| |
Trov-Dicht.
GElijc in s’werelts rijck twelc Godts hant heeft gesticht,
En twelck de clare Son, met zijnen glans verlicht,
Geen dinc is so schoon, geen van so grooter waerden
Geschapen als de mensch, die Heer is vander aerden:
Soo van de menschen self is merckelijck den man,
Het costelickste pant dat t’aertrijck hebben can.
| |
| |
Hy ist die door verstant, door wijsheyt en door reden
Regeert in rust en peys de landen en de steden:
Hy ist oock die met cracht, en cloecheyt inden strijjdt
Den vyant wederstaet, en t’Vader-lant bevrijdt.
De vrou is hem alleen in dit verdrietich leven,
Tot geselschap soet, tot hulp, en troost gegeven.
Maer hoort een wonderwerck, het vrouwelick geslacht
Dat ons tot dienst en hulp, ter werelt is gebracht:
Comt tegen de natuer, en slaet ons in de banden,
Daer in wy bieden self vrywillich onse handen:
So dat wy met ghewelt (doch met een soet ghewelt)
In hare heerschappij, als slaven zijn ghestelt:
Iae dat wy niet alleen haer ons meesterssen noemen,
Maer ooc van desen dienst, geluckich onse beroemen,
En daer dees slavernij vol is van druck en pijn,
Nochtans om gelt, noch goet, ontslagen wouden zijn:
Onseker wat voor loon, wy hebben te verwerven,
Dan of wy noch int eynd, met ondanc moeten sterven.
Wat haeltmen te vergeefs, om dit te maken waer
d’Exempels over hoop van so veel duysent jaer?
Dit leert ons self den loop van onse eygen tyden,
Soo dattet cleyn en groot, ten vollen moet belyden.
Iae, noyt en brengt de Son, uyt t’oosten eenen dach,
Die daer van niet met recht, getuyghe wesen mach,
Noyt comt de silv’re Maen s’nachts uyter zee gestreken,
Of daer en zijn altijt exempels van ghebleken.
Een sal ick maer alleen voortbrengen op de baen,
En gaen van zijnen stant wat breeder doen vermaen,
Dat zijt ghy wel te recht, O Bruyd’gom uytgelesen,
Aen wien een Ioncvrou schoon haer crachten heeft bewesen.
Ghy had wel over lang, jae van u eerste jeught,
V edel hert rontom ghebolwerckt mette deught:
Ghy had u oock versien, met vele schoone leeren.
Iae waert al op den trap, van hoocheyt en van eeren.
Helaes nu al om niet! want sints den ouden tijt
Dat Paris rechter was, en Venus wan den strijt,
So heeft sy altijt twist met d’ander twee Godinnen,
Doch liefde sal altijt wijsheyt, en hoocheyt winnen.
t’Is waer, en ick bekent, dat Iuno laet en vroech,
Dat Pallas oock met haer wel sorghe voor u droech:
Dan Venus loose kindt, heeft altijt meerder listen,
Als oyt de menschen broos, ja self de Goden wisten:
Hy heeft u laten sien, een uytghenomen dier,
Waer door hy heeft u hert ontsteken met haer vier.
Haer vier, het welck sy schiet met hare soete loncken,
Met welcke sy den steen, ja d’yser soud’ ontvoncken.
De Steden zijn ghelijck als eenen Hof playsant
Met menich boom en bloem verscheydelick beplant,
De boomen zijn de geen, die in het echte leven
Om vrucht te brengen voort haer hebben gaen begeven.
De spruyten zijn wy al, die ons jonghe jeught
| |
| |
Als tacxkens swack en groen hanteren alle vreugt:
Maer de Ionckvrouwen reyn, dat zijn de rechte bloemen
Waer op hem desen hof ten rechten mach beroemen.
Nu als den schoonsten Hof van alle hoven schoon,
So spannet onsen Hof, ontwijffelick de croon.
Doch inden selfden Hof, die schoonder is als d’ander
So winnen van ghelijck de bloemen ooc malcander.
