Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Rekenen]

REKENEN, bedr. en onz. w., gelijkvl. Ik rekende, heb gerekend. Eigenlijk op eene reek brengen, bij een tellen, waarin het begin van alle rekenkunst bestaat: gij moet het eene zoo wel rekenen, als het andere. Wat rekent gij voor den wijn? Mijne moeite niet eens gerekend. Bijzonderlijk, elk ding bij zijne eigene soort optellen: hij rekent zich onder de eerlijke lieden. Honden, wolven, hijenas, vossen en jakhalzen, worden onder een en hetzelfde geslacht gerekend. En hij is met de misdadige gerekent. Bijbelv. Voorts, een ding beoordeelen en waarderen: dat zou ik zonde rekenen. Om wiens wille ik alle die dingen schade gerekent hebbe. Bijbelv. En met een voorzetsel: ik reken mij dat gansch niet tot oneer. Het sal hem tot eenen vloek gerekent worden. Bijbelv. Onzijdig: ik reken, dat zulks mijn pligt is. De rekenkunst beoefenen: zij rekent al heel wel. Hoe lang heeft hij al gerekend? Het een en ander door rekenen vereffenen: wanneer zullen wij zamen eens rekenen? Als hij begon te reeckenen. Bijbelv. Een wel gewikt en berekend vertrouwen opvatten en koesteren: reken steeds op mijne vriendschap. Kan men op dien man wel genoegzaam rekenen? Den tijd der bevalling eener zwan-

[p. 186]

gere vrouw bepalen: wanneer rekent zij? Ik reken tegen November. Van hier rekenaar, rekening, rekenschap. Zamenstell.: aanrekenen, afrekenen, doorrekenen, mederekenen, misrekenen, narekenen, oprekenen, overrekenen, toerekenen, uitrekenen, verrekenen, enz - rekenboek, rekenbord, rekenseil, rekenlei, rekenkamer, rekenkunde, rekenkundig, rekenkunst, rekenkunstig, rekenmeester, rekenpenning, rekenschool, rekentafel, rekentuig, rekenwijze, enz.

Rekenen, hoogd. rechnen, Ulphil. rachnan, zweed. rakna, ijsl. reikna, deen. regna, angels. reccan, eng. reckon, pool. rachowatij, stamt af van reek, zie reek.