Het tresoor der Duytsscher talen

D E.

Delinqueren, afvallen, versuymen, sondighen oft misdoen.

Delict, een ongeual, versuyminge oft misdaet.

Delinquant, een die versuympt oft sondicht.

Delinqueren, verlaten.

Defenderen, beschermen, beschudden, voorstaen, keeren af, oft verdrijuen.

Defenseur, een beschermere.

Defensie, een bescherminghe oft beschuddinghe.

Declineren, buyghen ter zijden, keer af, vermyden, Metaph. breken, vergaen, oft af wijcken.

Declinatie, een buyghinghe, afwijckinge, Metap. oft breeckinghe.

Defalqueren, afcorten oft afsnijden, Metap. bedriegen.

Defalcatie, afcortinghe, oft afsnijdinge, Metaph. bedroch.

Despereren, vertwijfelen oft wanhopen.

Desperatie, verwijfelinghe oft wanhopinghe.

Desperaet, vertwijfelt oft wanhopich.

Debijl, swack, cranck, oft ongheuallich.

Debiliteyt, onuermoghelijcheyt oft crancheyt.

Debiliteren, maken cranck, swack oft ongeuallich.

Deleren, wtdoen oft wtvaghen.

Deletie, een wtdoeninge oft wtvaghinghe.

Deceren, betamen, welstaen, oft beuaem wesen.

Decent, betamelijck, oft wel voughende.

Decentie, betamelijcheyt, wel voughinghe, wel bequamelijcheyt, oft verchierlicheyt.

Dedeceren, niet betamen oft mistaen.

Denteren, yet met tanden maken.

[p. 49]

Denture, tantschap

Deriueren, leyden die beeck aen een andere plaetse, nederwarts vloeyen, Metap. aftrecken oft afweynden.

Deriuatie, een aftreckinghe oft afneminghe.

Delireren, gaen ter zijden wt ende en volghen den rechten wech niet, Metap. doen sottelijck oft wesen wtsinnich.

Delirament, Deliratie, een sottichz oft wtsinnicheyt.

Decumberen, ligghen te bedde oft wesen cranck, oft steruen.

Decoreren, verchieren, schoon maken, ende fraey.

Decoratie, een verchieringhe, schoonmakinghe, oft fraeymakinghe.

Dedecoreren, scheynden oft ontchieren.

Desponderen, ghelouen die bruyt oft vertwijffelen.

Desponsatie, een beloftenisse tot de bruyt.

Deuieren, wt den weghe gaen oft verdoolen.

Destineren, bereyden, verkiesen, nemen voor, oft toeschicken.

Deprederen, Rouen.

Depredateurs, Rouers.

Depugneren, vechten oft strijden.

Decime, een thiende oft thiende deel.

Dedoceren, ontleeren, leeren achterwaerts, oft anders.

Desilieren, afspringhen, Metaph. afgaen.

Dedigneren, achten, niet wert, oft werdich.

Decerperen, afbreken oft plucken.

Detruderen, wechstooten oft afstooten.

Desideren, sitten onledich.

Desidieux, gans luy ende ledich.

Desipieren, doen onwijsselijcken, oft handelen sottelijck.

Delecteren, belustighen, verblijen, vermaken, oft behaghen.

Delectatie, Delectament,

[p. 50]

een belustinge, vruecht, vermakinge, oft behaginge.

Delectable, lustelijck, ende vermakelijck.

Deliciaen, wellusten oft leckernyen.

Delicaet, lecker, weeck, saecht, verweynt, ende in wellusticheyt opgheuoet oft teedere.

Detereren, wriuen oft stoten oft slaen in stucken gansselijck.

Detriment, schade, bederffenisse oft verlies.

Dederen, begeuen oft geuen hem seluen tot eygen.

Deditie, een begeuinghe oft opgheuinghe.

Debelleren, af oft wtcrijghen oft oorloghen.

Declameren, oeffenen hem seluen in gedichte redenen oft gerichts handelinghe.

Declamatoir, dat tot alsulcken oeffeninge gehoort.

Demitteren, aflaten oft laten afhanghen.

Descenderen, afclimmen oft neder dalen.

Descensie, een afclimminghe oft nederdalinghe.

Deambuleren, gaen wandelen.

Defigeren, yewerts afsteken oft afvestighen.

Detineren, ophouden oft behinderen.

Detencie, ophoudinghe oft behinderinghe.

Derogeren, trecken oft een deel afnemen.

Desisteren, afstaen oft afhouden.

Desereren, verlaten.

Desertie, een verlatinge.

Desert, een woestine oft een verlaten plaetse.

