Uren met musici

[p. 183]

De jonge Debussy

‘WIE hem slechts oppervlakkig kenden konden hem voor een phantast houden. Hij was in tegendeel van een sterken wil, volkomen zich zijn doel bewust. Hij was in staat tot de trouwste aanhankelijkheid. Zeer gevoelig, zeer emotioneel, vroolijk en meesleepend. Niet in staat zijn gevoelens te verbergen droeg hij alles op zijn gelaat weerspiegeld, zijn vreugde, zijn minste verdrietelijkheden. Hij ondervond steeds de behoefte zich over alles te verstaan met een vriend.

Alles wat verfijnd, delicaat, merkwaardig, vreemd was trok hem aan. En dat in alles. Zoowel in zijn kleeding als in de bibelots, waarmede hij zich omringde, in de parfums waarvan hij hield, in de zeldzame bandjes van zijn geliefdste boeken. Deze, zoowel als zijn muziekwerken, waren uitgezocht onder wat zijn liefde voor het delicate en merkwaardige kon streelen. Ook in zijn maaltijden geen tusschenweg: òf spiegeleieren en thee (zijn uitverkoren drank, die hij zelf heerlijk kon bereiden) òf de fijnste schotels en uitgezochte wijnen.

[p. 184]

Hij had een afkeer van breedsprakigheid in alle kunsten. De groote afmetingen verbaasden hem zonder hem tot bewondering of geestdrift te brengen. Zijn muzikale gaven waren van kindsbeen af van een zeldzame en persoonlijke geaardheid. Bij hem werden alle aandoeningen muziek; hij wist ze alleen door muziek juist te vertolken. Zijn manier van zijn, van componeeren heeft hij nooit gezocht, hij had ze reeds van zijn vroegste jaren af. Hij bezat ook wonderlijke gaven van aanpassing. Daardoor was hij een volmaakt verstaander van de literatuur.

Hij had geen muzikaal systeem. Hij schreef oprecht neer wat hij hoorde en zooals hij het hoorde. Hij behoefde dan ook nooit de banaliteit te ontvluchten, omdat deze nooit in hem was. Hij had voor systemen een grondigen tegenzin; van daar zijn afkeer van het leid-motief in de opera (van Wagner)’.

(Uit een karakterschets door Xavier Leroux, die den toen 22-jarigen Debussy tijdens zijn verblijf als ‘Prix de Rome’-winnaar in Italië leerde kennen).