Dees Ioncvrou als een roos, die s’morgens is gewoon
Te spreyden met den dach, haer bladerkens ten toon:
Also was sy een roos in desen hof der menschen,
Een Roos daer na so veel gewenschte Iongmans wenschen.
Ach, ach! wat sout ghy doen? sout ghy dan ongewont
Aenschouwen dat corael van haren rooden mont?
Sout ghy dan conen sien, en worden niet geschoten,
Die kaecxkens van yvoor, met purpur overgoten?
Soud’ ghy dan conen sien, en blieven buyten pijn,
Den lieffelicken glans, van haer seer soet aenschijn?
Iae souden dan op u, die minnelicke stralen
Van t’hemels claer gesicht, als van twee Sonnen dalen.
Die stralen die daer zijn Cupid’nis eygen schicht,
(Want hy zijn coninrijck in d’oogen heeft ghesticht)
En ghy zout wederstaen, het soete jock der minnen,
Die sachte Tyranny, van onse jonge sinnen?
Neen, neen, o Bruydegom: want seker so ick meen
V hert en is gemaeckt van yser noch van steen,
Ghy zijt, ghy zijt geraect: en wie zoud’ sy niet raken?
En wie en zou sy niet doen in haer liefde blaken?
Terstont quam in u hert een bitter-soete vreucht,
Die somtijts u bedroegt, en somtijts u verheucht:
V vrijheyt wert ghy quiit, ghy waert geliic gevangen,
By haer alleen te zijn dat was doen u verlangen;
Nochtans was sy alleen de oorsaeck van u smert,
Die door dit byziin wast, en altiits grooter wert.
Int eynde naemt ghy moet, ghy meynden haer t’ontvluchten,
Om soo te worden vry, van al dees ongenuchten.
O onbedachten raedt! een wilt can wel ontgaen
Den jager met den boog, de welck t’hem heeft gedaen,
Een dier can wel met cracht, ontlopen al de honden,
Maer draecht altijt met hem de piilen en de wonden
Dus keert weder tot haer, wat wilt ghy anders doen?
De liefde is van aert gheliick een Scorpioen.
De welck heeft dese cracht ontfanghen van naturen
Dat hy alleen gheneest zijn eygene quetsueren.
Wel aen ghy spreect haer toe, en valt voor haer te voet,
Ghy doet daer uwe clacht met een bedruckt ghemoet,
Dat ghy door hare schult, seer wreedelic sult sterven,
In dien ghy moet altijt, de medeciine derven.
Maer (laes) de wreede maeght, met een te fier ghelaet
Betoont sy dat sy u, en u ghebedt versmaet,
Iae weyghert niet alleen u sieckte te ghenesen,
| |
| |
Maer weygert oec de hoop van oyt vermorft te wesen.
O ongeluckich woordt! O bootschap vol verdriet!
O droeffeliicke stem! waer met sy u ghebiet
Noyt meer na desen dach van sulcken saec te spreken,
Wie soude niet door piin, t’hert uyt het lichaem breken?
Wat wonder ist dat ghy by dach en doncker nacht
Vol van een swaer gepeyns gedaen hebt uwe clacht?
Wat wonder ist dat ghy met vresen en met duchten,
En met een bleec gelaet niet hebt gedaen dan suchten
Welck suchten niet en is voor een gepassijt hert,
Gheliick den soeten wint, waer door t’vercoelet wert,
Maer is als eenen storm waer door het vier der minnen
Nu altijt meer en meer ontsteken wort van binnen.
Nu alst doch vvesen moet dat ghy blieft inden noot,
En soo van langer hant vervvacht de felle doot,
Of dat de fiere Maeght, die u dit al doet lyden,
Haer oogen op u slaet, en doet u weer verblyden:
So gaet noch eens tot haer, en doet noch eens u woort,
t’Is mogelick of sy voort leste u verhoort.
Seer dickwils sal een maegt haer wesen constich veynsen,
Doch decken in de borst den gront van haer gepeynsen:
Seer dickmaels sal een maegt die straf was van gemoet,
Door lanckheyt vanden tijt noch worden eens versoet:
Seer dicmaels sal een maegt ons liidsaemheyt en trouvve
Geliick het gout int vier beproeven inden rouvve:
Ia dicmaels sal een maegt, vvel hebben haer genucht,
En haren tijt verdrijf, met al dat droef gesucht.
