héél wat waard.... Nee, ik begrijp best, dat je hem niet wilt verkopen. Het is een herinnering’...... Maar hij dacht: ‘Ik zou het niet in mijn hoofd halen, een ring te geven aan iemand, die niet van mijn volk is, - en wel het allerlaatst aan een blonde Elamiet.’

De twee knechts, die ook meegingen, laadden handig grote pakken met koopwaren op vier ezels. Op de andere vier namen de mannen plaats. Zo reed de kleine handelskaravaan door de straten van Oer. Voorop Kadiri, achter hem de beide knechts, dan de vier pakezels en helemaal achteraan Ikkaroe! Hij had juist die plaats gekozen om nog lang te kunnen omzien en te wuiven naar Gaga-a, Agala en Moe-oeroe.

Die stonden met z'n drieën bij de poort.

‘Goeie reis, Ikkaroe! Het beste! Kom maar gauw terug!’

Telkens wuifden ze met hun handen, als Ikkaroe omkeek. Ikkaroe stak dan zijn hand omhoog.

Toen zwenkte de weg, en nu waren de kinderen uit het gezicht verdwenen.

Niets had Ikkaroe nog over van het gezin van Oerba dan een goede herinnering en...... de ring met de blauwe steen.