Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Schroef]

SCHROEF, z.n., vr., der, of van de schroef; meerv. schroeven. Verkleinw. schroefje. Een werktuig, uit eenen cilinder, die slangswijze gegroefd is, en eenen koker, waarin die cilinder sluit, bestaande: als eene schroef door eene handspaak bewogen wordt, is hare kracht geweldig. Ook wel eens de enkele cilinder met uitsluiting van den koker: de schroef past niet in de moer, zoo als men den koker noemt. Verschillende werktuigen, die door middel van eene schroef geopend

[p. 400]

en gesloten worden: zet het in de schroef, en vijl het af. Iemand de schroeven op de duimen zetten, hem pijnigen. Spreekw.: op losse schroeven staan, onbepaald en wankelbaar zijn. Van hier schroeven. Zamenstell.: schroefgang, de slangswijze uitgeholde gang van eene schroef, of derzelver moer, schroefhoren, schroefrad, het getakte rad, waardoor de gangen van eene zoogenoemde schroef zonder einde bewogen worden, schroefstaart, de staart van den cilinder van een bijzonder slag van schroeven, dat naar dien staart genoemd is, schroefswijze, schroeftap, de cilinder van eene schroef, schroevenboom, enz. Lijkschroef, schroef van eene doodkist, moerschroef, staartschroef, voorschroef, enz.

Schroef, hoogd. schraube, neders. schruve, eng. screw, zweed. skruf, fr. ecrou, pool. szruba, finl. scruuwi, is misschien verwant aan groef.