De Rotterdamsche Hermes

[p. 17]

No. 5
Rotterdamsche Hermes.
Vrydag den 27 Septemb. 1720

Hostis si quis erit nobis, amat ipse puellas.
Propert. lib. 2.

HErmes zal voor zyn Zomersaizoen een zestienjarige Maagt, als een versontloke roos uitkippen, die de veelkleurige bloessempoeder van onrype bevattingen uit de golvende tuiten van hare blonde paruik schud, en, dagelyks hoorende dat schoonheit onbestendig is, met een bléék verlangen naar een steeltje duikt, om hare zwakheit te onderschragen, wiens lonken Zonnestralen, en wiens tranen men paerlen noemt, volgens Lopo de Vega, welke zegt, dat de zee van eene schreijende Herderinne, zittende aan haren oever, de tranen vergaderende, in eene schulp besloot, en in paerlen veranderde:

Y el mar como imbidioso

A tierra por las lagrimas salia,

Y alegre de cogerlas

Las guarda en conchas y convierte en perlas.

Hy zal, zeg ik, eene Deerne uitkiezen, welke eenen adem heeft als Sephyrus, een voorhooft als Minerva, oogen als Thetys, mont als Psyche, en kniën als Venus, een' boezem als twee onbemorste Sneeuheuvelen, vastgehecht door twee kleine granaatknopjes op

[p. 18]

een ligchaam, lelyblank als dat van de Mingodes, toen zy moedernaakt uit Zee in de wieg van een roosverwige parlemoere schulp kwam opborrelen. Maar hoe bedrieglyk is het buitenste van die pekelvrucht! Want schoon hare oppervlakte gladder is dan het gestalde kristalyn van een' verzilverden Visvyver, en dat men niets hoort dan zuchtjes van Westewinden; verborge rotzen, vol gevaar, leggen'er onder dat sneeuwater. Die groote stilte, groote Argus, is een Tempeest: derhalven verslinger u niet aan de toetakeling van dat Mosselscheepje: examineer liever en den ballast en proviand. O wat een Roman, vol Luchtkasteelen, hoe veele geaffecteerde verstoortheden, klevende afwyzingen, melancolieke minuitjes, rollende hartstogtjes, bestudeerde lonkjes, onverwachte traanorkanen, en noch onverwachter lachlichtjes zult gy vinden! hoe dikwyls zullen uwe ooren niet vangen het betoverend geluit van die logenachtige beloften!

Neen, myn Ziel, eer zal ik sterven dan ophouden u te minnen.

Doch wie zal zyn gelukzaligheit betrouwen aan Jufferentranen of aan op strantpapier gedrukte trouwheit? Niemant, die slechts wat verder ziet dan (gelyk men zegt) zyn neus lang is, of die weet dat het zyn Juffereeden, ligter dan de Zuidenwint, en in vollen zwier en kracht ons dertel afgeschildert door Georgio de Monte-Major. En of schoon ons Aristoteles tracht te proberen dat het Zeediep zoet, en het bovenste zult is, d'ervarenheit heeft Hermes altoos een tegenstrydige waarheit doen zien: want als Myn Heer de Dolfyn aan Madame de Dolfine is vastgekleeft door het matrimonieele lympotje, is 'er noit rust, zelfs niet als hy slaapt: waarom een Italiaansch Dichter aardig zingt:

E dormendo riposo ancor non have.

Zelfs in den slaap kan hy geen rust genieten.

Een dergelyke linnelapje, als dat zuiver gewassen, helder gesteven en glad gestreken was door de konstige hant van Argus, zou somtyts niet kwalyk in zyn' wekelykschen Kinderkorf te pas komen.

Het schynt of het ys van Hermes door de natuurlyke warmte van die naakte waarheit ontdoit is, daarom zal hy dit tegenwoordige Pasteitje meest met foeminine hoenderwiekjes, vrouwelyke kalfsborstjes en hinnepatryzeboutjes stofferen.

[p. 19]

Is het niet een zwakheit, onbetamelyk aan een groote ziel, zoo veel werks te maken van eene Chimerique Ridder-Order, bestaande uit een Medaille en een paar ellen zyde? het eerste is te bekomen by een' Goutsmit, en het tweede by een' Lintwever. Milord ****** nochtans, die, benevens die order, een Ducale kroon draagt, waar voor een tweehondertjarig hart zich meer moet verootmoedigen dan St. Hubert voor zyn' Voorzaat, is hier door zoo opgeblazen als een gevallen Engel, en in die verbeelding, dat alle de verdiensten van den geheelen aartbodem in zyn persoon alleen verzamelt zyn. Hy was eenmaal by de Hartoginne van ****** en ziende een' kostelyken Diamantring aan haren vinger flikkeren, zeide hy tegens een Vrient: Ik had veel liever den Ring dan de hant. En ik, repliceerde de Dame, veel liever den Halsbant dan den Buldog.

