Geschiedenis van de Landsspoorweg

[p. 5]

1 Aanleiding

In de loop van de 19^de eeuw werden veel plantages verlaten vanwege gebrek aan geld en arbeidskrachten. De landbouw was nog altijd heel belangrijk maar daar ging het helemaal niet goed mee. Concurrentie van andere gebieden voor tropische producten was zo groot dat het prijsniveau van Surinaamse producten, zoals bijvoorbeeld suiker, te hoog lag. Export van sinaasappel- en grapefruitvruchten was haast onmogelijk als gevolg van de onregelmatige beschikbaarheid van scheepsruimte. En de cacaoteelt kwam in ernstige problemen door het optreden van ziekten.

Omstreeks 1880 werden er in het binnenland grote hoeveelheden goud gevonden. Er ontstond onder de bevolking een ware ‘goudkoorts’. In 1900 werkten er ruim 5500 mensen in de goudindustrie. In die tijd waren het nog vrijwel alleen ondernemingen die zich met de goudwinning bezig hielden. In 1903 werd begonnen met de goudwinning in handkracht, het zogenaamde kleinbedrijf. Deze mensen werkten voor zichzelf, zonder machines.

Voor de mensen die werkten in de goudindustrie was de reis naar hun werk in het binnenland via de Suriname- of Marowijnerivier heel vermoeiend. De buitenboordmotor was nog niet uitgevonden. Men wilde dat er een snellere manier van reizen zou komen. Vervoer per auto of vrachtwagen was er ook nog niet. De eerste auto werd pas in 1910 in Suriname ingevoerd. Zo ontstond het idee van een spoorlijn.

Voor de ontsluiting van het binnenland diende in 1896 de minister van Waterstaat in Nederland, ingenieur Cornelis Lely, een plan in voor de aanleg van een spoorweg van Paramaribo

[p. 6]

naar het binnenland. Ook moest onderzocht worden welke mineralen er in het binnenland voorkwamen, waar en in welke hoeveelheden. Dat onderzoek werd uitgevoerd door de Maatschappij Suriname, een Nederlands bedrijf. Het onderzoek werd uitgevoerd en er werd een spoortracé bepaald. Maar vervolgens slaagde deze maatschappij er niet in voldoende geld bijeen te krijgen voor de uitvoering van het project.

De minister van Koloniën vond dat de Nederlandse regering zich dan garant moest stellen. Er werd toen met de Maatschappij Suriname een overeenkomst gesloten. De Maatschappij Suriname deed afstand van al haar rechten en eigendommen tegen vergoeding van de kosten die ze tot dan toe had gemaakt. Zodoende kwamen alle gegevens en ontwerpen in het bezit van de Nederlandse regering.

Op 23 juli 1903 werd in Nederland de wet goedgekeurd waarin tot de aanleg van de spoorweg van Paramaribo naar de Surinamerivier nabij het Marrondorp Kadjoe werd besloten. In 1902 had de Nederlandse minister van Koloniën, Van Asch van Wijck, die vroeger gouverneur van Suriname was geweest, al aan ingenieur Lely gevraagd of hij gouverneur van Suriname wilde worden. Deze wilde wel als onmiddellijk met de aanleg van de spoorweg zou worden begonnen. In 1903 kwam ir. Lely als de nieuwe gouverneur naar Suriname. Het spoorbedrijf werd ‘Koloniale Spoorwegen’ genoemd.