Zwarte vrijdag

[p. 91]

3

Herman is in een diepe slaap gevallen, een slaap zo diep, dat men zou kunnen zeggen dat hij prakties bewusteloos is. Hij ligt op zijn zij en zijn ademhaling is zwak. Dat is tengevolge van de aan bewusteloosheid grenzende slaap, niet omdat zijn gezondheid zo slecht zou zijn, want Herman is nu zeer zeker niet ernstig ziek meer.

Zijn ademhaling is uitermate regelmatig, wel een bewijs dat er op zijn gezondheid niet veel valt aan te merken. Integendeel zelfs, zijn gezondheid is redelijk. Zo op het oog is hij er veel erger aan toe dan in feite.

Het loopt tegen de avond; dat kan men konstateren aan de stand van de zon. Na vijven komt die namelijk achter de zijmuur van het ziekenhuis vandaan en zakt dan langzaam weg achter de bomenrij in de verte. De schrijver is nu zeer poëties.

De tijd dat men de zon kan zien vanuit zaal 603 (niet kamer maar zaal) is gauw voorbij in de zomer. Het is maar een kleine en lage boog die de zon dan maakt. Toch bereikt de zon in deze tijd van het jaar haar hoogste stand. Kan dat eigenlijk wel?

Ja, dat kan. In de winter krijgt men de zon op zaal 603 namelijk helemaal niet te zien. 'sOchtends niet en 'savonds niet. Het is dus niet zo dat men de zon zo lekker lang te zien krijgt in zaal 603, helemaal niet, het is eerder zo dat men zich tevreden moet stellen met wat men er nog van kan meepikken. Men kan zich de vraag stellen: is de ligging van zaal 603 dan eigenlijk niet ongunstig. Ja dat is zo, maar er zit meer aan vast.

De meeste zalen in het ziekenhuis kunnen genieten van veel

[p. 92]

zon, want dat is nu net iets waar de architekt bij de bouw rekening mee heeft gehouden. De zon is de bron van alle leven. Dus een ziekenhuis in het bizonder moet de zon zoveel mogelijk binnenhalen, zoals dat heet. En de bouwmeester heeft een goed stuk werk afgeleverd. Zaal 603 is geen vergissing. Met de puntjes op de i zou men moeten zeggen dat zaal 603 eigenlijk geen zaal is, goed beschouwd is het niet meer dan een kamer, een klein uitbouwtje, een ruimte die toevallig overschoot. Daar heeft men toen een kamer voor twee verpleegsters van gemaakt. Twee verpleegsters die intern in het ziekenhuis verblijven. Alleen bij ruimtegebrek herbergt men er patiënten. En het ruimtegebrek is momenteel bizonder nijpend, want op zaal 603 (niet zaal eigenlijk, eerder kamer) liggen nu drie patiënten. Of liever twee patiënten en een dode.

De oude heer, die op zijn kamertje een doos met sinds 1929 waardeloze effecten zou hebben staan, is zojuist overleden. Uiterlijk is hij geenszins veranderd, want de dood is ingetreden in zijn hart.

Wat betreft die effecten, dat is volkomen uit de lucht gegrepen, dat is een zuiver hipotetiese veronderstelling die op niets anders gebaseerd is dan op een door intuïtie ingegeven hint, of impuls, of zo. Daar op afgaan is in beginsel al dwalen. Aan intuïtie geloof hechten is op nummer 37 willen spelen. Wanneer men dat namelijk doet heeft men in één klap een onfeilbaar systeem ontworpen voor het roulettespel. Maar men moet er zich dan alleen anders tegenover op stellen. Men moet uitsluitend op verlies willen spelen, dan wint men altijd. Zo zit dat met die intuïtie.