Deficieren, gebreken, afnemen oft niet genouchsaem wesen oft ophouden ende bliuen steken.

Defectie, Defecte, us, eenen afval oft ghebreck.

Defectijf, ghebreckelijck.

Deprehenderen, vangen, grijpen oft heymelijc beuinden.

Deprehensie, een vanginghe, grijpinge oft heymelijcke beuindinghe.

[p. 51]

Dealberen, wit maken.

Deijcieren, afworpen.

Deduceren, trecken oft afleyden, Metap. verclaren, te kennen gheuen, onderwijsen, oft beleyden.

Deductie, een aftreckinghe, oft beleyt, verclaringhe, oft onderwijsinghe.

Deuenieren, toecommen.

Deporteren, afdraghen, oft voeren van daer oft wech brenghen.

Deuolueren, af oft neder wentelen oft rollen. Metap. vergaen, oft wt de ghewoonte commen.

Deuolutie, een afwentelinge. Metaph. een wt der ghewoonten comminge.

Describeren, schriuen na yet anders, oft beschriuen claerlijck oft wtterlijck.

Descriptie, een inscriuinge na yet anders, conterfeytinge, neerstige claer bescriuinge van eenich dinc.

Degeren, volueuren oft volbrenghen dleuen.

Deputeren, achten, schatten oft schicken.

Deputatie, achtinge, scattinghe oft schickinghe.

Depelleren, driuen wech oft verdriuen.

Depulsie, een wechdrijuinghe oft verdriuinghe.

Dediceren, verplichten, verbinden, ende vereygenen, met eerlijcke oft schoone woorden oft toeschicken.

Dedicatie, een wydinge, ouergeuinge, oft toeschickinghe.

Decurreren, afloopen.

Decipieren, bedrieghen.

Decepteur, een bedrieger.

Deceptrice, bedriegersse.

Deceptie, een bedroch.

Decerneren, besluyten voor hem seluen oft bekennen.

Decreet, een voornemen, besluytinge des herten, een ghebot oft een bekentenisse.

Decederen, afwijcken.

Decrescentie, een afwassinge oft verminderinge.

Defereren, brengen oft geuen heymelijck, verclagen, verdragen oft aengeuen.

[p. 52]

Delacie, een verradenisse oft heymelijcke verclaginghe.

Delateur, een verradere, oft een heymelijcke verclaghere.

Destrueren, breken. Metap. bederuen.

Destructie, een brekinge, Metaph. een bederuinge.

Decideren, afvallen, Periph. een gheschil ten eynde brenghen.

Decisie, een afvallinghe, Periph. een eynde vande gheschil.

Decoqueren, insieden, vercoecken, minderen oft vertheren.

Decoctie, een insiedinge, vercoeckinghe, minderinghe, oft vertheiringhe.

Declareren, verlichten oft openen.

Declaratie, een verlichtinghe oft openinghe.

Decoloreren, doe verwe wt doen oft bevlecken.

Decerteren, kijuen, strijden, wedden met yemanden.

Deuieren, af oft wechnemen, wt den wege gaen oft verdolen.

Deformeren, maken lelick ende ongedaen.

Deform, onghedaen.

Deformiteyt, ongedaente.

Defloreren, vervloeyen, oft houden op te bloyen, Metaph. een meysken van haer eere stellen.

Defungeren, richten wt, maken een eynde, oft worden verlost.

Deflecteren, buyghen yewers heenen, Metaph. keeren af.

Deflectie, een afbuyginge.

Definieren, eynden, volbrenghen, wtspreken, oft verclaren die eygenschap van eenighen dingen, oft scheyden.

Defrauderen, bedrieghen oft beroouen.

Defraudatie, een bedroch.

Defatigeren, seer moede maken oft vermoeden.

Defatigatie, een seer moede makinge, vermoedinge.

[p. 53]

Defriceren, afcrauwen.

Defreneren, onttoomen, maken ledich oft vrij.

Defringeren, afbreken.

Degraueren, zeer beswaren, oft ouerladen.

Degusteren, wel smaken.

Degraderen, van zijn wesen oft eere afsetten, oft minderen.

Degradatie, een afsettinghe des wesens oft eere.

Degenereren, ontaerden oft niet aerden naden geslachte, oft slaen wten aert.

Degeneratie, een ontaerdinghe.

Dehorteren, vermanen af, oft ontraden.

Dehortatie, een vermaninghe yewerts af, oft ontradinghe.

Delibereren, beraden, twijffelen, ouerpeysen, ouerlegghen, oft bedencken.

Deliberatie, een beradinghe oft bedenckinghe.

