Nederduitsch taalkundig woordenboek. T-U. V

[Vreezen]

VREEZEN, bedr. en onz. w., gelijkvl. Ik vreesde, heb gevreesd. Bedr., duchten, een voorgesteld kwaad met angst beschouwen: ik vrees, den dood niet meer. Wendt mijne smaedtheijt af, die ick vreese. Bijbelv. Hij alleen vreest verachting, die zich dezelve waardig keurt. 'k Heb geen gebrek, 'k heb geen gevaar, te vreezen. L.D.S.P. Zich een kwaad met angst als mogelijk voorstellen: vreest gij nog, bedrogen te zullen worden? De liefde vreest eer 't zwaerst, dan zij ten beste hoopt. Vond. Ik vreeze, dat ik qualijk zal doen. Halma. Min of meer angstig ontzien: Zijne ouders vreezen. Spijst ieder, die hem vreest en acht. L.D.S.P. Wie het gebod vreest, dien sal vergolden worden. Bijbelv. Het kind vreest vuur, noch water. Onz., schroomen, om iets te doen: ik vreesde, hem te naderen. Hoe? en hebt ghij niet gevreest, uwe hant uit te strecken. Bijbelv. Angstig ontzag ergens voor gevoelen: hij vreest voor ouders, noch meesters. Mijn herte heeft gevreest voor u woort. Bijbelv. Intusschen beteekent, voor iemand, of iets, vreezen, ook, duchten, dat zoodanig iemand, of iets, door eenig kwaad getroffen worden zal: ik vrees voor U. Ik heb voor die arme stad gevreesd en gesidderd. Of

[p. 496]

zich van zoodanig iemand, of iets, eenig kwaad voorspellen: voor wien soude ik vreesen? Bijbelv. Vreest gij niet voor de besmetting, die u omringt? Angst gevoelen voor een kwaad, dat men zich als mogelijk voorstelt: hij schijnt voor geene tegenspraak te vreezen. Ontsloeghze zich noch niet, voor hoon te vreezen. Vond. Alle qualen van Egijpten, voor dewelcke ghij gevreest hebt. Bijbelv.; waar vreezen in dezen zin ook met van zamengevoegd wordt; zoo als in: vreeset niet van te zijn knechten der chaldeen. En vreest niet! is aldaar, bij herhaling, verbant alle ontzetting, allen schroom! Van hier vrees, vreesselijk. Zamenstell.: Godvreezend, enz.

Vreezen is verwant aan vaar, zweed. fara, eng. fear, fr. peur, ital, paura, lat. pavor, vrees, en aan vrucht, en vruchten, zweed. frukta, deen., frijgte, angels. frihten; welk alles door zijnen klank eene angstige siddering schijnt aan te duiden, zie vruchten.