Als de zon in de kruinen van de bomen hangt is hij rood geworden en begint het buiten te ruiken naar een zomeravond of een lentemorgen. In ieder geval naar iets dat nog verband houdt met de natuur, alsof er ozon in de lucht is zonder dat het geonweerd heeft, zodat men zich kan afvragen waar het aan ligt dat men ozon ruikt hoewel het al een

[p. 93]

paar dagen achtereen niet heeft gebliksemd. Kan ozon dan misschien ontstaan zonder dat er geweldige elektriese ontladingen door de lucht schieten, zodat daardoor zuurstofdeeltjes aaneen gekit worden? Kan ozon dan misschien ontstaan bij het rood worden van de zon? En zo niet, waarom heet het dan ozon?

Geen van de drie ziet het ondergaan van de zon, want ze slapen allebei.

Herman is op zeer regelmatige wijze in het ziekenhuis opgenomen. Dat ging zo. Tijdens zijn werk bemerkte hij soms dat hij in een gewrongen houding achter zijn bureau zat, plotseling. Soms ook maakten steken in zijn borst het hem onmogelijk zich te concentreren. Het werd alsmaar erger. Aanvankelijk had hij er niet zoveel aandacht aan geschonken en gedacht dat het vanzelf wel zou overgaan, maar toen de pijn steeds vaker terugkwam en de steken op hele aanvallen gingen lijken die hem niet zelden de adem benamen, begon hij zich bezorgd te maken en heeft hij zich tot zijn arts gewend, die het ook niet wist en hem afdeed aan een specialist, die met dit soort zaken niet zo op de hoogte was omdat het wel alles kon zijn. In die zin dus kwam Herman op regelmatige wijze in het ziekenhuis, onder de hoede van Dr. N.V. Kamp, de Geneesheer-Direkteur, wiens kennis en bekwaamheid tot ver in de omtrek geroemd wordt. Ook als mens slaat men hem bizonder hoog aan. Het geduld en het psychologies inzicht dat hij bij zijn patiënten aan de dag legt stempelt hem tot een buitengewoon bekwaam en tegelijkertijd vertrouwen wekkend man, aan wie men zijn lot zonder schroom kan toevertrouwen.

Ook Herman is dokter Kamp zeer toegewijd.

Het zijn vooral Kamp's harige armen die Hermans respekt afdwingen, want van artsenij heeft Herman niet het minste verstand. Hij vertrouwt de doktoren blindelings, daarin staat hij naast iedereen en niet tegenover iedereen, zoals hij iedereen zo graag wil doen geloven.

[p. 94]

Herman is, alles in overweging genomen, een grote schlemiel.

Kamp had dat vanzelfsprekend direkt door, maar niet daarvoor is hij dokter, hij zou wel uitkijken, zo een als Herman zou razend worden als men hem ontmaskerde, bovendien, ieder ander die een beetje afstand kan nemen zou het direkt gemerkt hebben: deze meneer is een doorsnee weet-al. De arts liet er niets van merken, het was maar bijzaak, toen nog wel; het merendeel van de mensen met wie hij in kontakt komt is trouwens niet veel soeps.

Er werden foto's genomen van Hermans schamele binnenste. Op die wijze hoopte men achter de oorzaak te komen van zijn nare steken. De oorzaak werd echter niet ontdekt. De steken waren overigens plotseling verdwenen. Toch mocht Herman het ziekenhuis niet verlaten. Hij begreep niet waarom en hoewel hij er keer op keer naar informeerde kon niemand hem vertellen waarom hij moest blijven en wat hem scheelde, wat in feite hetzelfde is. Ik bedoel als ze hem het ene hadden verteld zou het niet nodig geweest zijn het andere nog te vragen. Een tweede onderzoek vond plaats waarbij dokter Kamp zich wel bizonder moet hebben ingespannen. Het is verwonderlijk dat dokters van het kaliber van Kamp zich nog zoveel moeite getroosten om mensen als Herman te helpen. Niet iedereen is geschikt om dokter te worden, ik tenminste niet, en niet in de laatste plaats omdat ik Herman al lang zou hebben laten verrekken.