Ieder taal heeft een particulier agrement in hare uitdrukkingen; want Hermes kent iemant, die, zonder den Drievoet van Apol, wel zou weten te raden, of eene Nederduitsche Overzetting uit het Italiaansch, Spaansch, Engelsch of Gaskonsch gehaalt was. By voorbeelt, remarkeer eens deze Italiaansche gedachten van Torquato Tasso, waar Armida haren Galant Reinout door eene genitale belofte tracht te bewegen, Saro qual piu vorrai, scudiero ò scudo. Ik zal zyn wat gy liefst begeert, uw Schiltknaap of uw Schilt. Die Princesse sloeg waarlyk den spyker op het hooft: want als Schiltknaap moest zy in alle batailjes de naaste by haren dapperen Reinout zyn en by zyne wapenen, dewelke toen, als tegenwoordig, bestonden in een slagzwaart en twee hantgranaten; doch wat het schilt aangaat, niet van ossehuiden, gelyk dat van Ajax, maar van zacht Jufferenleer: men heeft geen reuzekracht van nooden om daar langs iemant te quetzen, want dat soort van wapenen is zeer rekkelyk: altoos Hermes heeft 'er weinig lancien op zien breken zonder aanstonts eene opening te bekomen.

Men vint Mizantropen en bejaarde Vryers, die, als oude Katers, altoos schrollen op de huwlyksrotteval. Hermes kan niet beseffen om wat reden. Want een Vrou, in haar bruiloftshembt of in haar dootkleet zyn beide even aanlokkende voorwerpen; het eerste opent het klinket om de Maagdelyke Fortresse by verdrag over te geven, en de andere opent de deur van den Tempel der goude Vryheit. Het eerste contenteert ons ligchaam door een' ingebeelden zegen en een

[p. 20]

huwelyksnieutje, en het tweede voldoet onze ziel door't present van eene reële gelukzaligheit: zoo dat wy, als de Bisschop Masius, niet weten aan wie ons te adresseren.

Tot wie van dees beproefde Maagden

Zal ik myn wenden? is 't lot myn geliefde Bruit,

Wiens kante hembt het nachtbanket besluit,

Of tot de doot, waar langs myn vryheitsglanssen daagden?

Een van myne kennissen heeft over zes à zeven maanden den middelweg van Nazo omtrent dit raadsel gevonden: want hy wert ontkeetent, bedroog de doot, en zyn Vroutje stierf civiliter, dat is op Bastertnederduitsch, hy wiert van die Dame gesepareert in bed en tagel. Hier volgt zyne belofte in futuris.

O Vrou, het ergste van de Kanzelplaag, vaar wel:

Kwaat, op het best, maar op het allerkwaatste een Hel.

Een vel vol wormkruit, bittre dosis voor ons leven;
Kweekschool van al de zorg die 't stiefmoêrs lot kan geven;

Gescheurde Diefeg, die den eersten dootskrans span;

De wraak des Hemels, en d'ellende van den Man.

En sint dat oogenblik met alle zyn helsch vermogen
Hebt gy den vloek vermeert, en al ons goede pogen

Gestremt. wech, Kerkboei, wech, die klemde ziel en lyf.

Gezegent zy die magt die my ontsloeg van 't Wyf.

En of myn vryheitsvink, dit koitje dus ontsprongen,
Noch eens gedachtig wiert daar in op nieu te jongen,

Zoo zyn myn gasten, eer ik deze vreugt beslaap,

Myne allerzoetste bruit, de D**** en de Paap.

De Hermes wort uitgegeven, te Rotterdam by Joan Hofhout en Arnold Willis; Amsterdam Oosterwyk, Ratelbant en Rank; Haarlem van Lee; Leiden Langerak en Knotter; Haag vander Burg; Delf Boytet; Dort Outman; Gouda Endenburg; Utrecht Charlois; Middelburg van Hoeke; Vlissingen Willegaarts; Goes Bakker; Z: Zee de Voogt; en Bergen op Zoom Overstraten.