Verantwoording
De eerste voorbereidingen voor deze bloemlezing uit het werk van Jacob Westerbaen werden gedaan in een werkgroep aan de Universiteit van Amsterdam, gehouden in 1998. De werkgroep stond onder leiding van Johan Koppenol; deelnemers waren Martha Bakker, Walter Berentsen, Gerard Corstjens, Arjen Levison, Betty Markestein, Jessica Melker, Juul Verheijen, Thijs Weststrate en Vanessa van Zalm. Ik dank K.F. van Dijk uit De Lier voor het toelichten van een aantal Westlandse toponiemen en Frieda Heijkoop, die er als geen ander van overtuigd was dat Westerbaen een bloemlezing verdiende.
De bloemlezing wil een representatief beeld geven van Westerbaens werk. Er zijn gedichten opgenomen van verschillende genres; lange gedichten konden niet of slechts gedeeltelijk worden opgenomen. Aangezien Westerbaen veel vertaald heeft en daar ook een belangrijk deel van zijn dichterroem aan ontleende, zijn er enkele voorbeelden van vertaald werk opgenomen.
De tekst van de gekozen gedichten gaat terug op die in de verzamelde Gedichten, in 1672 in drie delen gepubliceerd door de Haagse uitgever Johannes Tongerloo. Deze uitgave, nog door Westerbaen zelf samengesteld (hij overleed enkele weken nadat hij in maart 1670 de kopij had ingeleverd), is de meest complete die er van zijn werk is. De herkomst van enkele gedichten die niet in deze uitgave voorkomen wordt verantwoord bij de toelichting. Bij vergelijking van de teksten volgens de Gedichten (1672) met die in eerdere drukken, blijkt dat Westerbaen in een aantal gevallen zijn werk op kleine punten heeft aangepast. Dat geldt met name voor teksten die oorspronkelijk verschenen in de Minne-dichten (1624) en sommige pamfletteksten.