Nederduitsch taalkundig woordenboek. W-Z

[Wijn]

WIJN, z.n., m., des wijns, of van den wijn; meerv. wijnen. Verkleinw. wijntje. Eigenlijk, toebereid druivensap: nieuwe, oude, roode, wittewijn. Den wijn, die 't hart tot vreugd bereidt. L.D.S.P. Of olij, of olijf, of vijgh, of druif, of wijn. Vond. Bestooven van den wijn. D. Deck. Niet tegen den wijn kunnen; Geenen wijn verdragen kunnen; Zijnen wijn uitslapen; Een stijf glas wijn drinken; Veel van wijntje en Trijntje houden, enz., zijn zegswijzen, waarin wijn zijne eigenlijke beteekenis oefent; even als in de spreekw. goede wijn behoeft geenen krans, goede waar heeft geene aanprijzing noodig. Als de wijn is

[p. 189]

in den man, is de wijsheid in de kan, is de wijndrinker daarvan ontbloot. Water in zijnen wijn doen, zijne vorderingen, of beweringen, wat matigen, en verminderen. Voorts geeft men den naam van wijn in de zamenstell.: aalbessenwijn, brandewijn, korenwijn, enz. aan verscheidene sterke dranken, en in die van wijntros, enz. aan de wijndruiven. Van hier wijnachtig. Zamenstell.: wijnappel, wijnazijn, wijnbak, wijnbalg, wijnberg, wijnbezie, wijnblad, wijnbouw, wijnbuik, wijndadel, wijndrager, wijndrinker, wijndroesem, wijndronken, wijndruif, wijndruppel, wijnedik, wijnflesch, wijngaard, enz. - wijngeest, wijngeur, wijngewas, wijnglas, wijngod, wijnhandel, wijnhuis, wijnjaar, wijnkan, wijnkelder, wijnkenner, wijnkoop, wijnkooper, wijnkraan, wijnkrans, wijnkruik, wijnkuip, wijnkuiper, wijnland, wijnlezen, enz. - wijnlucht, wijnmaand, wijnmeten, enz. - wijnmoer, wijnoogsten, enz. - wijnpacht, wijnpeer, wijnpeilen, enz. - wijnpersen, enz. - wijnpijp, wijnplenging, wijnplukken, enz. - wijnpomp, wijnproever, wijnrank, wijnreuk, wijnromer, wijnroeijen, enz. - wijnruit, wijnsaus, wijnschaal, wijnsmaak, wijnsoep, wijnsteen, wijnstok, wijnstoop, wijntapper, wijnteelt, wijntint, wijnton, wijntros, wijnvat, wijnverlaten, enz. - wijnwerker, wijnzak, wijnzuiper, enz. - Aalbessenwijn, afscheidswijn, alantswijn, alikantenwijn, alsemwijn, avondmaalswijn, Bourgognewijn, brandewijn, Bremerwijn, bruiloftswijn, kanariewijn, champagnewijn, Constantiawijn, druipwijn, eerewijn, haalwijn, Hogheimerwijn, Johannisbergerwijn, kandeelwijn, kaneelwijn, kermiswijn, korenwijn, lekwijn, Mallagawijn, Medocwijn, Moezelwijn, morellenwijn, morgenwijn, moutwijn, muskaatwijn, Neckarwijn, offerwijn, Pontacwijn, Portwijn, Rhijnwijn, rozijnenwijn, scheutwijn, spoelwijn, steinwijn, tafelwijn, Tokaijerwijn, verbondswijn, vlierwijn, enz.

Wijn, neders. ook wijn, hoogd. wein, Kero, fr., zweed., angels. vin, eng., Willer., Tatian. wine, vries. wien, pool. wino, wend. vinu, walach, ginu, gr. ᾽οινος, komt van een Oostersch וין, verwant aan het hebr. יין.