Hoe dat het is of niet, ick hoop van uvvent vvegen
Dat ghy des Ioncvrous hert int eynde sult bevvege.
Maer hoe, ist droom, of vvaer? ick hoor dat haren sin
Van haer al is ghestelt tot onderlinge min.
Nu sie ick voor gevvis, dat die noyt en verflouden
Ten laetsten naer haer min, de overhant behouden.
De liefde is eenen strijdt daer niemant in en vvint,
Dan die volherden can en stadichlick bemint.
De liefde is een zee vol stormen en vol baren,
Doch aent gevvenste lant comt ghy nu vry gevaren.
Helaes! het is haer leedt, t’geen sy u heeft gedaen,
Siet hier is nu den tijt, dat ghy sult loon ontfaen:
Siet hier is nu den tijt, dat ghy met dubbel lusten
In haren soeten schoot, geluckeliick sult rusten.
Nu dan O reyne bloem, O peerle van ons stadt,
t’Is tijt dat hy geniet den lang verdienden schadt:
t’Is tijt dat hy eens pluckt, de lieffelicke vruchten,
De vvelc hy heeft gesaeyt, met duysent ongenuchten.
t’Is lang genoech gebeyt, voorvvaer dit lang gedrael,
En is geen Medeciin, maer meerdering’ van quael.
Wat baet den slechten naem van Bruydegom te vvesen,
Indien hem metter daet dat niet en wert bevvesen?
Aensiet vrou Bruyt om hooch hoe dat de clare Maen
Met haren schoonen staet comt door de locht gegaen:
Want Phoebi blinckend’ hooft heeft ons al lang begeven.
| |
| |
Hy heeft al over lang, zijn koerts in zee ghedreven.
Die uyr vrou Bruyt is hier. Helaes! wat droef ghesucht
Comt daer uyt u ghemoet, met herten so beducht?
Helaes wat droever traen, comt van u kaexkens rollen,
Waer door u oogskens schoon so deerlic sijn geswollen?
De uyr vrou Bruyt is hier. Laet eens de dochters gaen,
Die als een stercke wacht rontom u lichaem staen.
Begheeft u in zijn macht, begheeft u in zijn ermen,
Die u voor alle quaet sorgvuldich sal beschermen.
Laet varen alle druck, laet varen alle sorgh,
En stelt u hert gherust, siet daer ick ben u borch.
Het gheen dat u ghenaect, dat sullen kuskens wesen:
En by die kuskens yet, uyt Venus hof gheresen:
Waer door een teere Maeght so seer te beven plach,
Ghelijck de wakers doen, voor comen van den dach.
Voor eenen slechten naem, die met u sou versterven
Meucht ghy so veel ghenucht, soo menich vreucht be-erven.
Adieu bedruckte Maeght, Adieu ô schoone Maeght,
Adieu, noch eens adieu, en hout u onvertsaeght
Adieu reyn Maeght adieu, so lang ghy noch meucht draghen
Den Maegdelicken naem die u haest sal mishagen:
Want seker, so ic meen, vrou Bruyt ghy sult nu ras
Een maegdeken gaen zijn ghelijck u Moeder was,
Iae moghelijck wanneer Diana haren waghen
Rontom t’ghesterde velt heeft negen mael geslagen,
En neghen mael omtrent des werelts ronden cloot,
So hebt ghy selfs een maeght op uwen eyghen schoot.
Hy dien ghy nu ontloopt, (t’zijn wonderlijcke saken)
Die sal van ene maegt, wel vele maegden maken.
Nu Bruydegom ick swijch, t’waer doch verlorent tijt
V langh te houden staen, daer ghy soo willich zijt:
Belegt u saeck maer wel, dat sy niet segghen mogen
Dat ick in mijn ghedicht, hierboven heb geloghen.
M. T. L.
|
|