Deliberatorie, een plaetse daermen beraet, oft bedenct.

Deliberatijf, a un, beradelijck.

Deiureren, sweren hooch.

Delinieren, beworpen.

Delapideren, besetten met steenen oft plaesteren.

Delapidatie, een besettinghe met steenen oft plaesteringhe.

Delaberen, saechtelijck af vallen.

Deligeren, as, prim. coniug. wel binden.

Deligeren, is, tert. coniug, verkiesen.

Delectie, een verkiesinghe.

Delegeren, as, beuelen oft oplegghen.

Demolieren, verstoten, afbreken oft slichten.

Demonstreren, bewijsen, claerlijck thoonen oft betooghen.

Demonstratie, een bewijsinghe oft betoghinghe.

Demorderen, afbijten.

Demigreren, verhuysen van een plaetse op een andere.

Demireren, zeer verwonderen.

[p. 54]

Denegeren, weygheren, ontseggen oft niet geuen.

Denoteren, beduyden, schelden oft beteekenen.

Denuncleren, maken condt, vercundigen, openbaren oft dreyghen.

Denobiliteren, veroneeren, oft scheynden.

Denomineren, aennoemen.

Dependeren, secund. coniug. afhanghen.

Dependeren, tert. coniug. gheuen oft betalen.

Deploreren, beclagen met weenen, vertellen oft segghen clachtelijck.

Deploratie, een beclaginghe met weenen oft een clachtelijcke vertellinge.

Depromeren, trecken oft wthalen.

Decuteren, afslaen.

Deponeren, legghen van hem, afsetten, doen wech, gheuen te bewaren, beuelen, oft ghetuyghen.

Depositie, een legghinge van hem, afsettinge of wech doeninge oft getuygenis.

Deponent, een ghetuyge.

Depoost, yet datmen te bewaren gheeft.

Deprimeren, nederdrucken oft vertreden.

Depingeren, schilderen, Metaph. verclaren.

Depurgeren, reynighen.

Deraderen, scrabben oft afschauen.

Derideren, bespotten oft beghecken.

Derisie, een bespottinghe oft begheckinghe.

Despolieren, beroouen.

Designeren, teekenen, geuen te kennen oft drucken een teeken, aliquando verkiesen, bestellen, beduypden oft meynen.

Destitueren, verlaten, afsetten oft afstellen.

Destitutue, een verlatinge afsettinge oft afstellinge.

Destringeren, afbreken, stroopen oft aftrecken.

Despicieren, afsien. Metap. verachten.

Despect, een verachtinge.

Desoleren, verlaten, niet

[p. 55]

troosten oft bederuen.

Desolatie, verlatinghe oft mistroosticheyt.

Desolaet, verlaten oft mistroostich.

Desecreren, ontwijden.

Detesteren, vervloecken.

Detestable, vervloeckt. Metaph. leelick oft walgelijc.

Deturberen, afstoten met gherucht.

Determineren, bescheyden, wtmeten oft tijt stellen.

Determinatie, een bescheydinghe oft wtmetinghe.

Detrecteren, dicke aftrecken, weygheren achterclappen, oft schelden.

Detraheren, aftrecken.

Detractie, een aftreckinghe oft achterclap.

Detorqueren, afbuygen oft andersins drayen.

Detexeren, wederom ontmeuen dat gheweuen is.

Detergeren, afwisschen. Metaph. wechdoen.

Detoneren, donderen oft cloppen.

Deuoueren, verlouen, oft ghelouen, aliquando eyghenen toe oft geuen tot eygen. Metaph. vervloecken.

Deuoot, a, um, begeuen, toeghceygent, vervloect oft verbannen.

Deuotie, een vervloeckinghe. Metaph. heylicheyt, oft toegheeyghentheyt.

Deuerbereren, zeer slaen.

Deuasteren, verstoren gansselijck, verderuen, beroouen oft woest maken.

Deuastatie, verstooringe, verderuinge, woestmakinge.

Deuiteren, mijden oft schouwen.

Deuictie, een af oft wtwinninghe.

Debiteur, een schuldenaer.

Debitrice, schuldenersse.

Debijt, een schult die te betalen is.

Debitie, die sculdichsijninghe.

Denuderen, Idem quod simplex, maken bloot, naect, ontcleeden, ontdecken oft beroouen.

[p. 56]

Depraueren, quaet maken oft verargheren.

Demetieren, meten nernstelijck oft ghelijck.

Desidereren, begheren oft verlanghen.

Desiderie, een groote begheerte oft verlanghen.

Desiderable, e, begheerlijck oft lieflijck.