Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Schrijven]

SCHRIJVEN, bedr. w., ongelijkvl. Ik schreef, heb geschreven. Eigenlijk, graveren, met een graveerijzer, of ander puntig werktuig, eene of meer letters in hout, steen, metaal, enz. brengen, het welk de oudste manier van schrijven was: hij schreef op de tafelen de woorden des verbonts, de tien woorden. Bijbelv. Letters in gewaste tafeltjes griffelen: de Romeinen schreven met hunne stiften. Letters in het zand vormen: hij schrijft met een stokje op den grond. Maer Jesus nederbuckende schreef met den vinger in de aerde. Bijbelv. Door middel van eene pen met inkt, of van krijt, potlood, en meer andere afverwende dingen, hetzelfde doen: schrijft dit ter gedachtenisse in een boeck. Bijbelv. Was alles in uw boek geschreven. L.D.S.P. Oneigenlijk, zegt men niet alleen van den persoon, die zulks doet, dat hij wel of kwalijk schrijft, maar ook van de pen, die hij gebruikt: die pen schrijft ellendig slecht. Hetzelfde werktuig wordt gezegd niet te willen schrijven. Voorts is schrijven meermalen, bijzonderlijk, afschrijven: hij schrijft voor den kost. Opstellen maken: een recept, eene rekening, een boek schrijven. Hij heeft veel over de Hollandsche taal geschreven. Eenen brief schrijven: ik zal morgen schrijven. Iemand, of aan iemand, schrijven, is eenen brief voor hem vervaardigen en verzenden, zich schrijven is, zich in het onderschrift van brieven, of elders, noemen: hoe

[p. 393]

schrijft gij u? welken naam geeft gij u zelven in het onderschrift van brieven enz. Wel, of kwalijk, schrijven, is niet slechts tot het maaksel der letters betrekkelijk, maar ook tot de taal, waarin men schrijft: zij schrijft haar Fransch, of het Fransch, zeer wel, zij schrijft zeer goed Fransch, of zeer wel in het Fransch; tot den stijl van een opstel: dat vertoog is fraai geschreven; en tot deszelfs innerlijken aanleg: daarover kan niemand beter schrijven, dan hij gedaan heeft. Eindelijk wordt het schrijven in plaats van het geschrijf gebruikt: zijne onkunde straalt in al zijn schrijven door; bijzonderlijk, met betrekking tot eenen brief: ik heb uw schrijven wel ontvangen. Van hier geschrijf, schrijfster, schrijve, bij Kil., schrijver, schrijverij. Zamenstell.: schrijfbehoefte, papier, pen, inkt enz. - schrijfboek, schrijfbord, schrijfdag, schrijffeil, schrijffout, schrijfgetouw, Kil. schrijfkamer, schrijfkantoor, schrijfkoker, schrijfkunst, schrijflade, schrijflei, schrijflessenaar, schrijfletter, schrijfloon, schrijflust, schrijfmeester, schrijfmes, schrijfpapier, schrijfpen, schrijfpriem, schrijfschalie, Kil., schrijfschool, schrijfstijl, schrijftaal, schrijftafel, schrijfteeken, schrijftijd, schrijftor, schrijftrant, schrijfveder, schrijfvertrek, schrijfwijze, schrijfziek, schrijfzucht, schrijvenstijd, anders schrijftijd, tijd, om te schrijven; bijzonderlijk, om brieven te schrijven; tijd, waarop er moet worden geschreven: het begint waarlijk schrijvenstijd te worden. Wanneer die tijd op vast bepaalde dagen valt, geeft men daaraan den naam van schrijfdagen; en de kooplieden geven daaraan dien van postdagen, omdat zij doorgaans op elken postdag brieven te schrijven hebben. Voorts ook tijds genoeg tot schrijven: ik heb heden volstrekt geenen schrijvenstijd, enz. Aanschrijven, afschrijven, beschrijven, bijschrijven, doorschrijven, herschrijven, inschrijven, naschrijven, ontschrijven, opschrijven, overschrijven, tegenschrijven, uitschrijven, verschrijven, voorschrijven, voortschrijven, enz.

Schrijven, vries. schriuwen, hoogd. schreiben, Ottfrid. screiban, Kero scriban, neders. schriven, zweed. skrifva, bret. skriva, ierl. schriobbam, wallis. ysgrioenny, fr. ecrire, of escrire, sp. escrevir, ital. scrivere, lat. scribere, gr. γϱαφειν, is ver-

[p. 394]

want aan graveren, graven, griffen, griffelen, en met deze woorden zijne beteekenis aan zijnen klank verschuldigd.