Men hielp hem dus zeer gewetensvol in het ziekenhuis, maar toch omzeilde men zijn vragen, gaf onware antwoorden, maande hem tot geduld en speelde mooi weer, wekenlang. Als excuus voerde men aan dat men geen mededelingen kon doen over iets dat nog onbekend was.

Herman begon een stugge houding aan te nemen die door het zwijgen van de verpleegsters (zusters) en hun superieuren langzamerhand begon over te gaan in vijandigheid.

[p. 95]

Toen begon hij voor het eerst plannen te beramen om uit het ziekenhuis te ontvluchten, wat hij echter tot nu toe nog niet heeft gedaan. Voor ontvluchten is Herman namelijk een veel te grote schijtlijster.

Herman is met al zijn bravour en uitgesproken meningen het gesneden voorbeeld van een slome duikelaar en wel omdat zijn zwaartepunt verkeerd zit; zijn bravour beperkt zich tot zijn innerlijk en zijn meningen zijn wel uitgesproken maar al veel eerder en door iemand anders. Ziehier een perfekte karakterschets van het individu Herman.

Toen Herman Kamp consulteerde was dat met klachten over zijn huisarts en vanzelfsprekend ook die hinderlijke steken in zijn borst. De pijn had hem vroeger al getreiterd maar niet in die mate als de laatste keren, toen de scheuten in series waren gekomen en veel weg kregen van hele aanvallen. Kamp - snuffelend door allerlei paperassen zonder iets speciaals te zoeken - liet foto's maken van Hermans verrotte bast. Afgaande op wat hij te zien kreeg kon hij natuurlijk niets anders doen dan de onmiddellijke opneming van Herman gelasten.

We komen nu dicht bij huis.

Herman lag nog geen week in het ziekenhuis of hij begon de artsen te verwijten dat ze zijn foto's verkeerd geïnterpreteerd hadden; hij eiste dat ze ze hem zouden tonen. Men weigerde hem dat vanzelfsprekend; wat zou Herman op die foto's kunnen ontdekken dat de experts over het hoofd hadden gezien. Niets. Maar nu echter was zijn geval plotseling overduidelijk geworden, juist door zijn obstinate houding: zijn stofwisseling haperde. Bijgevolg zou hij niets meer mogen drinken, dat wil zeggen, alleen nog het hoognodige. Dat is logies, want als hij van dorst zou omkomen dan zou het zinloos zijn hem die drooglegging als remedie op te leggen. Nou ja, wie dat niet snapt kan hier maar beter het lezen staken.

Er was een vergiftiging opgetreden in de nieren die Her-

[p. 96]

man bij verwaarlozing wel eens het leven zou kunnen kosten. Men vreesde dat hij tengevolge van hersenletsel in een coma zou geraken, vandaar de strikte dosering van vocht. Wie precies wil weten hoe dat allemaal kan, moet er de bekwame boeken maar eens op naslaan, die komt dan vast heel wat te weten, maar niet dat er juist in de periode waarin Herman volledig van de kaart was, een tweede patiënt werd binnen gebracht, Henrie, die zich bij het scheren steeds in de mondhoek snijdt en dan bijna gek wordt van drift.

Ook van hem werden foto's genomen. Die hadden een bizonder onrustig beeld te zien gegeven. Men vond het echter wijselijk de patiënt van de uitslag van de foto's nog maar wat in het ongewisse te laten. Dat is dus kennelijk zo hun gewoonte. Maar Henrie voor de mal houden zou niet zo makkelijk gaan, die had zijn intuïtie, zijn geheime wapen, dat hij hoofdzakelijk aanwendt om zijn moeder te vinden. Zo waren er dus twee patiënten op kamer 603 gekomen, één gierend van de dorst en de ander op zijn hoede.

Al bij zijn eerste metafysiese peiling ontving Henrie de notie dat zijn buurman hem stoorde.

En opnieuw was het erop of eronder.

Om zijn individualiteit veilig te stellen, zich onschendbaar te maken voor aanvallen van achteren, heer en meester te blijven in iedere situatie, gaat Henrie over lijken.

Meestal dat van zichzelf.